Мышыныя

Мышы, мышыныя (Muridae) — сямейства млекакормячых атрада грызуноў (Rodentia) . Даўжыня цела ад 5 см (мыш-малышка (Micromys minutus)) да 48 см (пацук Phloeomys cumingi).

Мышыныя
Apodemus sylvaticus
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Надклас:  Чацвераногія Клас:  Млекакормячыя Падклас:  Звяры Інфраклас:  Плацэнтарныя Надатрад:  Euarchontoglires Грандатрад:  Glires Атрад:  Грызуны Сямейства:  Мышыныя
Міжнародная навуковая назва
Muridae Illiger, 1811
Падсямействы
Deomyinae Gerbillinae Lophiomyinae Murinae
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   180360 NCBI   10066 EOL   8698 FW   41892

Сістэматыка

Адрозніваецца 5—6 падсямействаў, 100—120 родаў, больш за 500 відаў.

Распаўсюджанне

Распаўсюджаныя паўсюдна, большасць відаў — у лясах тропікаў і субтропікаў. Завезены ў Паўночную і Паўднёвую Амерыку і на шматлікія астравы. Жывуць у разнастайных прыродных і антрапагенных ландшафтах, у памяшканнях, стагах сена, саломы і інш. На Беларусі водзяцца пацук чорны (Rattus rattus), шэры пацук (Rattus norvegicus), мыш дамавая (Mus musculus), мыш жаўтагорлая (Apodemus flavicollis), мыш лясная (Apodemus uralensis), мыш-малышка (Micromys minutus), мыш палявая або жытнік (Apodemus agrarius).

Біялогія

Мышы актыўныя ў змярканні і ноччу. Большасць вядзе паўназемны лад жыцця, сілкуюцца насеннем, частка — жывёльнай ежай. Некаторыя — сінантрапныя жывёлы (дамавая мыш, некаторыя пацукі). Размножваюцца у цёплы час года, у селішчах чалавека — цэлы год. Палаваспелымі робяцца ў 1,5-3 месяца.

Шкодзяць збожжавым, лясным і садовым культурам. Мышыныя — корм для многіх звяроў, птушак, паўзуноў.

Многія віды — аб’ект генетыка-папуляцыйных, фізіялагічных і эталагічных даследаванняў.

Значэнне для чалавека

Мышы — прыродныя носьбіты вялікай колькасці паразітаў і захавальнікі ўзбуджальнікаў многіх хвароб чалавека і хатніх жывёл, у тым ліку небяспечных інфекцый. Шкодзяць збожжавай і лясной гаспадарцы, пашкоджваюць матэрыялы і прадукты харчавання. Найбольшую шкоду прыносяць мышы з рода Mus (напрыклад, дамавая мыш). Меры барацьбы: ліквідацыя доступу да прадуктаў, адпужванне (ультрагукавымі выпраменьвальнікамі, мышы чуюць ультрагук да частот парадку 40 кГц), рэгуляцыя колькасці пры дапамозе пастак (мышаловак) і атруты.

Літаратура

• Самусенка Э. Мышыныя // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).