Валынскае ваяводства (1566—1795)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Валынскае ваяводства.

Валынскае ваяводства^[1] — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Вялікага Княства Літоўскага (з 1569 года ў складзе Каралеўства Польскага). Сталіца — горад Луцк.

Валынскае ваяводства
Герб[d]
Краіна	Вялікае Княства Літоўскае Каралеўства Польскае
Уваходзіць у	Вялікае Княства Літоўскае (1566—1569) Малапольская правінцыя (1569—1795)
Адміністрацыйны цэнтр	Луцк
Дата ўтварэння	1566
Дата скасавання	1795
Ваяводы	Ваяводы валынскія
Кашталяны	Кашталяны валынскія
Плошча	38,3 тыс.
Час існавання	1566—1795
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сімволіка

Герб Валыні ў складзе ВКЛ. Прамалёўка герба з вялікай літоўскай пячаткі апошняга вялікага князя літоўскага Станіслава Аўгуста.

У ВКЛ ваяводская харугва была карычневага колеру з выявай «Пагоні» ў белым полі (або зямельнага герба — простага белага крыжа на чырвоным фоне)^[2].

Гісторыя

Утварылася паводле адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы (1565—1566) на аснове Валынскай зямлі^[2].

У 1569 годзе, згодна з умовамі Люблінскай уніі, апынулася пад уладай Каралеўства Польскага.

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772) паўднёва-заходняя частка Крэменецкага павета адыйшла да Аўстрыі. У 1793, па другім падзеле Рэчы Паспалітай, палова ваяводства апынулася пад уладай Расійскай імперыі. У тым жа годзе са складу Валынскага вылучылі Уладзімірскае ваяводства.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) спыніла сваё існаванне.

Адміністрацыйны падзел

Падзялялася на тры паветы: Луцкі, Уладзімірскі і Крэменецкі.

Ваяводскі соймік праводзіўся ў Луцку, там жа склікалася паспалітае рушэнне. Павятовыя соймікі праходзілі ў Луцку, Уладзіміры і Крэменцы.

Мясцовая шляхта абірала шэсць паслоў на Сойм Рэчы Паспалітай.

Ураднікі

Асноўныя артыкулы: біскупы луцкія, ваяводы валынскія і кашталяны валынскія

У Сенаце Рэчы Паспалітай Валынскае ваяводства мела двух свецкіх прадстаўнікоў — ваяводу і кашталяна, а таксама духоўнага — біскупа.

Зноскі

1. па-агульнаўсходнеславянску: Воеводство Волынское; па-лацінску: Palatinatus Volhynensis, па-польску: Województwo wołyńskie
2. ЭнцВКЛ 2005.

Літаратура

• Пазднякоў В. Валынскае ваяводства // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 385. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.