Зборная Беларускай ССР па футболе

Зборная Беларускай ССР па футболе — футбольная каманда, якая прадстаўляла Беларускую ССР на ўсесаюзных і міжнародных футбольных спаборніцтвах. Орган кіравання — федэрацыя футбола БССР.

Беларуская ССР
Канфедэрацыя	Федэрацыя футболе СССР
Федэрацыя	Федэрацыя футбола БССР
Хатні стадыён	Дынама (Мінск)
Асноўная форма Рэзервовая форма
Першая гульня
БССР 5:1 каманда г. Кіева[1] (Гомель, БССР; 29 ліпеня 1928)
Самая буйная перамога
БССР 5:1 каманда г. Кіева
Самае буйное паражэнне
БССР 2:6 УССР[2] (Масква, СССР; 19 жніўня 1928) РСФСР 5:1 БССР (Масква, СССР; 9 жніўня 1956)

Гісторыя

Зборная БССР па футболе нерэгулярна склікалася для ўдзелу ў футбольных турнірах усесаюзнай спартакіяды, спартакіяд народаў СССР, а таксама ў таварыскіх гульнях з замежнымі зборнымі, зборнымі саюзных рэспублік, зборнымі спартыўных аб’яднанняў і да т.п.

Усесаюзная спартакіяда

Упершыню зборная БССР па футболе была сфармаваная ў 1928 годзе дзеля ўдзелу ў футбольным турніры ўсесаюзнай спартакіяды. Перад турнірам зборная згуляла два таварыскія матчы ў Гомлі з камандай Кіева і ў Маскве з камандай Паўночнага Каўказа.

№	Дата	Месца правядзення	Супернік	Лік	Спаборніцтва	Гледачы
1	29 ліпеня 1928	Гомель, БССР	Каманда г. Кіеў	5:1	Таварыскі матч	4 000
2	жнівень 1928	Масква, РСФСР	зборная Паўночнага Каўказа	1:2	Таварыскі матч	???

Склад зборнай БССР на футбольным турніры Усесаюзнай спартакіяды: брамнік — Халмагораў (Полацк), абаронцы — Ільін (Полацк), Палякоў (Гомель), паўабаронцы — Лабкоўскі (Гомель), Гаўрылаў (Полацк), Лавейка («Дынама» Менск), нападнікі — Гваздкоў, Феактыстаў (абодва Полацк), Марозаў (капітан каманды, Кавалерыйская дывізія, Менск), Ціхаміраў, Кочын (абодва «Дынама» Менск).

Афіцыйныя матчы зборнай БССР на Усесаюзнай спартакіядзе

№	Дата	Месца правадзення	Супернік	Лік	Спаборніцтва	Гледачы
3	17 жніўня 1928	Масква, РСФСР	Швейцарыя (Люцэрнскі спартыўны інтэрнацыянал)	6:3	Усесаюзная спартакіяда	7 000
4	19 жніўня 1928	Масква, РСФСР	Украінская ССР	2:6	Усесаюзная спартакіяда	8 000
5	22 жніўня 1928	Масква, РСФСР	Фінляндыя	1:2	Усесаюзная спартакіяда	5 000

У выніку зборная БССР заняла чацвёртае месца ў турніры каманд саюзных рэспублік і замежных калектываў. Паводле заліку чэмпіянату СССР зборная БССР апынулася на трэцім месцы, пасля каманд Масквы і Украіны.

1930 — 1941 гады

У даваенны перыяд Беларуская ССР правяла яшчэ некалькі таварыскіх матчаў.

№	Дата	Месца правядзення	Супернік	Лік	Спаборніцтва	Гледачы
6	9 ліпеня 1930	Менск, БССР	Швейцарыя (Люцэрнскі спартыўны інтэрнацыянал)	3:5	Таварыскі матч
7	14 жніўня 1930	Менск, БССР	Ротэ Шпортэнхайт	1:4	Таварыскі матч	8 000
8	18 кастрычніка 1938	Масква, РСФСР	зборная г. Масквы	3:4	Таварыскі матч	5 000

Спартакіяда чатырох рэспублік (1954)

У верасні 1954 года ў Мінску прайшоў футбольны турнір Спартакіяды чатырох рэспублік: Беларусі, Літвы, Латвіі і Эстоніі^[3].

Зборная БССР была складзена з найлепшых гульцоў першынства рэспублікі: Лапко (Мінск), Курмаз (Бабруйск), Шарыцен (Віцебск), Каралёў (Мінск), Трошын (Віцебск), Співак (Мінск), Балахонаў (Віцебск), Пяржхала (Мазыр), Сяргееў, Сергяеўскі, Радунскі (усе — Мінск), Рэзчыкаў (Віцебск).

Усе тры гульні зборная БССР завяршыла ўнічыю з лікам 0:0. Набраўшы 3 ачкі, зборная заняла трэцяе месца.

I летняя Спартакіяда народаў СССР (1956)

У 1956 зборная БССР, цалкам укамплектаваная футбалістамі мінскага «Спартака», прыняла ўдзел у таварыскай гульні з нацыянальнай зборнай КНР, а затым у футбольным турніры I-й летняй Спартакіяды народаў СССР.

