(1036) Ганімед

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Ганімед, значэнні.

(1036) Ганіме́д (стар.-грэч.: Γανυμήδης) — найбуйнейшы калязямны астэроід з групы Амура (III), які належыць да цёмнага спектральнага класа S. Ён быў адкрыты 23 кастрычніка 1924 года нямецкім астраномам Вальтэрам Баадэ ў Гамбургскай абсерваторыі і названы ў гонар Ганімеда, старажытнагрэчаскага юнака, выкрадзенага Зеўсам.

• Арбіта астэроіда Ганімед і яго становішча ў Сонечнай сістэме
• 
• 
• 

(1036) Ганімед
Арбіта астэроіда (1036) Ганімед (сінім), арбіты планет (чырвоным) і Сонца ў цэнтры (чорным).
Адкрыццё
Першаадкрывальнік	Вальтэр Баадэ
Месца выяўлення	Гамбург
Дата выяўлення	23 кастрычніка 1924
Эпанім	Ганімед
Альтэрнатыўныя абазначэнні	1924 TD; 1952 BF; 1954 HH
Катэгорыя	АЗЗ (Амуры)
Арбітальныя характарыстыкі
Эпоха 14 сакавіка 2012 года JD 2456000.5
Эксцэнтрысітэт (e)	0,5341189
Вялікая паўвось (a)	398,403 млн км (2,663159 а.а.)
Перыгелій (q)	185,608 млн км (1,240715 а.а.)
Афелій (Q)	611,197 млн км (4,085603 а.а.)
Перыяд абарачэння (P)	1 587,428 сут (4,346 г)
Сярэдняя арбітальная скорасць	16,865 км/с
Схіленне (i)	26,69668°
Даўгата ўзыходнага вузла (Ω)	215,55387°
Аргумент перыгелія (ω)	132,57097°
Сярэдняя анамалія (M)	44,02986°
Фізічныя характарыстыкі
Дыяметр	31,66 км
Маса	3,3×1016 кг
Шчыльнасць	2,000 г/см³
Паскарэнне свабоднага падзення на паверхні	0,0089 м/с²
2-я касмічная скорасць	0,0168 км/с
Перыяд вярчэння	10,314 гад
Спектральны клас	S
Бачная зорная велічыня	8,1m
Абсалютная зорная велічыня	9,45m
Альбеда	0,2926[1]
Сярэдняя тэмпература паверхні	160 К (−113 °C)

Дзякуючы вялікім памерам і рэгулярным збліжэнням з Зямлёй арбіту Ганімеда атрымалася ўсталяваць з высокай ступенню дакладнасці і разлічыць параметры наступных збліжэнняў. Найбольш цеснае з іх адбудзецца 13 кастрычніка 2024 года, калі Ганімед пройдзе на адлегласці 55,9641 млн км (0,374097 а.а.) ад Зямлі, пры гэтым яго бачная зорная велічыня можа дасягаць значэння 8,1^m[2]. Ён таксама рэгулярна перасякае арбіту Марса і 16 снежня 2176 года павінен будзе прайсці на адлегласці ўсяго 4,290 млн км (0,02868 а.а.) ад гэтай планеты^[3].

Гісторыя назіранняў

Паколькі астэроід быў адкрыты яшчэ ў пачатку XX стагоддзя, ён мае багатую гісторыю астранамічных назіранняў. Яго абсалютная зорная велічыня была вызначана яшчэ ў 1931 годзе і раўнялася 9,24^m[4], што зусім нямнога адрознівалася ад рэзультатаў сучасных назіранняў (9,45^m). Астэроід прыналежыць да светлага класа S^[5], а значыць мае ў сваім складзе вялікую колькасць сілікатаў жалеза і магнія, а таксама розныя ортапіраксены^[6].

Праведзеныя ў 1998 годзе радыёлакацыйныя назіранні Ганімеда з дапамогай радыётэлескопа Арэсіба дазволілі атрымаць выявы астэроіда, на падставе якіх можна гаварыць аб сферычнай форме гэтага цела^[7]. Прыкладна ў той жа час праводзіліся назіранні с мэтай атрымання крывых бліску і палярызацыйных крывых астэроіда, але з прычыны дрэннага надвор’я, гэтыя даследаванні не ўдалася правесці ў поўным аб'ёме. Тым не менш, атрыманыя дадзеныя дазволілі зрабіць вывад аб наяўнасці слабай карэляцыі паміж гэтымі крывымі ў залежнасці ад вугла павароту астэроіда. Паколькі ступень палярызацыі залежыць ад няроўнасцяў паверхні і складу грунту, то гэта сведчыць аб адноснай аднароднасі паверхні астэроіда як паводле рэльефу, так і паводле складу парод^[8]. Пазнейшыя назіранні крывых бліску, якія былі праведзеныя ў 2007 годзе, дазволілі вызначыць перыяд варочання астэроіда наўкол сваёй восі, які раўняецца 10,314 ± 0,004 гадзін^[9].

Пакрыццё зорак астэроідам наглядалася ў Каліфорніі 22 жніўня 1985 года.

Зноскі

1. Database of Near-Earth Asteroids Архівавана 16 лістапада 2016. (англ.)
2. Donald H. Menzel and Jay M. Pasachoff (1983). A Field Guide to the Stars and Planets (2nd ed.). Boston, MA: Houghton Mifflin. pp. 391. ISBN 0-395-34835-8.
3. JPL Close-Approach Data: 1036 Ganymed (1924 TD) (нявызн.) (2012-01-10 last obs). Архівавана з першакрыніцы 11 снежня 2012. Праверана 15 студзеня 2012.
4. Putilin, J. (July 1931). Brightness of the minor planet 1036 Ganymed. Astronomische Nachrichten (англ.). 242 (11): 213–216. Bibcode:1931AN....242..213P. doi:10.1002/asna.19312421104.
5. Asteroid Lightcurve Data File, Updated March 1, 2001
6. Fieber-Beyer, S. K.; Gaffey, M. J.; Abell, P. A.; Reddy, V. (March 12–16, 2007). Mineralogical Characterization of Near Earth Amor Asteroid 1036 Ganymed. 38th Lunar and Planetary Science Conference. 1388: 1695. Bibcode:2007LPI....38.1695F.
7. 1036 Ganymed Radar Imagesг (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 11 снежня 2012. Праверана 15 лістапада 2012.
8. Nakayama, Hiroyuki (July 2000). Observations of Polarization and Brightness Variations with the Rotation for Asteroids 9 Metis, 52 Europa, and 1036 Ganymed. Icarus (англ.). 146 (1): 220–231. Bibcode:2000Icar..146..220N. doi:10.1006/icar.2000.6396.
9. Krugly, Yu. N; Gaftonyuk, N. M.; Belskaya, I. N.; Chiorny, V. G.; Shevchenko, V. G.; Velichko, F. P.; Lupishko, D. F.; Konovalenko, A. A.; Falkovich, I. S. (2007). Kharkiv study of near-Earth asteroids. Proceedings if IAU Symposium. 236 (S236): 385–390. doi:10.1017/S174392130700347X. ISBN 978-0-521-86345-2.