From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης είναι μια από τις Μητροπόλεις των λεγομένων «Νέων Χωρών»[lower-greek 1]. Έδρα της είναι η Θεσσαλονίκη και στην εκκλησιαστική περιφέρειά της υπάγεται ο Δήμος Θεσσαλονίκης, οι συνοικίες Ευαγγελίστριας και Αγίου Παύλου του Δήμου Νεάπολης-Συκεών και τμήμα του δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη.
Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Ιδρυτής | Απόστολος Παύλος |
Xώρα | Ελλάδα |
Έδρα | Θεσσαλονίκη |
Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς) |
Ενορίες | 43 |
Ναοί | 85 |
Μονές | 3 (2 ανδρικές και 1 γυναικεία) |
Μητροπολιτικός ναός | Αγίου Γρηγορίου Παλαμά |
Ιστοσελίδα | imth.gr |
Ιεραρχία | |
Μητροπολίτης | Φιλόθεος (Θεοχάρης) |
Πρωτοσύγκελλος | Αρχιμ. π. Ιάκωβος Αθανασίου |
Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Αρχιμ. π. Φώτιος Ζαρζαβατσάκης |
Εφημέριοι | 130 |
Διάκονοι | 7 |
Αποτελείται από 43 ενορίες και 3 Μονές. Μητροπολιτικός Ναός είναι αυτός του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, και Καθεδρικός Ναός, ο Ναός της του Θεού Σοφίας. Ιστορικοί είναι οι ναοί του πολιούχου Αγίου Δημητρίου, των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων κ.ά.. Από τις 9 Οκτωβρίου 2023, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης είναι ο Φιλόθεος (Θεοχάρης). Επίσης, εκτός από τον Γέροντα Μητροπολίτη πρώην Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμο, στα όρια της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης διαμένουν (χωρίς διοικητικές αρμοδιότητες) ο Γέροντας Μητροπολίτης Βρυούλων κ. Παντελεήμων, ο Γέροντας Τιτουλάριος Μητροπολίτης Βελεστίνου κ. Δαμασκηνός, καθώς και ο Βοηθός Επίσκοπος Αμορίου κ. Νικηφόρος που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, ως Ηγούμενος της Ιεράς Πατριαρχικής Μονής Βλατάδων.
Η εκκλησία της Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε από τον Απόστολο Παύλο. Ο απόστολος Παύλος έστειλε δύο επιστολές προς τους πιστούς της Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης. Η προς Θεσσαλονικείς Α' επιστολή και η προς Θεσσαλονικείς Β' επιστολή γράφτηκαν περίπου από το 50-52 μ.Χ.[2]
Κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια ανεγέρθηκαν μνημειώδεις ναοί στην πόλη όπως το παλαιοχριστιανικό Οκτάγωνο, ο μεγάλος ναός οκταγωνικής κάτοψης που σήμερα είναι ορατά κατάλοιπά του.[3]
Στις αρχές του 4ου αιώνα, ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων δεν επέτρεψε να εισέλθει στο ναό ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α΄ λόγω της σφαγής ανθρώπων την οποία διέταξε ο αυτοκράτορας στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης[4]. Στους πρώτους αιώνες της Χριστιανικής Εκκλησίας, η Εκκλησία της Θεσσαλονίκης, όπως και ολόκληρο το δυτικό τμήμα της Ελλάδας ανήκε στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Πάπα της Ρώμης. Τον 4ο αιώνα ο Πάπας Δάμασος Α΄ ανύψωσε τον επισκοπικό θρόνο της Θεσσαλονίκης σε Εξαρχία: επίσκοποι, μητροπολίτες και αρχιεπίσκοποι μπορούσαν να προσβάλουν οποιαδήποτε απόφαση ενώπιον της Εξαρχίας.
Τον 8ο αιώνα, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης συνδέθηκε με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, στο οποίο ανήκει εκκλησιαστικά έως σήμερα. Κατά τη χιλιετία του Βυζαντίου, ο επίσκοπος Θεσσαλονίκης έφερε τον τίτλο του «Αρχιεπισκόπου».
Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης διαδραμάτισε κομβικό ρόλο. Ο Μικρασιάτης ιερέας Αιμιλιανός Λαζαρίδης ως πρωτοσύγκελλος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στον Μακεδονικό Αγώνα, συνεργαζόμενος με τον Πρόξενο της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη Λάμπρο Κορομηλά και τον Μακεδονομάχο Αθανάσιο Σουλιώτη. Το 1906 εντάχθηκε στην αντιστασιακή «Οργάνωση Θεσσαλονίκης» του Αθανασίου Σουλιώτη που συντόνιζε τη δράση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.[5][6]
Η πόλη της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε χώρο υποδοχής και εγκατάστασης χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων αρχικά από την Ανατολική Ρωμυλία (Βόρεια Θράκη) εξαιτίας της ελληνοβουλγαρικής Σύμβασης του Νεϋγύ (27/11/1919) και επίσης από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την επακόλουθη ανταλλαγή πληθυσμών. Η Εκκλησία της Θεσσαλονίκης με επικεφαλής τον Μικρασιάτη μητροπολίτη Γεννάδιο συνέβαλε καθοριστικά στην πνευματική και υλική στήριξη των Θρακών και Μικρασιατών προσφύγων. Στις νέες προσφυγικές συνοικίες που δημιουργήθηκαν, οργανώθηκαν νέες ενορίες και κτίσθηκαν νέοι ναοί. Επίσης, οι Έλληνες έφεραν μαζί τους πλήθος κειμηλίων ανάμεσα στα οποία είναι οι εικόνες της Παναγίας Φανερωμένης (από το Αυδήμι των Γανοχώρων της Ανατολικής Θράκης), της Παναγίας Πάντων Ελπίδος (από τη Μικρά Ασία στον Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ιπποδρομίου), της Παναγίας Ρευματοκράτειρας (Ρευματοκρατόρισσας) από την Ραιδεστό Ανατολικής Θράκης στον Ι.Ν. Παναγίας Αχειροποιήτου κ.ά.[7][8]
Μετά την επιβολή της Χούντας των Συνταγματαρχών το καθεστώς είχε ως προτεραιότητα την τοποθέτηση αρχιεπισκόπου και μητροπολιτών, ευνοούμενων του Παλατιού και της Χούντας. Στη Θεσσαλονίκη η Δικτατορία αρχικά επέβαλε κατ΄οίκον περιορισμό στον δημοκρατικό Μητροπολίτη Παντελεήμονα Α΄ Παπαγεωργίου, ώστε να μην λειτουργεί σε κανέναν ναό και να μην μπορεί να εξέλθει από το Επισκοπείο.[9] Τελικά το 1968 απομακρύνθηκε παράνομα ο κανονικός Μητροπολίτης Παντελεήμων Α΄ Παπαγεωργίου από τη χουντική Αριστίνδην Σύνοδο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου και Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης επελέγη από τη Χούντα ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος.[10]. Ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, αν και ήδη συνταξιούχος ιεροκήρυκας, δέχτηκε να καταστεί Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης παρά την αντικανονική απομάκρυνση του νόμιμου Μητροπολίτη Παντελεήμονα.[11][12][lower-greek 2][13][14] Κατά τη διάρκεια της ποιμαντορίας του ενισχύθηκαν σημαντικά οι κάθε είδους παραεκκλησιαστικές οργανώσεις στην πόλη.[15] Ακόμη, αφότου ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος ανέλαβε τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης οδήγησε σε εξορία πολλούς κληρικούς της πόλης, όπως τον π. Θεόφιλο Τερεζάκη και τον π. Κωνσταντίνο Νικολακάκη. Οι αντικαθεστωτικοί ιερείς αποστέλλονταν από τη δικτατορική κυβέρνηση σε συνεργασία με τον μητροπολίτη Λεωνίδα για μεγάλες ή μικρές χρονικές περιόδους σε ακριτικές συνοριακές περιοχές όπως ο Έβρος.[16] Ο Λεωνίδας παρέμεινε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης καθόλη τη διάρκεια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, έως το 1974 οπότε και κηρύχθηκε έκπτωτος από την νόμιμη και κανονική Ιερά Σύνοδο.
