Рахіль Міхайлаўна Месерэр-Плісецкая

Рахіль Міхайлаўна Месерэр-Плісецкая (творчы псеўданім — Ра Месерэр; 19 лютага [4 сакавіка] 1902, Вільня, Расійская імперыя — 20 сакавіка 1993, Масква, Расія) — савецкая актрыса нямога кіно, жонка Міхаіла Плісецкага  (руск.), маці балерыны Маі Плісецкай і балетмайстраў Аляксандра  (руск.) і Азарыя Плісецкіх  (руск.).

Рахіль Міхайлаўна Месерэр-Плісецкая
Дата нараджэння	4 сакавіка 1902(1902-03-04)
Месца нараджэння	Вільня, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	20 сакавіка 1993(1993-03-20) (91 год)
Месца смерці	Масква, Расія
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  Расія
Бацька	Q114203241?
Муж	Mikhail Plisetski[d]
Дзеці	Мая Міхайлаўна Плісецкая, Alexander Plisetski[d] і Azari Plisetski[d]
Адукацыя	Усерасійскі дзяржаўны ўніверсітэт кінематаграфіі імя С. А. Герасімава (1925)
Прафесія	актрыса
IMDb	ID 11255470
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Месерэр.

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Плісецкая.

Біяграфія

Нарадзілася 4 сакавіка (19 лютага па старым стылі) 1902 года ў Вільні, ў яўрэйскай сям’і зубнога ўрача Мендэля Беркавіча (Міхаіла Барысавіча) Месерэра (1866—1942)^[1] і Сімы Майсееўны (народжанай Шабад, 1870—1929), у якой акрамя яе было яшчэ 9 дзяцей^[2][3]. Бацька паходзіў з Даўгінава, маці — з Антокаля. Усе дзеці М. Б. Месерэра атрымалі біблейскія імёны (Пніна, Азарый, Матаній, Майсей, Рахіль, Асаф, Элишева, Суламіф, Эмануіл, Амінадаў)^[1]. У 1940 годзе ад другога шлюбу Міхаіла Месерэра нарадзілася яшчэ адна сястра Рахілі — Эрэла. Сярод братоў і сясцёр Рахілі ў далейшым таксама праславіліся Азарый  (руск.), Суламіф  (руск.) і Асаф.

Рахіль Месэрэр скончыла ў 1925 годзе ВГІК (клас Льва Куляшова). Яшчэ ў гады навучання выйшла замуж за Міхаіла Плісецкага  (руск.), паклаўшы пачатак тэатральнай дынастыі Плісецкіх — Месерэр. У шлюбе нарадзілася трое дзяцей: Мая (1925—2015), Аляксандр  (руск.) (1931—1985) і Азарый  (руск.) (нар. 1937).

У першыя гады Савецкай улады здымалася на кінастудыях «Бухкино» і «Звезда Востока  (руск.)». Апроч самога Узбекістана, здымалася ў Алтайскіх гарах, Калмыкіі і Украіне, дзе сгуляла ў фільме «Зямля кліча» («Дачка рабіна»). Кар’ера кінаактрысы Ра Месерэр была хуткаплыннай, бо яна прысвяціла сябе сям’і і мужу, якога суправаджала ў камандзіроўках на Шпіцберген, дзе ён быў генеральным консулам у Барэнцбургу і начальнікам вугальных руднікоў. 30 красавіка 1937 года Міхаіл Плісецкі быў арыштаваны, а ў пачатку сакавіка 1938 года была арыштаваная Рахіль. Дачку Рахілі, Маю Плісецкую, над якой навісла пагроза дзіцячага дома, удачарыла сястра Суламіф  (руск.), сын Аляксандр  (руск.) пасяліўся ў сям’і Асафа Месерэра.З успамінаў Маі Плісецкай:

«Характар у мамы быў мяккі і цвёрды, добры і ўпарты. Калі ў трыццаць восьмым годзе яе арыштавалі і патрабавалі падпісаць, што муж шпіён, здраднік, дыверсант, злачынец, удзельнік змовы супраць Сталіна і іншае, і іншае — яна наадрэз адмовілася. Выпадак па тых часах гераічны. Ёй далі 8 гадоў турмы»^[1].

