Томас Стэрнз Эліят

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Эліят.

Томас Стэрнз Э́ліят^[6] (англ.: Thomas Stearns Eliot; 26 верасня 1888, Сент-Луіс, ЗША — 4 студзеня 1965, Лондан) — амерыкана-англійскі паэт, драматург і літаратурны крытык, прадстаўнік мадэрнізму ў паэзіі. Лічыцца адным з найвялікшых паэтаў XX ст., лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1948).

Т. С. Эліят
T. S. Eliot
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	англ.: Thomas Stearns Eliot
Дата нараджэння	26 верасня 1888(1888-09-26)[1][2][…]
Месца нараджэння	Сент-Луіс, Місуры, ЗША[3][3][…]
Дата смерці	4 студзеня 1965(1965-01-04)[1][2][…] (76 гадоў)
Месца смерці	Кенсінгтан, Лондан, Англія, Вялікабрытанія
Пахаванне	Church of Saint Michael[d]
Грамадзянства	ЗША  Вялікабрытанія
Бацька	Henry Ware Eliot[d][4]
Маці	Charlotte Champe Stearns[d][4]
Жонка	Vivienne Haigh-Wood Eliot[d] і Valerie Eliot[d]
Альма-матар	Парыжскі ўніверсітэт Гарвардскі ўніверсітэт Каледж Мёртан[d] Milton Academy[d] Гарвардскі каледж Eliot House[d]
Месца працы	Чыкагскі ўніверсітэт Біркбек[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	драматург, паэт, крытык
Гады творчасці	з 1915
Кірунак	мадэрнізм
Жанр	паэзія
Мова твораў	англійская
Грамадская дзейнасць
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі Баварская акадэмія прыгожых мастацтваў[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d] Таварыства Phi Beta Kappa James Joyce Society[d][5]
Прэміі	Нобелеўская прэмія па літаратуры (1948) Emerson-Thoreau Medal[d] (1959)
Узнагароды	Прэзідэнцкі медаль Свабоды Афіцэр ордэна Ганаровага легіёна Камандор ордэна мастацтваў і літаратуры Ордэн Заслуг
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Гарвардскі ўніверсітэт (1910). Вучыўся ў Сарбоне, Марбургскім і Оксфардскім універсітэтах. У Вялікабрытаніі з 1917. Працаваў выкладчыкам, літаратурным аглядальнікам, рэдактарам у перыядычных выданнях, дырэктарам выдавецтва.

Творчасць

Дэбютаваў як паэт у 1915. Першую сусветную вайну ўспрыняў як банкруцтва цывілізацыі і крах усяго ліберальна-гуманістычнага светаўспрымання, што адлюстравалася ў яго паэме «Бясплодная зямля» (1922) з яе выключнай ідэйна-мастацкай складанасцю (сплаў трагедыйнасці, лірызму, парадыйнай і міфалагічнай вобразнасці). Трагічнаму адчуванню бессэнсоўнасці, апустошанасці, эстэтычнага выраджэння ў сучасным жыцці (паэма «Пустыя людзі», 1925) супрацьпастаўляў пошук і набыццё духоўных пачаткаў у рэлігіі (мадэрнізаванае хрысціянства), а таксама ў культурных і мастацкіх традыцыях дарэнесанснай эпохі (кніга эсэ «Свяшчэнны лес», 1921; паэтычная сюіта «Попельная серада», драма ў вершах «Смерць у саборы», 1935 і інш.). Выступаў за «дэперсаналізацыю» паэтычнага акта, у абарону мастацкай традыцыі і класікі як вечнага эталона.

Пераклад паэмы «Пустыя людзі» на беларускую мову зрабіў Віктар Валынскі (1985), «Попельнай серады» — Алесь Разанаў (1996).

Прэміі і ўзнагароды

Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1948).

Беларускія пераклады

• Пустыя людзі // «Далягляды» № 85, 1985.
• Традыцыя і індывідуальны талент: эсэ. Пер. В. Небышынец // «Крыніца» № 9 (24), 1996.
• Выбраная паэзія. Мн.: Зміцер Колас, 2018 («Паэты планеты»). ISBN 978-985-23-0010-0. Пер. Макса Шчура, Лявона Баршчэўскага, Алеся Разанава.

Зноскі

1. Gardner H., Davies H. A., Tate A. T.S. Eliot // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. T.S. Eliot // Internet Broadway Database — 2000. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964'></a>
3. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644'></a>
4. Kindred Britain

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886'></a>
5. https://joycesociety.com/about Праверана 26 снежня 2022.
6. Напісанне імя і прозвішча Томас Стэрнз ЭЛІЯТ у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.18., кн.1. Мн., 2004, С.110.