Порту

Порту (парт.: Porto) — другі паводле велічыні (пасля Лісабона) горад у Партугаліі, цэнтр аднайменнай акругі і муніцыпалітэта. З’яўляецца цэнтрам буйнай гарадской агламерацыі Вялікі Порту. Насельніцтва — 227,8 тыс. жыхароў (муніцыпалітэт) у агламерацыі Вялікі Порту — 1,4 млн чалавек. Горад і муніцыпалітэт уваходзіць у эканоміка-статыстычны рэгіён Паўночны рэгіён і субрэгіён Вялікі Порту. Па старым адміністрацыйным дзяленні ўваходзіў у правінцыю Дору-Літарал. Універсітэт Порту.

Муніцыпалітэт Порту парт.: Porto Сцяг Герб Краіна  Партугалія Гістарычная вобласць Дору-Літарал Раён Порту Абшчына Порту Каардынаты 41°09′ пн. ш. 8°36′ з. д.HGЯO Унутранае дзяленне 15 раёнаў Кіраўнік Руй Марэйра[d] Муніцыпалітэт з 1123 Плошча 41,66 км² Вышыня цэнтра 104 м Водныя аб’екты Атлантычны акіян і Дуэра Афіцыйная мова партугальская Насельніцтва 231 800 чал. (2021)[1] Шчыльнасць 5736 чал./км² Агламерацыя 1,4 млн. чалавек Часавы пояс UTC+0 Паштовы індэкс 4000-XXX Porto Афіцыйны сайт cm-porto.pt (парт.) Порту на карце Партугаліі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Горад размешчаны за 270 км на поўнач ад сталіцы Партугаліі горада Лісабон. Гістарычны цэнтр Порту размешчаны на правым беразе ракі Дору, у некалькіх кіламетрах ад месца яе ўпадзення ў Атлантычны акіян. Цэнтр горада абвешчаны ЮНЕСКА Сусветным культурным здабыткам.

Муніцыпалітэт мяжуе:

• на поўначы — муніцыпалітэт Матызіньюш
• на ўсходзе — муніцыпалітэт Гандамар
• на поўдні — муніцыпалітэт Віла-Новая-ды-Гая
• на захадзе — Атлантычны акіян

Гісторыя

Селішча ў раёне сучаснага Порту існавала задаўга да прыходу рымлян. Рымляне назвалі горад Portus Cale. Гэтая назва пазней пераўтварылася ў Portucale. Ад яго адбылося назву графства Condado Portucalense, пасля далага назва ўсёй краіне — Portugal. Часам горад завуць паўночнай сталіцай Партугаліі. Муніцыпалітэт заснаваны ў 1123 годзе.

Славутасці

• Дом музыкі, Порту

Горад мастоў

Порту — традыцыйна найболей развіты ў прамысловым стаўленні горад Партугаліі. Прамысловая рэвалюцыя XVIII—XIX стст. спрыяла яго бурнаму развіццю. Тут упершыню ў краіне атрымалі ўвасабленне шматлікія інжынерныя навіны свайго часу. Напрыклад, Порту быў першым горадам на Іберыйскім паўвостраве, у якім быў арганізаваны трамвайны рух (1872).

Мост Арабіда. На заднім плане — Атлантычны акіян.

Рыбейра — самы стары раён Порту

Праз Дору перакінута мноства мастоў, якія злучаюць Порту з горадам-спадарожнікам Віла-Нова-дэ-Гая. Некаторыя з іх з’яўляюцца ўнікальнымі для свайго часу тэхналагічнымі рашэннямі. Напрыклад, чыгуначны мост Дона Марыя Піа, збудаваны ў 1876—1877 па праекце Гюстава Эйфеля, быў адным з першых праектаў, якія прынеслі яго аўтару сусветную славу. Пазней тыя жа тэхналагічныя рашэнні былі выкарыстаныя Эйфелем пры будаўніцтве Статуі Свабоды (1884—1886) і Эйфелевай вежы (1889). Яшчэ адным унікальным для свайго часу будынкам стаў двухузроўневы металічны мост Дон Луіс I, збудаваны ў 1881—1886 па праекце вучня і кампаньёна Эйфеля Тэафіла Сейрыга.

Адной з самых яркіх славутасцяў Порту з’яўляецца барочная вежа Клерыгуш — самая высокая ў Партугаліі — 76 метраў або 225 прыступак. Будаўніцтва пад кіраўніцтвам італьянскага архітэктара Нікаласа Назоні было пачата ў 1754 годзе і завершанае ў 1763. З сучасных будынкаў вылучаецца сваёй незвычайнай формай Дом музыкі (арх. Рэм Колхас, 2001-05).

Эканоміка

Транспарт

Порту — другі горад у краіне, дзе быў пабудаваны метрапалітэн (фактычна — лёгкае метро). За 11 км у напрамку на паўночны захад ад цэнтра знаходзіцца аэрапорт Порту.

Гарады-пабрацімы Порту

Балгарыя, Пернік  Бразілія, Белу-Арызонці  Мазамбік, Бейра  Францыя, Бардо  Вялікабрытанія, Брысталь  Іспанія, Дуруэлу-дэ-ла-Сьера  Іспанія, Леон  Ангола, Луанда  Бельгія, Льеж  Макаа, Макаа

Каба-Вердэ, Міндэлу  Японія, Нагасакі  Сан-Тамэ і Прынсіпі, Невеш  Замбія, Ндола  Бразілія, Рэсіфі  Іспанія, Віга  Кітай, Шанхай  Іспанія, Барселона  Францыя, Парыж

Начная панарама Порту

Зноскі

1. http://mapas.ine.pt/download/index2021.phtml — National Institute of Statistics. Праверана 19 верасня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1412194'></a>