Санкт-Пецярбургская губерня

Санкт-Пецярбургская (Санктпецярбургская) губерня (са жніўня 1914 года — Петраградская, з 1924 года — Ленінградская) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Расійскай імперыі і РСФСР, якая існавала ў 1710—1927 гадах. Губернскі горад — Санкт-Пецярбург (затым Петраград і Ленінград адпаведна).

Санкт-Пецярбургская губерня
Герб
Краіна	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  РСФСР[d]  СССР  Маскоўская дзяржава
Уваходзіць у	Расійская імперыя (1721—1917) Расійская рэспубліка (1917—1917) РСФСР[d] (1917—1927) Маскоўская дзяржава (1710—1721)
Адміністрацыйны цэнтр	Санкт-Пецярбург
Дата ўтварэння	1710
Дата скасавання	31 ліпеня 1927
Насельніцтва	2 112 033 чал. (1897)[1]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Санкт-Пецярбургская губерня размяшчалася на паўночным захадзе Расійскай імперыі, займаючы тэрыторыю ў выглядзе неаднолькавых лопасцей, якія раскінуліся на берагах Фінскага заліва, Ладажскага і Чудскога азёр.

Губерня межавала з Наўгародскай і Пскоўскай губернямі на поўдні, Аланецкой губерняй на ўсходзе, Эстляндскай губерняй на захадзе і з Выбаргскай губерняй Вялікага Княства Фінляндскага на поўначы. Да далучэння Фінляндыі ў 1809 годзе паўночная мяжа губерні была таксама і мяжой Расійскай імперыі.

Плошча губерні складала 482 500 км² у 1710 годзе, 53 363 км² — у 1847 годзе, 44 613 км² — у 1905 годзе^[2], 66 160 км² — у 1926 годзе^[3].

У выніку аддзялення пасля 1917 года ад Расіі Эстоніі і Фінляндыі губерня зноў стала памежным рэгіёнам.

Насельніцтва

Колькасць насельніцтва

Год	Насельніцтва, чал.	У тым ліку гарадское, чал.
1714	436 383[2]
1766	69 000[2]
1785	367 200[2]
1847	971 503[2]
1897	2 112 033[4]	1 421 753
1905	2 475 400[5]
1926	2 792 129[3]	1 875 370

Нацыянальны склад

Нацыянальны склад у 1897 годзе^[6]:

Павет	рускія	фіны	эстонцы	немцы	палякі	латышы	украінцы	іжора
Губерня ў цэлым	81,9 %	6,2 %	3,0 %	3,0 %	2,1 %	1,3 %	…	…
Гдоўскі	88,9 %	…	10,5 %	…	…	…	…	…
Лужскі	91,7 %	…	3,6 %	…	…	1,3 %	…	…
Наваладажскі	99,1 %	…	…	…	…	…	…	…
Пецяргофскі	67,7 %	13,2 %	6,2 %	2,4 %	1,9 %	…	1,0 %	4,7 %
Санкт-Пецярбургскі	85,4 %	2,9 %	…	4,0 %	2,8 %	…	…	…
Царскасельскі	65,5 %	25,7 %	2,5 %	2,1 %	1,9 %	…	…	…
Шлісельбургскі	55,3 %	39,3 %	…	1,8 %	1,7 %	…	…	…
Ямбургскі	50,9 %	14,2 %	21,9 %	2,6 %	…	…	…	7,8 %

Нацыянальны склад Петраградскай губерні (без Петраграда) у 1920 годзе^[7]:

Павет	рускія	фіны	эстонцы	іжорцы	палякі	немцы	латышы
Губерня ў цэлым	77,9 %	11,5 %	5,5 %	1,2 %	1,2 %	…	…
Гдоўскі	88,5 %	…	11,1 %	…	…	…	…
Дзецскасельскі	65,1 %	24,8 %	3,1 %	…	2,6 %	1,1 %	…
Лужскі	90,5 %	…	5,0 %	…	1,3 %	…	1,9 %
Волхаўскі	98,3 %	…	…	…	…	…	…
Пецяргофскі	62,5 %	24,6 %	7,1 %	1,1 %	1,1 %	1,8 %	…
Петраградскі	63,6 %	26,4 %	1,7 %	…	1,8 %	3,9 %	…
Шлісельбургскі	60,3 %	32,9 %	2,4 %	…	1,3 %	1,5 %	…
Ямбургскі	66,4 %	7,9 %	11,2 %	12,7 %	…	…	…
г. Кранштат	88,1 %	…	4,0 %	…	2,6 %	…	…
На чыг. дар. і водах	50,1 %	…	39,1 %	…	1,3 %	…	…

Зноскі

1. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=37
2. Тархов С. А.. Изменение АТД России за последние 300 лет (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 жніўня 2011. Праверана 15 кастрычніка 2012.
3. Усесаюзны перапіс насельніцтва 1926 г. (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 мая 2014. Праверана 15 кастрычніка 2012.
4. Першы ўсеагульны перапіс насельніцтва Расійскай Імперыі 1897 г. (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 20 лютага 2012. Праверана 15 кастрычніка 2012.
5. Санкт-Петербургская губерния // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
6. Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
7. Ленинград и Ленинградская губерния: Краевед. справ.: С прил. новейшей карты губернии / Под ред. и с предисл. Е. Я. Голанта; Ленингр. губполитпросвет. — Л.: Изд-во Кн. сектора Губоно: 1925. — 164 с. Архівавана 14 кастрычніка 2019.