Яўсей Яўсеевіч Майсеенка
мастак From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Яўсей Яўсеевіч Майсеенка (15 [28] жніўня 1916, Уваравічы, Магілёўская губерня Расійская імперыя, цяпер Буда-Кашалёўскі раён Гомельскай вобласці Беларусі — 29 лістапада 1988, Ленінград) — беларускі савецкі жывапісец, графік і педагог, прафесар.
Акадэмік AМ СССР (1973; член-карэспандэнт 1962). Народны мастак СССР (1970). Герой Сацыялістычнай Працы (1986). Лаўрэат Ленінскай прэміі (1974) і Дзяржаўнай прэміі СССР (1983).
Remove ads
Біяграфія і творчасць
Скончыў сямігодку і паехаў у Маскву, дзе ў 1931 годзе паступіў у Мастацка-прамысловае вучылішча імя М. І. Калініна, на аддзяленне роспісу па метале і пап’е-машэ. У 1931—1935 гадах вучыўся ў гэтым вучылішчы ў Ланге, Філімонава, Мікалаева. Скончыў вучылішча па аддзяленні роспісу па пап’е-машэ. Дыпломны твор — папка-адрас «Чапаеў».
У 1935 годзе Майсеенка паступіў у ІЖСА ў Ленінградзе. Сярод яго педагогаў там былі І. І. Бродскі і В. М. Якаўлеў. Вялікі ўплыў на фарміраванне мастака меў А. А. Асмёркін, у чыёй майстэрні ён навучаўся.
Навучанне перапыніла 2-я сусветная вайна — 5 ліпеня 1941 года Майсеенка пайшоў добраахвотнікам у народнае апалчэнне. На подступах Ленінграда разам са сваім падраздзяленнем трапіў у акружэнне і палон. Да красавіка 1945 года быў у канцэнтрацыйным лагеры ў Альтэнграбаве. Калі вязняў вызвалілі саюзнікі, Я. Майсеенка адправілі ў СССР, вайну ён скончыў у складзе 3-га гвардзейскага кавалерыйскага корпуса.
Пасля дэмабілізацыі ў 1945 годзе вярнуўся ў інстытут і ў 1947 годзе скончыў яго па майстэрні А. А. Асмёркіна з наданнем кваліфікацыі мастака жывапісу. Дыпломны твор — карціна «Генерал Даватар»[3].
Майстар пейзажу, нацюрморта. Вядомасць мастаку прынеслі станковыя карціны на тэмы Грамадзянскай і Айчыннай войнаў «Чырвоныя прыйшлі» (1961), «Маці, сёстры» (1967), «Чарэшні» (1969), «Перамога» (1972), «9 Мая» (1975)[4]. У гэтых творах аўтар па-філасофску пераасэнсоўвае вайну.
За карціны «Першая конная», «Чырвоныя прыйшлі», «Веснікі», «Чарэшні» ўганараваны званнем Народнага мастака СССР (1970).
У апошнія гады жыцця звяртаецца да евангельскіх сюжэтаў («Распяцце», 1988).
Кіраваў майстэрняй у Акадэмічным інстытуце жывапісу, скульптуры і архітэктуры ім. Рэпіна, выхаваў некалькі пакаленняў мастакоў.
Для манеры Я. Майсеенкі ўласціва вострая графічнасць, якая даходзіць часам да экспрэсіі ў спалучэнні са свабоднай работай пэндзлем, майстэрская кампазіцыя, яркія, чыстыя колеры.
Пахаваны ў Санкт-Пецярбургу на Літаратарскіх мастках Волкаўскіх могілак.
Remove ads
Памяць
- На доме ў Санкт-Пецярбургу, дзе у 1953—1988 гадах жыў і працаваў Яўсей Майсеенка (Сувораўскі праспект, 56), устаноўлена мемарыяльная дошка.[5]
- У Гомельскай вобласці, у горадзе Буда-Кашалёва 25 жніўня 2007 года адкрылі карцінную галерэю імя Я. Я. Маісеенкі.[6]
- У лютым 2016 года карціну Майсеенкі «Свабода!» са сваёй калекцыі прадпрымальнік Андрэй Філатаў перадаў на доўгатэрміновае экспанаванне ў ізраільскі Мемарыял Яд ва-Шэм[7].
Remove ads
Узнагароды і званні
- Герой Сацыялістычнай Працы (1986)
- ордэн Леніна (1986)
- ордэн Працоўнага Чырвонага Сцягу
- ордэн Дружбы народаў
- Ленінская прэмія (1974) за цыкл карцін «Гады баявыя» («Чырвоныя прыйшлі», «Таварышы», «Чарэшня», «Перамога»)
- Дзяржаўная прэмія СССР (1983) за серыю карцін «Памяць» («З дзяцінства», «Ветэраны», «Песня», «Памяць», «Жнівень»)
- Дзяржаўная прэмія РСФСР імя І. Я. Рэпіна (1966) за карціну «Чырвоныя прыйшлі»
- Народны мастак СССР (1970)
- Народны мастак РСФСР (1965)
- Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР (1963)
- Правадзейны член АМ СССР (1973)
- Член-карэспандэнт АМ СССР (1962)
- Серебряная медаль АМ СССР (1962)
Вучні
- Дзмітрый Аляксандравіч Шувалаў
- Шалва Яўгенавіч Бедоеў
- Андрэй Пятровіч Выстропаў
- Жумакын Кажакынавіч Кайрамбаеў
- Сяргей Дзмітрыевіч Кічко
- Алена Львоўна Арлова-Афінагенава
- Аляксандр Іванавіч Пятроў
- Мікалай Аляксандравіч Раманаў
- Вольга Мікалаеўна Хорашава
- Аляксей Леанідавіч Худзякоў
- Валянцін Васілевіч Чыкаў
- Андрэй Аляксеевіч Якаўлеў
- Мамедаў Мамед, удзельнік творчага аб’яднання «Сямёрка»
Зноскі
- Моисеенко Евсей Евсеевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 26 лютага 2017.
- Jevsej Moisejenko // The Fine Art Archive — 2003.
- Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского Государственного академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915—2005. — СПб, 2007. С. 58.
- Художник № 2, 1976. — С. 8.
- Майсеенка Я. Я., мемарыяльная дошка(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2017. Праверана 24 лютага 2020.
- Карцінная галерэя імя Я. Я. Майсеенкі Архівавана 30 чэрвеня 2019.
- «Свабода!» у Яд ва-Шэм Архівавана 24 лютага 2016. // Агенцтва яўрэйскіх навін, 16 лютага 2016
Remove ads
Літаратура
Гл. таксама
Спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads