Вымна (аграгарадок)
аграгарадок у Віцебскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі From Wikipedia, the free encyclopedia
Вы́мна — аграгарадок (да 2010 года вёска) у Віцебскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі, за 30 км ад Віцебска на беразе возера Вымна, за 6 км ад аўтадарогі Р112 (Віцебск — Сураж). Цэнтр сельсавета.
Аграгарадок
Вымна .jpg) Вымна на малюнку Д. М. Струкава
Вымна на карце Беларусі ±   | ||||||||||||||||||||||||
У XVI ст. — маёнтак у Віцебскім ваяводстве Вялікага Княства Літоўскага. У 1567 годзе Вымна згадваецца ў ліку іншых маёмасцей шляхціца, віцебскага гараднічага П. Ц. Кісяля. Заставалася ўласнасцю роду Кісялёў да 1635 года, калі Я. Я. Кісель-Дарагніцкі прадаў за 7 тыс. злотых свайму зяцю, князю С. Я. Лукомскаму, маёнтак Вымна на аднайменным возеры. Да маёнтка належалі вёскі Задабрэя (Задзябра), Кляшчова, Котава, Сапуны, Тарманава. Да пачатку XVIII ст. — маёмасць Лукомскіх.
У выніку 1-га падзелу Рэчы Паспалітай, маёнтак з 1772 года ў складзе Суражскага павета Расійскай імперыі. У 1785 годзе належаў сумесна панам Навацкім і Багамольцу. Маёнтак ахопліваў каля 100 дробных паселішчаў (кожнае ад 1 да 7 двароў), у т.л. сяло і вёску Вымна. У сувязі са скасаваннем Суражскага павета, маёнтак увайшоў у склад Віцебскага павета.
У пачатку XX стагоддзя ў пагосце Вымна Вымнянскай воласці Віцебскага павета было 4 двары і 12 жыхароў. Тут існавала драўляная царква ў імя Георгія Перамаганосца, пабудаваная ў 1866 годзе замест ранейшай (храм заснаваны не пазней пачатку XVII стагоддзя). Побач знаходзіўся фальварак Вымна, які належаў двараніну І. Казарыну.
З 16 студзеня 1919 да сакавіка 1924 гадоў Вымна ўваходзіла ў склад РСФСР. Але, пасля 1-га ўзбуйнення Беларускай ССР была вернута ў склад беларускай дзяржавы і ўвайшла ў Котаўскі сельсавет Суражскага раёна Віцебскай акругі. Быў арганіўзаваны саўгас «Вымна», які пасля ўзбуйнення за кошт далучаных 5 дробных калгасаў, у 1957 годзе быў перайменаваны ў саўгас імя А. Я. Углоўскага.
У перыяд Вялікай Айчыннай вайны, з ліпеня 1941 года па чэрвень 1944 года, Вымна акупіравана нямецкімі войскамі.
З 22 снежня 1960 года вёска цэнтр Вымнянскага сельсавета Віцебскага раёна. З 22 студзеня 1963 года па 2 жніўня 1966 года вёска з сельсаветам знаходзілася ў складзе Лёзненскага раёна.
У 1963 годзе пры сельскім клубе быў створаны хор пад кіраўніцтвам Мікалая Савельевіча Крашчонкіна, якому пазней, у 1975 годзе, было прысвоена званне «народны»[1].
У 2000 годзе саўгас імя А. Я. Углоўскага быў рэарганізаваны ў Камунальнае ўнітарнае сельскагаспадарчае прадпрыемства Віцебскай вобласці імя Углоўскага (КУСГП імя Углоўскага), якое ў 2002 годзе перайменавана ў КУСГП «Вымна».
- XX стагоддзе: 4 двары і 12 жыхароў
- XXI стагоддзе: 1970 — 151 двор і 460 чал.; 1996 — 244 двары і 576 чал.
У аграгарадку працуе Вымнянская дзіцячы сад-базавая школа, у якой з 11 верасня 2010 года дзейнічае гісторыка-краязнаўчы музей, Дом культуры, амбулаторыя, аддзяленне сувязі, аддзяленне «Беларусбанка»
- Брацкая магіла савецкіх воінаў у цэнтры вёскі. Пахаваныя 450 воінаў і партызан, якія загінулі пры вызваленні Віцебскага раёна ад нямецкіх захопнікаў. Сярод пахаваных — Герой Савецкага Саюза А. Я. Углоўскі[2].
- Помнік А. Я. Углоўскаму (за 6 км ад вёскі каля аўтадарогі Віцебск — Сураж, скульптар Аляксандр Гвоздзікаў).
- Аляксей Гаўрылавіч Антонаў, Заслужаны ўрач БССР
- Мікалай Якаўлевіч Нікіфароўскі, беларускі этнограф, фалькларыст
- У мірнай працы / Падрых. У. І. Мезенцаў // Памяць Віцебскага раёна: Гісторыка-дакументальная хроніка / Рэдкал.: А. П. Красоўскі [і інш.]; Укл. У. І. Мезенцаў; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2004. — 772 с.: іл. — С. 658. — ISBN 985-02-0647-0.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
