Цісавыя

Цісавыя^[1] (Taxáceae) — сямейства хвойных раслін^[2], кустоў або дрэў, з якіх большасць вечназялёныя і толькі нешматлікія губляюць на зіму лісце.

Цісавыя
Галіна са спелым насеннем Taxus baccata
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Хвойныя Клас:  Хвойныя Парадак:  Хвоі Сямейства:  Цісавыя
Міжнародная навуковая назва
Taxaceae Gray, nom. cons.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   194881 NCBI   25623 EOL   6750 GRIN   f:1097 IPNI   30026279-2 FW   54797

Па стане на 2013 год, уключае ў сябе шэсць родаў і 31 від, распаўсюджаных пераважна ў абласцях з мяккім, умераным або субтрапічным кліматам.

Прадстаўнікі сямейства — двухдомныя, рэдка аднадомныя вечназялёныя дрэвы або кусты.

Батанічнае апісанне

Лісце прадстаўлена ў выглядзе вузкай (цісы) або шырокай (Torreya) ігліцы. Лісце жорсткае, лінейнае або ланцэтнае, размешчана чаргова, сядзіць на кароткіх (1-2 мм) хвосціках.

Шышкі (шышкаягады) дробныя, аднаполыя. Мікрастробілы ў выглядзе невялікіх каласкоў на канцах галін або па баках іх; мікраспарафіл больш ці менш шчыткападобны з двума—васьмю даўгаватымі або амаль шарападобнымі мікраспарангіямі; мегаспарафіл вельмі рэдукаваны і складаецца часам (цісы) толькі з адной (ці двух) семязавязяў.

Пры насеніне часам развіваецца мясістае яркае ўтварэнне — арылус (цісы).

Карыятып спецыфічны для розных родаў — так, у прадстаўнікоў роду Ціс 2n = 24, у прадстаўнікоў родаў Torreya і Amentotaxus 2n = 22^[3].

Класіфікацыя

Па інфармацыі базы дадзеных The Plant List (на ліпень 2016) сямейства уключае 6 родаў і 31 від^[4]:

• Amentotaxus (шэсць відаў: Amentotaxus argotaenia (Hance) Pilg., Amentotaxus assamica D.K.Ferguson, Amentotaxus formosana H.L.Li, Amentotaxus hatuyenensis T.H.Nguyên, Amentotaxus poilanei (Ferré & Rouane) D.K.Ferguson, Amentotaxus yunnanensis H.L.Li)
• Austrotaxus
• Cephalotaxus (восем відаў: Cephalotaxus fortunei Hook., Cephalotaxus hainanensis H.L.Li, Cephalotaxus harringtonii (Knight ex J.Forbes) K.Koch, Cephalotaxus lanceolata K.M.Feng ex C.Y.Cheng, W.C.Cheng & L.K.Fu, Cephalotaxus latifolia W.C.Cheng & L.K.Fu ex L.K.Fu & R.R.Mill, Cephalotaxus mannii Hook.f., Cephalotaxus oliveri Mast., Cephalotaxus sinensis (Rehder & E.H.Wilson) H.L.Li
• Pseudotaxus (адзіны від: Pseudotaxus chienii (W.C.Cheng) W.C.Cheng)
• Taxus — Ціс
• Torreya

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 147. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Цісавыя: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
3. Муратова Е. Н., Круклис М. В. Хромосомные числа голосеменных растений. — Новосибирск: Наука (Сиб. отд.), 1988. — 118 с. — ISBN 5020288772.
4. Taxaceae (англ.)(недаступная спасылка). The Plant List. Version 1.1. (4 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 22 чэрвеня 2017. Праверана 27 ліпеня 2016.