Скурыстакрылыя

Скурыстакры́лыя^[1], таксама Вухавёрткі^[1] і Шчыкаўкі^[2] (Dermaptera) — атрад насякомых з няпоўным ператварэннем. Налічваецца больш за 1900 відаў (1967 відаў па стане на люты 2008 года).

Скурыстакрылыя
Forficula auricularia
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Атрад:  Скурыстакрылыя
Міжнародная навуковая назва
Dermaptera De Geer, 1773
Падатрады і сямействы
Archidermaptera † Гемімерыды (Hemimeridae) Arixeniidae Forficulina Pygidicranidae Diplatyidae Anisolabididae Labiduridae Apachyidae Spongiphoridae Chelisochidae Forficulidae
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   102451 NCBI   27434 EOL   405 FW   71371

Апісанне

Даўжыня цела складае 3,5—50 мм. Пярэднія крылы цвёрдыя і моцна скарочаныя (ператвораныя ў цвёрдыя, скурыстыя надкрыльцы), заднія — перапончатыя, але існуюць і бяскрылыя формы. На канцы брушка ёсць прыдаткі ў выглядзе пары кляшчоў (цэркі). Вільгацелюбівыя і цеплалюбівыя, вядуць пераважна начны лад жыцця. Сілкуюцца дэтрытам і арганічнымі астаткамі жывёл і раслін.

Вядомыя вонкавыя паразіты (Arixenia esau) кажаноў (Cheiromeles torquatus), і драпежнікі (Arixenia jacobsoni) сілкуюцца насякомымі, якія насяляюць гуана кажаноў (гэтых вухавёртак вылучаюць у асобны падатрад Arixenina). Гемімерыды (Неmimerida, 7 відаў роду Hemimerus, Афрыка) паразітуюць на скуры хамяковага пацука (Cricetomys gambianus).

Зноскі

1. БелЭн 2002.
2. Байкоў-Некрашэвіч (па ўзгадках у ЭСБМ) і БНТ. Дадзены варыянт з’яўляецца аманімічным з назвай «шчыкалаткі» ў некаторых дыялектах.