Апалоній Пергскі

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Апалоній.

Апалоній Пергскі (Ἀπολλώνιος ὁ Περγαῖος, Пергэ, 262 да н.э. — 190 да н.э.) — старажытнагрэчаскі матэматык, адзін з трох (нароўні з Еўклідам і Архімедам) вялікіх геометраў антычнасці, якія жылі ў III стагоддзі да н.э.

Канічныя сячэнні: парабала, эліпс, гіпербала

Апалоній Пергскі
стар.-грэч.: Ἀπολλώνιος ὁ Περγαῖος
Дата нараджэння	каля 262 да н.э.[1][2][…]
Месца нараджэння	Пергэ[d], Aksu[d], правінцыя Анталья, Турцыя[3][4][…]
Дата смерці	каля 190 да н.э.[2][5]
Месца смерці	Александрыя
Род дзейнасці	матэматык, астраном
Навуковая сфера	геаметрыя
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Апалоній праславіўся ў першую чаргу манаграфіяй «Канічныя сячэнні» (8 кніг), у якой даў змястоўную агульную тэорыю эліпса, парабалы і гіпербалы. Менавіта Апалоній прапанаваў агульнапрынятыя назвы гэтых крывых; да яго іх звалі проста «сячэннямі конусу». Ён увёў і іншыя матэматычныя тэрміны, лацінскія аналагі якіх назаўжды ўвайшлі ў навуку, у прыватнасці: асімптота, абсцыса, ардыната, апліката.

З іншых заслуг Апалонія перад навукай адзначым, што ён перапрацаваў астранамічную мадэль Еўдокса і ўвёў эпіцыклы і эксцэнтрыкі для тлумачэння нераўнамернасці руху планет. Гэту тэорыю пазней развілі Гіпарх і Пталамей. Ён таксама даў рашэнне задачы аб пабудове акружнасці, датычнай да трох зададзеных акружнасцей («задача Апалонія»), вывучаў спіральныя лініі, займаўся геаметрычнай оптыкай.

У гонар Апалонія названы кратар на Месяцы.

Зноскі

1. https://web.archive.org/web/20220618051553/http://dl.lilibook.ir/2016/03/A-to-Z-of-Mathematicians-Tucker-McElroy.pdf
2. Hultsch F., Rietzsch F. Apollonios 112 // Pauly-Wissowa Band II,1 — 1895. Праверана 24 красавіка 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18223678'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q26414959'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q84406'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1138524'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19990436'></a>
3. Ф. И. П. Аполлоний // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 407.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4361718'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23069421'></a>
4. autori vari APOLLONIO Pergeo // Enciclopedia Treccani — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1929. Праверана 24 красавіка 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q731361'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3803714'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2818964'></a>
5. Apollonius of Perga // Encyclopædia Britannica Праверана 24 красавіка 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>