Сядзібна-паркавы ансамбль Ваўжэцкіх (Відзы Лаўчынскія)

Сядзібна-паркавы ансамбль Ваўжэцкіх — помнік сядзібна-паркавай архітэктуры класіцызму ў вёсцы Відзы Лаўчынскія Браслаўскага раёна Віцебскай вобласці.

Сядзібна-паркавы ансамбль
Сядзіба Ваўжэцкіх
55°23′04″ пн. ш. 26°34′23″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Вёска	Відзы Лаўчынскія
Архітэктурны стыль	класіцызм
Дата заснавання	XVIII стагоддзе
Будаўніцтва	канец XVIII стагоддзя — пачатак XIX стагоддзя
Будынкі
сядзібны дом • брама • гаспадарчыя пабудовы • парк
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Г000182шыфр 212Г000182
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Сядзіба ў пач. XX ст.

Ансамбль склаўся ў канцы XVIII — пачатку XIX стагоддзяў на беразе возера Дворнае. Належала Ваўжэцкім (1775—1804 гг.), Мінейкам (1804—1930-я гады). У пасляваены час сядзібны дом займала школа.

Архітэктура

Сядзіба — характэрны прыклад мясцовай інтэрпрэтацыі архітэктуры класіцызму.

Кампазіцыйны цэнтр сядзібы — сядзібны дом з парадным прамавугольным партэрам перад ім. З усходняга боку да партэра прымыкае гаспадарчы двор, абнесены агароджай з брамай. Побач з домам з заходняга боку захаваўся пейзажны парк.

Сядзібны дом

Аднапавярховы драўляны сядзібны дом пастаўлены на мураваны цокальны паверх і накрыты вальмавым дахам^[1]. Цэнтральная частка з мансардай вылучаная на галоўным атынкаваным фасадзе чатырохкалонным драўляным порцікам з трохвугольным франтонам, на дваровым фасадзе — мураванай арачнай галерэяй, раскрапаванай падвойнымі пілястрамі і завершанай атыкам^[1]. Гэта рэнесансная галерэя была пабудавана ў 1900 годзе па праекце вядомага архітэктара Тадэвуша Раствароўскага^[2]. Прамавугольныя вокны аздобленыя ліштвамі. Дваровы фасад, арыентаваны ў бок возера, мае моцна выступаючы рызаліт з галерэяй, на якую можна трапіць па прыступках, што вядуць з абодвух бакоў^[1].

Планіроўка сіметрычная і мае камбінаваную анфіладна-калідорную сувязь памяшканняў. У цэнтры дома размешчаная прамавугольная зала з выхадам на галерэю. Дэкаратыўнае аздабленне інтэр’ера не захавалася.

Частка жылых пакояў знаходзілася ў мансардавым паверсе. Службы размяшчаліся ў сутарэннях будынка.

Парк

Парк

Парк плошчай 5 га, у заходняй частцы якога знаходзіцца шмат дрэў хвойных парод — елка, лістоўніца. На паўночнай ускраіне пасаджаны дэкаратыўныя групы дрэў, у курціны ўключаныя дугласія шызая, елка звычайная, таполя белая, хвоя веймутава і ліпа. Сярод рэдкіх відаў — клён вастралісты Шведлера, дуб чырвоны, дуб скальны, елка калючая блакітная, конскі каштан звычайны, клён прырэчны і іншыя.

Зноскі

1. Лазука Б.А. Беларуская архітэктура XIX - пачатку XX стагоддзя // Гісторыя сусветнага мастацтва. Рускае і беларускае мастацтва XIX - пачатку XX стагоддзя. — Беларусь, 2011. — С. 349. — 430 с. — ISBN 978-985-01-0880-7.
2. Браслав и его окрестности: путеводитель. / Текст: К. Шидловский; фото: С. Плыткевич. — Мн., 2006