Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Галоўная стаўка.

Ста́ўка Вярхо́ўнага Галоўнакама́ндавання (Стаўка ВГК, СВГК) — надзвычайны орган вышэйшага ваеннага кіравання, які ажыццяўляў у гады Вялікай Айчыннай вайны стратэгічнае кіраўніцтва Савецкімі Узброенымі Сіламі.

Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання
Эмблема УС СССР
Гады існавання	23 чэрвеня 1941 —3 жніўня 1945
Краіна	СССР
Падпарадкаванне	Вярхоўнаму галоўнакамандуючаму
Уваходзіць у	Узброеных Сіл СССР
Тып	камандаванне[d]
Удзел у	Вялікая Айчынная вайна

Гісторыя

23 чэрвеня 1941 года быў скасаваны Галоўны Ваенны савет Чырвонай Арміі. У той жа дзень, пастановай Савета Народных Камісараў СССР і ЦК УКП(б) № 825 была створана Стаўка Галоўнага Камандавання Узброеных Сіл СССР . У яе склад увайшлі: С. К. Цімашэнка (старшыня), Г. К. Жукаў, І. В. Сталін, В. М. Молатаў, К. Я. Варашылаў, С. М. Будзёны, М. Г. Кузняцоў ^{[цытата 1]}.

10 ліпеня 1941 года пастановай Дзяржаўнага Камітэта Абароны ў сувязі з утварэннем  Галоўных камандаванняў напрамкаў (Паўночна-Заходняе, Заходняе і Паўднёва-Заходняе) пераўтворана ў Стаўку Вярхоўнага Камандавання. Старшынёй стаў І. В. Сталін, а ў яе склад быў уведзены Б. М. Шапашнікаў.

8 жніўня 1941 года перайменавана ў Стаўку Вярхоўнага Галоўнакамандавання (СВГК).

17 лютага 1945 года пастановай ДКА быў вызначаны наступны склад Стаўкі Вярхоўнага Галоўнакамандавання: І. В. Сталін (Вярхоўны Галоўнакамандуючы), Г. К. Жукаў (намеснік народнага камісара абароны), А. М. Васілеўскі (намеснік народнага камісара абароны), А. І. Антонаў, М. А. Булганін, М. Г. Кузняцоў. СВГК ажыццяўляла сваю дзейнасць пад кіраўніцтвам ДКА.

Склад

	23 чэрвеня — 10 ліпеня 1941	10 ліпеня 1941 — 17 лютага 1945	17 лютага — 3 жніўня 1945
старшыня	Сямён Канстанцінавіч Цімашэнка	Іосіф Вісарыёнавіч Сталін	Іосіф Вісарыёнавіч Сталін
склад	Іосіф Вісарыёнавіч Сталін	Сямён Канстанцінавіч Цімашэнка	Аляксей Інакенцьевіч Антонаў
	Георгій Канстанцінавіч Жукаў	Георгій Канстанцінавіч Жукаў	Георгій Канстанцінавіч Жукаў
	Сямён Міхайлавіч Будзённы	Сямён Міхайлавіч Будзённы	Аляксандр Міхайлавіч Васілеўскі
	Клімент Яфрэмавіч Варашылаў	Клімент Яфрэмавіч Варашылаў	Мікалай Аляксандравіч Булганін
	Мікалай Герасімавіч Кузняцоў	Барыс Міхайлавіч Шапашнікаў	Мікалай Герасімавіч Кузняцоў
	Вячаслаў Міхайлавіч Молатаў	Вячаслаў Міхайлавіч Молатаў

Фарміраванні

• Цэнтральны штаб партызанскага руху (ЦШПР) пры Стаўцы Вярхоўнага Галоўнакамандавання.

Адрасы

• Кабінет Сталіна ў Крамлі.
• першыя дні вайны і да канца 1941 — вуліца Кірава, 37 (б. сядзіба Дакучаева-Салдаценкава), пазней там знаходзілася Прыёмная міністра Абароны СССР, пазней Прыёмная міністра абароны Расіі)^[2][3][4][5].
• з 1942 — Крэмль

Цытаты

1. Першыя пасяджэнні Стаўкі Галоўнага Камандавання Узброеных сіл у чэрвені праходзілі без Сталіна. Старшынства наркама абароны СССР маршала С. К. Цімашэнкі было толькі намінальным. Як члену Стаўкі, мне прыйшлося прысутнічаць толькі на адным з гэтых пасяджэнняў, але няцяжка было заўважыць: наркам абароны не падрыхтаваны да той пасады, якую займаў. Ды і члены Стаўкі таксама. Функцыі кожнага былі не зразумелыя - палажэнні аб Стаўцы не існавала. Людзі, якія ўваходзілі ў яе склад, зусім і не збіраліся падпарадкоўвацца наркаму абароны. Яны патрабавалі ад яго дакладаў, інфармацыі, нават справаздачы аб яго дзеяннях. С. К. Цімашэнка і Г. К. Жукаў дакладвалі аб становішчы на сухапутных франтах…^[1]

Дакументы

• «О создании Ставки Главного Командования Вооружённых Сил СССР.» (руск.)
• «О преобразовании ставки Главного Командования и создании Главных Командований Северо-Западного, Западного и Юго-Западного направлений.» (руск.)

Гл. таксама

• Вярхоўны галоўнакамандуючы
• Рэзерв Вярхоўнага Галоўнакамандуючага
• Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандуючага (Першая сусветная вайна)
• Загад № 270
• Загад № 227