Эванджэліста Тарычэлі

Эванджэліста Тарычэ́лі^[9] (італ.: Evangelista Torricelli; 15 кастрычніка 1608, Фаэнца — 25 кастрычніка 1647, Фларэнцыя) — італьянскі матэматык і фізік, вучань Галілея. Вядомы як аўтар канцэпцыі атмасфернага ціску і прадаўжальнік справы Галілея ў галіне распрацоўкі новай механікі. Вучнем Тарычэлі быў Вінчэнца Вівіяні.

Эванджэліста Тарычэлі
італ.: Evangelista Torricelli
Дата нараджэння	15 кастрычніка 1608(1608-10-15)[1][2][…]
Месца нараджэння	Рым, Папская вобласць[3][4]
Дата смерці	25 кастрычніка 1647(1647-10-25)[1][2][…] (39 гадоў)
Месца смерці	Фларэнцыя, Вялікае герцагства Тасканскае[5][3][…]
Месца пахавання	Базіліка Сан-Ларэнца[6]
Грамадзянства	Вялікае герцагства Тасканскае
Род дзейнасці	матэматык, фізік, вынаходнік
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Галілеа Галілей Фердынанда II Медычы Бенедэта Кастэлі[7] Giovanni Ciampoli[d][7]
Альма-матар	Рымскі ўніверсітэт Ла Сапіенца (1632)[7] мерк. Roman College[d] (1626)[7]
Навуковы кіраўнік	Бенедэта Кастэлі[8]
Член у	Акадэмія дэла Круска[d][7]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Матэматычную адукацыю атрымаў у Рыме. З 1642 года прафесар матэматыкі і фізікі ў Фларэнтыйскім універсітэце.

Галоўныя адкрыцці

У 1643 годзе адкрыў існаванне атмасфернага ціску і вакууму (Тарычэліева пустата). Вынайшаў ртутны барометр і спіртавы тэрмометр. Займаўся канструяваннем мікраскопаў, шліфаваў лінзы для тэлескопаў.

У 1641 годзе сфармулявай закон выцякання вадкасці праз адтуліны сасуда і вывеў формулу скорасці выцякання (формула Тарычэлі)^[10].

У гонар вучонага атрымала назву пазасістэмная адзінка адзінка вымярэння ціску — тарычэлі (тор)^{[9][11][12][13]}.

Асноўныя працы

• Trattato del moto (1640).
• Opera geometrica (1644).
• Lezioni accademiche (1715, пасмяротна.)
• Esperienza dell’argento vivo (Берлін, 1897, пасмяротна).