Melanocit-stimulirajući hormon

Melanocit-stimulirajući hormoni, pod zasjedničkom skraćenicom MSH, poznati i kao melanotropini ili intermedini, porodica su peptidnih hormona i neuropeptida, koji sadrže α-melanocit-stimulirajući hormon (α-MSH), β-melanocit-stimulirajući hormon (β-MSH) i γ-melanocit-stimulirajući hormon (γ-MSH). Proizvode ih ćelije u pars intermedia prednjeg režnja hipofize.

Melanocit-stimulirajući hormon (Proopiomelanokortin)
Identifikatori
Simbol	POMC
NCBI gen	5443
HGNC	9201
OMIM	176830
RefSeq	NM_000939
UniProt	P01189
Ostali podaci
Lokus	Hrom. 2 p23
Pretraga za Strukture Swiss-model Domene InterPro

Kod čovjeka, genski lokus MSH je na kratkom (p) kraku hromosoma 2, u sklopu megalokusa POMC; pozicija 2p.23.

Sintetski analozi α-MSH, kao što su afamelanotid (melanotan I), melanotan II i bremelanotid (PT-141), koji su već razvijeni i istraženi.

Biosinteza

Biohemijska signalizacija na melanocitnom putu

Različiti oblici MSH nastaju iz različitih cijepanja proteina proopiomelanokortina, koji također daje druge važne neuropeptide, kao što je adrenokortikotropni hormon.^[1]:554

Melanociti u koži stvaraju i luče MSH kao odgovor na UV-svjetlost, gdje povećava sintezu melanina.^[2] Neki neuroni u lučnom jezgru hipotalamusa stvaraju i luče α-MSH kao odgovor na leptin;^[2]:626[3] u prednjem režnju hipofije također se stvara i luči i α-MSH.^[4]:1210

Funkcija

Djelujući preko melanokortin-1 receptora, α-MSH podstiče proizvodnju i oslobađanje melanina (postupak koji se naziva melanogeneza) pomoću melanocita u koži i dlakama.^[4]:1210

Djelujući u hipotalamusu, α-MSH suzbija apetit.^[3] α-MSH izlučen u hipotalamusu također doprinosi seksualnom uzbuđenju.^[5]

Kod vodozemaca

Kod nekih životinja (kao što je žaba sa kandžama – Xenopus laevis – proizvodnja MSH se povećava kada je životinja na tamnom mjestu. Zbog toga se pigment raspršuje u pigmentnim ćelijama u koži, pa žaba postaje tamnije i teže uočljiva predatorima. Pigmentne ćelije se nazivaju melanofore i zato se kod vodozemaca ovaj hormon često naziva mlanofore-stimulirajući hormon.

Kod ljudi

Povećanje MSH uzrokovat će tamniju kožu i kod ljudi. MSH se povećava kod žena i tokom trudnoće. To, zajedno s povećanim estrogenima, uzrokuje povećanu pigmentaciju u trudnica. Cushingova bolest zbog viška adrenokortikotropnog hormona (ACTH) također se može pojaviti hiperpigmentacija, kao što je acanthosis nigricans u pazuhu. Većina ljudi s primarnom Addisonovom bolešću ima tamnjenju (hiperpigmentacija) kožu, uključujući područja koja nisu izložena suncu; karakteristična mjesta su nabori kože (npr. ruke), bradavice i unutrašnja strana obraza (bukalna sluznica). Novi ožiljci postaju hiperpigmentirani, dok stariji ne potamne. To se događa jer MSH i ACTH dijele istu molekulu prekursora, proopiomelanokortin (POMC).

Različite razine MSH nisu glavni uzrok promjene u boji kože. Međutim, kod mnogih crvenokosih ljudi i drugih ljudi koji nemaju dobro preplanuli ten postoje varijacije u njihovom hormonskom receptoru, uzrokujući da ne reagiraju na MSH u krvi.

Struktura MSH

Različiti oblici MSH-s pripadaju grupi koja se naziva melanokortini. Ova grupa uključuje ACTH, α-MSH, β-MSH i y-MSH. Svi ti peptidi produkti su cijepanja velikog peptidnog prekursora, zvanog proopiomelanokortin (POMC). Za pigmentaciju, najvažniji je α-MSH melanokortin.

Različiti oblici MSH imaju sljedeće aminokiselinske peptide sekvence:

α-MSH:	Ac-Ser-Tyr-Ser-Met-Glu-His-Phe-Arg-Trp-Gly-Lys-Pro-Val
β-MSH (ljudski):	Ala-Glu-Lys-Lys-Asp-Glu-Gly-Pro-Tyr-Arg-Met-Glu-His-Phe-Arg-Trp-Gly-Ser-Pro-Pro-Lys-Asp
β-MSH (svinjski):	Asp-Glu-Gly-Pro-Tyr-Lys-Met-Glu-His-Phe-Arg-Trp-Gly-Ser-Pro-Pro-Lys-Asp
γ-MSH:	Tyr-Val-Met-Gly-His-Phe-Arg-Trp-Asp-Arg-Phe-Gly

Sintetski MSH

Za ljudsku upotrebu razvijeni su sintetski analozi α-MSH. Dva od poznatijih su afamelanotid (melanotan I) u ispitivanju kompanije Clinuvel Pharmaceuticals i bremelanotid iz Palatin Technologies. Ostali uključuju modimelanotid i setmelanotid.

• Afamelanotid (robna marka Scenesse) odobren je za liječenje eritropoetske protoporfirije u Evropi, a također se istražuje kao metod fotozaštite u liječenju stanja polimorfna erupcija svjetla, aktinska keratoza i karcinom pločastih ćelija (oblik karcinoma kože).^[6]
• Dodatni analog pod nazivom melanotan II izaziva pojačan libido i erekciju kod većine ispitanika muškog spola i uzbuđenje uz odgovarajuće genitalno uključivanje kod većine ispitanica.^[7] Bremelanotid (bivši PT-141) koji je proizašao iz istraživanja melanotana II, u fazi je izrade zbog afrodizijačkog učinaka. Ti učinci posredovani su djelovanjem hipotalamusa na neurone koji eksprimiraju MC₃ i MC₄.

Također pogledajte

• Melanocit
• Peptid
• Peptidni hormon
• Nelsonov sindrom