Склад зборнай БССР на футбольным турніры: В. Собаль, Ю. Мохаў, М. Радунскі, П. Мімрык, Г. Абрамовіч, А. Кавалёў, А. Іваноў, Л. Ерахавец, Д. Карнееў, В. Ганчароў, Л. Нікуленка , Ю. Бачурын, Г. Хасін, Я. Рудэрман, А. Ягораў, В. Арцёмаў (усе Спартак Мінск). Старшы трэнер Д. Мацвееў, трэнер Н. Шэвелянчык^[3][4].

№	Дата	Месца правядзення	Супернік	Лік	Спаборніцтва	Гледачы
12	27 ліпеня 1956	Мінск, БССР	Кітай	1:1	Таварыскі матч	???

Афіцыйныя матчы зборнай БССР на I летняй Спартакіядзе народаў СССР

№	Дата	Месца правядзення	Супернік	Лік	Спаборнітцва	Гледачы
13	3 жніўня 1956	Масква, РСФСР	Кіргізская ССР	1:0	I летняя Спартакіяда народаў СССР	???
14	3 жніўня 1956	Масква, РСФСР	РСФСР г. Масква	1:5	I летняя Спартакіяда народаў СССР	???
15	3 жніўня 1956	Масква, РСФСР	РСФСР	2:4	I летняя Спартакіяда народаў СССР	???
16	3 жніўня 1956	Масква, РСФСР	Азербайджанская ССР	2:0	I летняя Спартакіяда народаў СССР	???

Зборная выйграла і прайграла па дзве гульні, заняўшы ў выніку сёмае месца.

Паміж дзвюма спартакіядамі

У перыяд з 1957 па 1978 год зборная БССР правяла ўсяго два таварыскія матчы. У гульні з камандай Кітайскай Народнай Рэспублікі за Беларусь гулялі: брамнік А. Есікаў ( «Ураджай» Мінск), абаронцы М. Радунскі, М. Блажко (абодва «Спартак» Мінск), Б. Манько ( «Ураджай»), паўабаронцы Л. Ерахавец ( «Спартак»), Р. Пяржхала ( «Ураджай»), нападнікі Л. Нікуленка, Г. Хасін (абодва «Спартак»), Ю. Бачурын, Я. Рудэрман, Б. Блажэвіч (усе «Ураджай»). Дзяржаўны трэнер БССР — Колабаў.

Склад зборнай БССР у гульні са зборнай Мексікі: Глухотка, Калтуноў, Зарэмба, Шпілеўскі, Ромін, Кузняцоў, Арзамасцаў, Талейка, Адамаў, М. Мустыгін, Васільеў, Курылаў, Каберскі. Старшы трэнер Аляксандр Сявідаў.

№	Дата	Месца правядзення	Супернік	Лік	Спаборніцтва	Гледачы
17	25 ліпеня 1959	Мінск, БССР	Кітай	1:1	Таварыскі матч	???
18	чэрвень 1967	Мінск, БССР	Мексіка	1:2	Таварыскі матч	???

VII летняя Спартакіяда народаў СССР (1979)

Склад зборнай Беларускай ССР на Летняй Спартакіядзе народаў СССР 1979 года: М. Вяргеенка, С. Бароўскі, Ю. Курненін, А. Аляксейчыкаў, В. Шавейка, А. Пракапенка, А. Байдачны, Ю. Пудышаў, К. Паўлаў, В. Курнееў, П. Васілеўскі, В. Мельнікаў, І. Бялоў, І. Гурыновіч, В. Янушэўскі, Ю. Курбыка, А. Пражнікаў, С. Гоцманаў, С. Корбут, Л. Румбуціс (усе — «Дынама» Мінск). Старшы трэнер — Эдуард Малафееў, трэнер — Леанід Гарай^[3][4].

№	Дата	Месца правядзення	Супернік	Лік	Гледачы
19	21 ліпеня 1979	Мінск, БССР	Армянская ССР	3:0	???
20	23 ліпеня 1979	Мінск, БССР	Латвійская ССР	2:1	???
21	25 ліпеня 1979	Мінск, БССР	РСФСР г. Ленінград	2:3	???
22	28 ліпеня 1979	Масква, РСФСР	РСФСР г. Масква	0:0	???
23	30 ліпеня 1979	Масква, РСФСР	Украінская ССР	0:0	???
24	1 жніўня 1979	Масква, РСФСР	Літоўская ССР	0:2	4 000
25	4 жніўня 1979	Масква, РСФСР	Казахская ССР	0:1	???

Прайграўшы дзве апошнія гульні, зборная БССР заняла восьмае месца.

Старшыя трэнеры

• Д. Мацвееў — 1956 г.
• Колабаў (дзяржаўны трэнер БССР) — 1959 г.
• Аляксандр Сявідаў — 1967 г.
• Эдуард Малафееў — 1979 г.

Гл. таксама

• Зборная Беларусі па футболе

Зноскі

1. Александр Томин. К 100-летию белорусского футбола. Первые шаги сборной (руск.). football.by (10 сакавіка 2011). Праверана 2-4-2021.
2. Все игры сборной Беларуси (официальные и неофициальные матчи) (руск.). kick-off.by.
3. Болдырев Д. М., Костров А. И. Футбол Беларуси. — Мн.: Полымя, 1990. — 160 с.: ил.
4. Сборная БССР. Игры 1928—1979 года (руск.). kick-off.by.