Рахіль Месерэр першапачаткова была адпраўлена ў Бутырскую турму  (руск.) разам з трэцім дзіцём, якое толькі нарадзілася, а пасля прысуду як жонка ворага народа  (руск.) этапавана ў Акмолінскі лагер жонак здраднікаў Радзімы  (руск.). У выніку шматлікіх клопатаў і прашэнняў праслаўленых брата і сястры — Асафа і Суламіфі Месерэр, у канцы лета 1939 года Рахіль была пераведзена на вольнае пасяленне ў Чымкент. У Чымкенце Месерэр працавала настаўнікам танцаў у адным з клубаў^[1].

Вярнуцца ў Маскву Рахіль Месерэр-Плісецкай удалося за два месяцы да пачатку Вялікай Айчыннай вайны ў 1941 годзе. Пасля вызвалення яе акцёрская кар’ера была назаўжды спыненая.

Памерла ў Маскве ў 1993 годзе.

Фільмаграфія[4]

У фільме «Другая жонка», 1927

У фільме "Пракажоная" (1928)

• 1927 — «Вторая жена» (Узбекдзяржкіно, рэжысёр — М. І. Даронін  (руск.))
• 1928 — «Пракажоная» (Узбекдзяржкіно, рэжысёр — А. М. Фрэліх)
• 1928 — «Даліна слёз»^[5] (1-я фабрыка Дзяржкіно, рэжысёр — А. Я. Разумны)
• 1928 — «Зямля заве» («Дачка рабіна», «Крык у стэпу», рэжысёр— У. У. Балюзек)^[6]
• 1929 — «Сто двадцать тысяч в год» (Міжрабпомфільм)
• Фільм (назва не вядомая) на тэму французскай рэвалюцыі. У гэтай карціне Рахіль Месерэр грала французскую кветачніцу.

Дакументальны фільм

У 2007 годзе быў зняты дакументальны фільм пра Рахіль Месерэр «Зорка з боку»^[7], у якім выкарыстаны стужкі, што захаваліся ў Дзяржфільмафондзе  (руск.). Вытворчасць: ТК «Гамаюн» па замове тэлеканала «РЕН ТВ»; рэжысёр і аўтар сцэнарыя Фірдаўс Зайнутдзінаў, аператар Яўген Кутузкін, Тэкст чытае Ірына Апексімава. Выйшаў у эфір 12 верасня 2007 года на тэлеканале «Культура»^[8].

Зноскі

1. Плисецкая М. М. Я, Майя Плисецкая…— М.: АСТ Москва, 2008. — 490 с.
2. Воспоминания Александра Мессерера (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2015. Праверана 5 верасня 2014.
3. У запісе аб шлюбе, даступнай на сайце яўрэйскай генеалогіі JewishGen.org (патрабуецца рэгістрацыя), паказваецца, што Мендаль Беркович Месерэр, ураджэнец мястэчка Даўгінава 29 гадоў, і Шыма Моўшаўна Шабад, ураджэнка Антокаля 24 гадоў, пабраліся шлюбам 19 студзеня 1895 года ў Вільні. Сіма Майсееўна Шабад ва ўсіх дакументах таго перыяду, у тым ліку ў запісе аб нараджэнні дачкі Рахілі, запісана як «Шыма Моўшава Шабад».
4. Госфильмофонд РФ (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2014. Праверана 25 лютага 2010.
5. Кинодокументы по истории Алтая Архівавана {{{2}}}.
6. Азарий Мессерер «Мама Ра. История семьи Мессерер» (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2015. Праверана 25 лютага 2010.
7.  Документальный фильм «Звезда со стороны» (2007)
8. «Звезда со стороны»: Документальный фильм // Телеканал «Культура».