Торбачнік палявы

То́рбачнік палявы^[1] (Thlaspi arvense) — кветкавая расліна роду Торбачнік (Thlaspi) сямейства Капуставыя (Brassicaceae).

Торбачнік палявы
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Капуставыя Трыба:  Thlaspideae Род:  Торбачнік Від:  Торбачнік палявы
Міжнародная навуковая назва
Thlaspi arvense L., Sp. Pl. 2: 646, 1753
Сінонімы
Гл. у тэксце
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   23422 NCBI   13288 EOL   583698 GRIN   t:105522 IPNI   290477-1 TPL   kew-2437621

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Кветка

Аднагадовая жоўта-зялёная травяністая расліна вышынёй 10—60^[2] см. Сцябло прамое, простае або галінастае. Лісце простае, суцэльнае, з зубчастым краем, чаргаванае. Прыкаранёвае лісце адваротна-яйцападобнай формы, на чаранках, сцябловае — падоўжана-эліпсападобнае, сядзячае, з вострымі вушкамі. Кветкі з чатырма пялёсткамі белага колеру, з зялёнымі чашалісцікамі. Плод — стручочак даўжынёй 12—18 мм, крылаты па краі і з вузкай выемкай у верхняй частцы. Насенне (да 50 тысяч з адной расліны^[2]) адваротна-яйцападобнай або авальнай формы, цёмна-вішнёвага або карычневага колеру.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўразіі, натуралізавалася амаль паўсюдна^[3]. Святлолюбівая расліна, мезафіт, гіграфіт і эўтроф^[4]. Расце на сухіх і стэпавых лугах, аблогах, пустках, узлесках, палях, пашах і агародах, каля жылля і дарог. Цвіце ў чэрвені—жніўні. Плады паспяваюць у ліпені—верасні. Жыццяздольнасць насення можа захоўвацца да 10 гадоў^[2]. Устойлівая да розных уздзеянняў расліна. Вырваныя з коранем і пакінутыя на полі расліны могуць прыжывацца зноў^[2]. Могуць зімаваць у фазе цвіцення^[2].

Гаспадарчае значэнне

Пустазелле. Асабліва засмечвае азімыя пасевы.

Лекавая расліна. У насенні торбачніка палявога маецца да 30 % алею з пахам часнаку^[1].

Сінонімы

Паводле сайта The Plant List:

• Crucifera thlaspi (Roxb.) E.H.L.Krause
• Lepidium thlaspi Roxb.
• Teruncius arvense (L.) Lunell
• Teruncius arvensis (L.) Lunell
• Thlaspi baicalense DC.
• Thlaspi collinum M.Bieb
• Thlaspi strictum Dalla Torre & Sarnth.
• Thlaspidea arvensis (L.) Opiz
• Thlaspidium arvense (L.) Bubani

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
2. Thlaspi arvense L. — Ярутка полевая // Агроэкологический атлас России и сопредельных стран: экономически значимые растения, их болезни, вредители и сорные растения (руск.)
3. Taxon: Thlaspi arvense L. (англ.) // Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy)
4. Ярутка полевая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)