П’ер Дэлінь

П’ер Рэнэ Дэлінь (фр.: Pierre René, vicomte Deligne; нар. 3 кастрычніка 1944, Брусель) — бельгійскі матэматык. Знакаміты работамі па гіпотэзам Вейля, якія былі поўнасцю даказаны ў 1973 годзе.

П’ер Дэлінь
фр.: Pierre Deligne
Дата нараджэння	3 кастрычніка 1944(1944-10-03)[1][2] (80 гадоў)
Месца нараджэння	Этэрбек[d], адміністрацыйная акруга Брусель-Сталіца[d], Брусельскі сталічны рэгіён, Бельгія, Брусель, Бельгія[3] або Брусель[d], Брусель, Бельгія[4]
Грамадзянства	Бельгія
Род дзейнасці	матэматык, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	алгебраічная геаметрыя[5], тэорыя лікаў[5] і матэматыка[5]
Месца працы	Інстытут перспектыўных даследаванняў[d][6] Інстытут вышэйшых навуковых даследаванняў[d][6]
Альма-матар	Брусельскі свабодны ўніверсітэт Брусельскі свабодны ўніверсітэт[d] Універсітэт Парыж-Поўдзень[6] Атэней Адольфа Макса[d]
Навуковы кіраўнік	Аляксандр Гратэндзік[7]
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук Французская акадэмія навук Нарвежская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды	Абелеўская прэмія (2013) Філдсаўская прэмія (1978) прэмія Бальцана[d] (2004) Прэмія Вольфа па матэматыцы (2008) прэмія Крафарда ў галіне матэматыкі[d] (1988) курс Пеко[d] (1971) ганаровы доктар Брусельскага вольнага ўніверсітэта[d] (1989) honorary doctorate from ENS[d] (12 ліпеня 1994)
Сайт	math.ias.edu/people/facu…
Цытаты ў Вікіцытатніку
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся 3 кастрычніка 1944 года ў Бруселі.

Вучыўся ў Брусельскім свабодным універсітэце. Пасля абароны доктарскай дысертацыі пад кіраўніцтвам Аляксандра Гратэндыка П’ер Дэлінь працаваў разам з ім у Інстытуце вышэйшых навуковых даследаванняў пад Парыжам, спачатку — над абагульненнем асноўнай тэарэмы Зарыскага пры дапамозе тэорыі схем. У 1968 годзе працаваў з Жан-П’ерам Серам. Таксама ён супрацоўнічаў з Дэвідам Мамфардам па пытаннях апісання прастор модуляў крывых. Самай вядомай працай Дэліня з’яўляецца яго доказ трэцяй (і апошняй з недаказаных) гіпотэзы Вейля.

З 1970 па 1984 гады, працуючы ў ЗША ў Інстытуце перспектыўных даследаванняў (Прынстан, штат Нью-Джэрсі), заставаўся пры гэтым пастаянным супрацоўнікам Інстытута вышэйшых навуковых даследаванняў. Тут ён выканаў шматлікія важныя працы, якія ляжаць па-за праблематыкай алгебраічнай геаметрыі.

Падпісаў «Папярэджанне навукоўцаў чалавецтву» (1992).

Зноскі

1. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>
2. Pierre René Deligne // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Národní autority České republiky Праверана 29 студзеня 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
4. Národní autority České republiky Праверана 13 ліпеня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
5. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
6. https://www.ias.edu/scholars/deligne Праверана 30 мая 2022.
7. Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 8 жніўня 2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>