Мнаганожкі

Не блытаць з Мнаганожка.

Мнаганожкі, або шматножкі (Myriapoda) — надклас наземных членістаногіх.

Мнаганожкі
Гіганцкая афрыканская мнаганожка (Archispirostreptus gigas)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Мнаганожкі
Міжнародная навуковая назва
Myriapoda
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   563885 NCBI   61985 EOL   2631567 FW   291092

Апісанне

Даўжыня да 27 см. Цела цыліндрычнае або пляскатае, сегментаванае (да 177 членікаў). На кожным сегменце 1—2 пары ног (адсюль назва).

Арэал і экалогія

Пашыраны ўсюды. Актыўныя ўначы, жывуць пад карой, камянямі, у лясным подсціле. Удзельнічаюць у працэсах глебаўтварэння. Некаторыя віды — прамежкавыя гаспадары гельмінтаў, шкоднікі грыбоў, агароднінных культур. Кормяцца расліннымі рэшткамі, міцэліем грыбоў, дробнымі беспазваночнымі. Раздзельнаполыя, адкладааюць яйцы. Многія маюць ядавітыя залозы (па баках тулава, на нагасківіцах).

Класіфікацыя

Аб’ядноўвае 4 класы членістаногіх: (сімфіл (Symphyla), губаногіх (Chilopoda), двухпарнаногіх (Diplopoda) і паўрапод (Pauropoda), апошніх звычайна аб’ядноўваюць у адзін падклас); больш за 50 тыс. відаў.

Характэрныя прадстаўнікі мнаганожак: скалапендра каліфарнійская (Scolopendra heros) і скалапендра гіганцкая (Scolopendra gigantea), мухалоўка звычайная (Scutigera coleoptrata), касцянкі (Lithobiomorpha), кіўсякі (Julida).

Літаратура

• Мнаганожкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).