Наступленне ІДІЛ на поўначы Ірака (чэрвень 2014)

Наступленне ў Паўночным Іраку пачалося 4 чэрвеня 2014 года, калі Ісламская дзяржава Ірака і Леванта (ІДІЛ) і саюзныя ёй сілы пачалі буйную аперацыю супраць іракскіх урадавых сіл пасля папярэдніх сутыкненняў, якія пачаліся ў снежні 2013 года.

Наступленне на поўначы Ірака
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Іраку
Становішча на 01.08.14
Дата	4—25 чэрвеня 2014
Месца	Ірак
Вынік	перамога ІДІЛ
Праціўнікі
Ірак Прыватныя ваенныя кампаніі Баас: • Галоўны ваенны савет іракскіх рэвалюцыянераў • Армія людзей накшбандзійскага ордэна • Вышэйшае камандаванне джыхаду і вызвалення ІДІЛ Ансар аль-Іслам Аль-Каіда ў Іраку  Армія маджахедаў Джамаат Ансар аль-Суна Ісламская армія ў Іраку Фронт аль-Нусра Іракскі Курдыстан: • Пешмерга
Камандуючыя
Нуры аль-Малікі Абу Бакр аль-Багдадзі
Страты
3000—5700 забітых 200—300 забітых
Агульныя страты
80—1900 мірных грамадзян загінулі

У пачатку чэрвеня 2014 года сітуацыя ў Іраку абвастрылася пасля таго, як суніцкія баевікі з ІДІЛ і лаяльныя ім мясцовыя радыкальныя фармаванні пачалі наступленне на поўначы краіны і захапілі шэраг населеных пунктаў. Пачаўшы з нападу на Самару 4 чэрвеня, за якім рушыў услед захоп Масула. 10 чэрвеня экстрэмістам удалося захапіць другі па велічыні горад у Іраку Масул з насельніцтвам больш за 1 млн чалавек, цэнтр правінцыі Найнава. Баевікі ІДІЛ пачалі прасоўванне на Багдад з мэтай устанаўлення поўнага кантролю над краінай^[1].

11 чэрвеня захоплены горад Тыкрыт, радзіма былога прэзідэнта Садама Хусейна, баевікі занялі шэраг гарадоў і населеных пунктаў у правінцыі Салах-эд-Дзін. 12 чэрвеня курдская «Пешмерга» ўзяла пад кантроль горад Кіркук, цэнтр аднайменнай правінцыі.

Захоп тэрарыстамі ІДІЛ некалькіх правінцый і абвешчаны імі паход на Багдад паставілі пад пагрозу існаванне іракскай дзяржавы. У сувязі з гэтым 14 чэрвеня кіраўнік МЗС Ірака Хашыяр Зібары звярнуўся да Захаду з заклікам дапамагчы яго краіне ў барацьбе з ІДІЛ.

З 17 чэрвеня ідуць баі за нафтаперапрацоўчы завод у горадзе Байджы, адзін з трох вядучых у краіне. Практычна штодня завод і горад пераходзяць то да ўладаў, то да баевікоў ІДІЛ, то да мясцовых плямёнаў. 19 чэрвеня прэзідэнт ЗША Барак Абама заявіў, што Злучаныя Штаты гатовыя накіраваць у Ірак 300 ваенных.

Да канца чэрвеня ўрад страціў кантроль над сваімі межамі з Іарданіяй і Сірыяй. Прэм’ер-міністр Ірака Нуры аль-Малікі заклікаў да ўвядзення надзвычайнага становішча. Аднак, нягледзячы на крызіс у галіне бяспекі, парламент Ірака не дазволіў Малікі абвясціць надзвычайнае становішча; многія заканадаўцы з ліку арабаў-сунітаў і курдаў байкатавалі сесію, паколькі выступалі супраць пашырэння паўнамоцтваў прэм’ер-міністра.

На той момант групоўка ІДІЛ кантралявала 1/3 тэрыторыі краіны.

Зноскі

1. Хронология основных событий в Ираке с декабря 2011 года. Досье // ТАСС, 26 июня 2014