Дом з мязузай

Дом з мязу́зай — будынак у Ракаўскім прадмесці Мінска. Размешчаны на рагу вуліц Ракаўскай і Вызвалення № 20/15. Пабудаваны на рубяжы XIX—XX стст.

Славутасць
Дом з мязузай
Дом № 20/15
53°54′18″ пн. ш. 27°32′52″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Архітэктурны стыль	эклектыка
Дата пабудовы	1896 год
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Дом з мязузай атрымаў сваю назву праз тое, што пры ўваходзе ў будынак з правага боку заставаўся след ад мязузы^[1], адмысловага футарала, у якім знаходзіўся згорнуты світак пергаменту з двума фрагментамі Торы, напісанымі на іўрыце. Гэта сведчыць пра тое, што ў гэтым доме ў XIX — пачатку XX стагоддзя пражывала яўрэйская сям’я^[1].

У 1913 годзе дом меў № 16 і належаў Цэйце Беньямінаўне Урэвіч^[2].

У 2001 годзе ў часе разбору печы пры рамонце дома, былі знойдзены дакументы — пратакол, загад і прысуд аб парушэнні правілаў канспірацыі, якія датаваліся 1926 годам. Яны належалі яўрэйскай арганізацыі «Гашамер-Гацаір» («Малады вартавы»), якая з 1923 года знаходзілася на нелегальным становішчы ў СССР. Знойдзеныя дакументы былі перададзены Музею гісторыі і культуры яўрэяў Беларусі прадстаўнікамі Ізраільскага культурна-інфармацыйнага цэнтра ў Мінску^[2].

Архітэктура

Праезд у доме

Уяўляе сабой двухпавярховы вуглавы Г-падобны ў плане неатынкаваны цагляны будынак. Накрыты вальмавым дахам, злучаны з суседнімі пабудовамі. Паверхі фасада, які выходзіць на вуліцу Ракаўскую, падзелены карнізным поясам. Лучковыя аконныя праёмы маюць дэкаратыўныя ліштвы на другім паверсе і аздоблены прамымі сандрыкамі на першым. У паўночна-заходняй частцы фасада — скразная лучковая арка, побач размешчаны ўваход. На другім паверсе невялікія балконы. Пад карнізам даху праходзіць пояс сухарыкаў. Уваходныя дзверы аздоблены фігурнымі філёнгамі, вітымі калонкамі па баках, якія завершаны стылізаванымі капітэлямі. Вуглавая частка будынка скошана, акцэнтавана балконам з чыгуннай агароджай і атыкавай сценкай. Фасад, які выходзіць на вул. Вызвалення, таксама падзелены карнізным поясам, дэкарыраваны паясамі сухарыкаў, ліштвамі, накладнымі цаглянымі падаконнымі ўстаўкамі, лапаткамі.

Зноскі

1. «Алый Минск» XIX—XX веков: Дом с мезузой, банк Российской Империи и женская гимназия Реймана (руск.)(недаступная спасылка). ctv.by (26 снежня 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 15-01-2019.
2. З гісторыі «Дома з мязузай» (нявызн.). Музей гісторыі і культуры яўрэяў Беларусі. Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016.

Літаратура

Аб’ект Дзяржаўнага спіса гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь, шыфр 711Е000001

• Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, [1984—1988].

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дом з мязузай