Орга (эрк)

Орга (оьрс. Аргун, гуьрж. არღუნი) — Къилбаседа Кавказера Гуьржийчоьнан а, Российн а мехкара эрк, Соьлжан аьтту га (Теркан бассейн)^[2].

Орга
нох. Чӏаьнтий-Орг, гуьрж. არღუნი
Амал
Дохалла	148 км
Бассейн	3390 км²
Хи дайар	45,6 м³/с (Дуби-Эвла (Шелан кӀошт))
ДӀаэхар
Хьост   <span title="Картин кехат [{{{3}}} 30]. Масштаб: 1:50 000. Арахецна терахь билгалде/меттиган хьалаш." style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">(Т) (B)
• Эрк долу меттиг	Пхейн-Мохк (Гуьржийчоь)
• Локхалла	2474 м
• Координаташ	42°30′22″ къ. ш. 45°04′20″ м. д.HGЯO
Хикхоче    <span title="Картин кехат [{{{3}}} 21]. Масштаб: 1:50 000. Арахецна терахь билгалде/меттиган хьалаш." style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">(Т) (B)	Соьлжа
• Эрк чекхдолу меттиг	Баса-ГӀала (Соьлжа-ГӀалин кӀошт)
• Локхалла	69 м
• Координаташ	43°21′12″ къ. ш. 45°56′47″ м. д.HGЯO
Хин охьане	16,2 м/км
Эрк долу меттиг
Хин система	Соьлжа → Терк → Каспий-хӀорд
Пачхьалкхаш	Гуьржийчоь  Росси
Регион	Мцхета-Мтианети
КӀошт	Нохчийчоь
Код  ПХР чохь	07020001212108200005795[1]
хьост хикхоче
Викиларми чохь медиафайлаш

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа Орга.

Сурт хӀоттор

Эркан дохалла — 148^[3] км, бассейнан майда — 3390^[3] км². Йуккъера охьане 16,2 м/км. Йуккъера хи дайар — 45,6 м³/с. Хи далар ийна ду. Орган тӀаьхь массанхьа ша ца бо.

Орга долало Йоккха Кавказан дукъан Борбалой-Ломара къилбаседа басешкара шалам тӀиера. Лакхахь, Шара Органах кхетталц, исторера дуьйна цӀе йу ЧӀаьнтийн Орга.

Кхин дӀа, аренашка даллалц («Орган кевнашка» (АгӀонан Кавказан дукъан)) эрк охьадогӀу ломан Нохчийчуьра Орган-ЧIожан чухула. Ӏин, эркан хьосташна гергахь дикка, хьун йоцуш ду, ткъа лахо йерриг аьлча санна хьаннаш йу^[4]. Шена чуоьцу дуккха а ломан эркаш а, шовданаш а, уггаре доккха царех — Шара-Орга эрк ду, дӀакхета Органах нисса «кевнашкахь». Орган а, цуьнан геннийн а бассейнан ломан дакъано, дӀалоцу ломан Нохчийчоьнан малхбузен дакъа — Итон-Кхаьллан а, Шуьйтан кӀошташ. И область йу нохчий охьахевшина хьалхарчу меттигех цхьаъ, амалехь йу шайн ламастан бӀаьвнийн тайпана гӀишлошца ширчу эвланийн шортта саьлнаш.

Аренашка кхаьчначул тӀаьхьа Органца доьду Нохчийчоьнан Соьлжа-ГӀалин а, Шелан а кӀошташна йукъара доза Соьлжах кхеталц. ТогӀина чухула адамаш луьста хевшина. ТӀом балале амалехь дара хадданза долара цӀенойн гӀишлош.

Эркан лахахарчу декъехь лаьтта Устрада-ГӀала.

Гидроним схьайалар

Орга (оьрс. Аргун ) нохчийн маттахь – готта кӀорга Ӏин, кӀаг. Гидроним «ark, arg» ломан нохчийн маттахь — «эрк» ду).

Орган геннаш

Органах кхета Гура чуьра догӀу хи, Йоьрдие хи, Алард хи, Кхел хи, Шедала хи, ӀандагӀиера догӀу хи, Меше-Хи, МӀайстойн эрк, БӀаьстан-Хи, Хилдехьаройн эрк, Зумсин эрк, Шара-Орга, кхин эркаш а.

Орган тӀиера эвланаш

Орга тӀаьхь лаьтта эвланаш: Шедала, Дуоза, Комалха, Пийжа, Цацах, Итон-Кхаьлла, КӀонжаха, ЧӀиннах, Башан-кхелли, Гучан-кхелли, Нихала, Гоьргача, Хьакка, Шуьйта, Зонах, Ярашмаьрда, ЧӀишка, Доча-Борзе, Дуби-Эвла, Лаха-Варанда, Чуьйри-Эвла, Йоккха АтагӀа, Жима АтагӀа, Чечан, БердакӀел, БелгӀатой-Эвла, Устрада-ГӀала.