Песня будаўніцтву (верш)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Песня будаўніцтву (значэнні).

«Песня будаўніцтву» — верш Янкі Купалы, напісаны 22 лістапада 1931 года. Упершыню надрукаваны ў газеце «Звязда» 25 лістапада 1931 года. Верш даў назву зборніку вершаў Я. Купалы, які быў выдадзены ў 1936 годзе.^[1]

Песня будаўніцтву
Жанр	верш
Аўтар	Янка Купала
Мова арыгінала	беларуская
Дата напісання	22 лістапада 1931
Дата першай публікацыі	25 лістапада 1931
Апублікаваны ў	Звязда
Асобнае выданне	зборнік «Песня будаўніцтву» (1936)
Электронная версія
Тэкст твора ў Вікікрыніцах

Апісанне

«Прыйдзе новы — а мудры — гісторык, А ён прыйдзе — ужо ён ідзе — І сказ дзіўны, праўдзівы ад зорак І да зорак аб нашых прасторах, Аб падзеях, людзях павядзе…»

Я. Купала «Песня будаўніцтву»

Янка Купала ў 1930-я гады падвяргаўся моцнаму ціску з боку партыйных і дзяржаўных органаў з прычыны неадпаведнасці вершаў духу новай эпохі. У адказ на ціск ён вымушаны пісаць творы ў духу сацыялістычнага рэалізму. Верш «Песня будаўніцтву» з іх ліку. Разам з тым, калі абстрагавацца ад рэвалюцыйнай лексікі, якая выкарыстана ў творы («варожыя класы», «бальшавіцкая праўда», «цвёрдая рука пралетараў»), верш набывае больш глыбокае гучанне. У вершы аўтар выказвае спадзяванне на праўдзівае, аб’ектыўнае асэнсаванне мінуўшчыны і сучасных для Янкі Купалы падзей.^[2]

Ладу высокага прамаўлення верша адпавядае строга вытрыманы вершаваны памер (анапест), строфіка (пяцірадкоўі з аднатыпнай рыфмоўкай «абааб») і ўся кампазіцыя твору, акаймаванага страфічным кальцом. Публіцыстычная прыўзнятасць вершу ствараецца слоўнай экспрэсіяй і ўстойлівай шматразовай градацыяй. Уласцівыя твору сінтаксічныя паўторы, гукавыя збліжэнні, унутраная кантраснасць, пераносы ствараюць эмацыянальна-паэтычную атмасферу для выказавання думкі аб шчаслівым лёсе разняволенага народа і вялізарным уздыме Радзімы на новым гістарычным этапе. Твор успрымаецца як своеасаблівы лірычны эпас пройдзенага, перажытага і дасягнутага народам.^[1]

Пераклады і мастацкія ўвасабленні

На англійскую мову верш пераклаў Уолтэр Мэй, на армянскую — Г. Камуні, на карэйскую, на літоўскую — А. Венцлава, на малдаўскую — П. Дарые, на рускую — С. Абрадовіч, С. Батвіннік, А. Карчагін, А. Чывіліхін, на румынскую — С. Дэлчу, на таджыкскую — М. Фархат, на туркменскую — А. Ніязаў, на ўкраінскую — М. Бажан, на чувашскую — А. Алга.^[1]

На музыку верш паклаў Сяргей Картэс (араторыя-паэма «Памяці паэта»).^[1]

Зноскі

1. В. Бечык Песня будаўніцтву (верш) // Янка Купала : Энцыклапедычны даведнік. — Мінск: БелСЭ, 1986. — С. 479.
2. Янка Купала чытае верш (аўдыёзапіс, 1934 г.) (нявызн.). AdVerbum.org. Праверана 16 чэрвеня 2013.