Το 1974 εξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ο Παντελεήμων Β'. Επί αρχιερατείας του, μετά από μελέτη και ανακάλυψη της βυζαντινολόγου Μαρίας Θεοχάρη, τον Οκτώβριο του 1978 επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη η Κάρα του Αγίου Δημητρίου από την πόλη Σαν Λορέντζο ιν Κάμπο της Ιταλίας όπου βρισκόταν (και είχαν αφαιρεθεί από τους Σταυροφόρους κατά τη διάρκεια της κατοχής της Θεσσαλονίκης μεταξύ του 1204 και του 1223). Τον Απρίλιο του 1980 επεστράφη στη Θεσσαλονίκη και το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων του Αγίου.[17]
Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
---|---|---|
Γάιος | Άγιος | |
Νικόλαος Α΄ | ~ 160 | Άγιος |
Αρτέμιος | Άγιος | |
Αλέξανδρος Α΄ | 305 – 335 | Άγιος |
Ιωάννης Α΄ | ||
Αέτιος | 342 – 347 | |
Ειρήνιος | ~ 355 | |
Παυλίνος | ||
Α(σ)χόλιος | 379 – 384 | Άγιος |
Ανύσιος | 384 – 407 | Άγιος |
Ρούφος | 407 – 434 | Άγιος |
Αναστάσιος Α΄ | 434 – 451 | Άγιος |
Αυξίθεος, Ευδόξιος | 451 – 458 | Άγιος |
Ανδρέας | 481 – 494 | Άγιος |
Δωρόθεος Α΄ | 494 – 520 | Άγιος |
Αριστείδης | 520 – 535 | |
Ηλίας | ~ 553 | Άγιος |
Θαλαλεύς | ||
Θεοδόσιος Α΄ | ~ 585 | |
Ευσέβιος | 585 – 603 | |
Ιωάννης Β΄ | 603 – 610 | Άγιος |
Πλωτίνος | ~ 616 | |
Ιωάννης Β΄ | 617 – 626 | Άγιος |
Παύλος Α΄ | ~ 649 | |
Ιωάννης Γ΄ | ~ 680 | |
Σέργιος | ~ 690 | |
Κωνσταντίνος Α΄ | ||
Βασίλειος Α΄ | ~ 772 | |
Πέτρος[18] | ||
Θεόφιλος | ; – 787 | Άγιος |
Θωμάς | Άγιος | |
Ιωσήφ Α΄, ο Στουδίτης | 807 – 809 | Άγιος |
Ιωσήφ Α΄, ο Στουδίτης | 811 – 821 | Άγιος, β΄ θητεία |
Λέων, ο φιλόσοφος | 839/840 – 843 | |
Αντώνιος, ο ομολογητής | ~ 843 | Άγιος |
Βασίλειος Β΄ | 843 – 865 | |
Θεόδωρος | 866 – 869 | |
Παύλος Β΄ | 880 – 882 | |
Γρηγόριος Α΄ | ~ 882 | |
Μεθόδιος | ~ 889 | |
Ιωάννης Δ΄ ο Θεσσαλός | πριν τις 29 Αυγούστου 892[19] – 904 | |
Βασίλειος Γ΄ ο ομολογητής | 904 – ; | Άγιος |
Γρηγόριος | πριν το 942[19] – μετά το 945/6 ή 950[20] | |
Ανατόλιος | ||
Ισίδωρος Α΄ | ~ 1016 | |
Ιάκωβος[20] | ||
Νικήτας Α΄ | ~ 1020 | |
Γεώργιος[20] | ||
Θεοφάνης Α΄ | 1027/30[20] – 1038 | |
Προμηθεύς ή Ρωμανός[21] | 1038 – ; | |
Γεώργιος ο Γλυκύς | ||
Θεόδουλος | 1086 – 1107[22] | |
Κωνσταντίνος Β΄ | ~ 1110 | |
Μιχαήλ Α΄ | ~ 1122 | |
Νικήτας Β΄ | ~ 1133 | |
Βασίλειος Δ΄ Αχριδηνός | 1145 – 1168 | |
Ευστάθιος ο Κατάφλωρος | 1175 – 1197 ή 1198 | Άγιος |
Κωνσταντίνος Γ΄ Μεσοποταμίτης | 1198 | α΄ θητεία |
Ιωάννης Χρύσανθος[23] | 1198 – 1202 | |
Κωνσταντίνος Γ΄ Μεσοποταμίτης | 1202 – 1204 | β΄ θητεία |
Νικήτας Γ΄ | ||
Ιωσήφ Β΄ | 1232 – 1235 | |
Μιχαήλ Β΄ ο Παλατάνος | ~ 1235 | |
Μανουήλ Οψαράς Δισύπατος | 1235/58(;) – 1261 | |
Ιωαννίκιος ο Κυδώνης | 1261 – 1272[24] | προηγουμένως ηγούμενος της Μονής Σωσάνδρων |
Δημήτριος | 1282 – 1285 | |
Ιγνάτιος Α΄ | 1285 – 1293[24] | |
Ιάκωβος Α΄ | 1293 – 1299[24] | ηγούμενος της μονής Μεγίστης Λαύρας |
Μαλαχίας | μετά το 1305 – 1310[24] | ηγούμενος της μονής Μεγίστης Λαύρας |
Ιερεμίας | πριν το 1315[lower-greek 3] – 1322 | |
Ευφημιανός | ~ 1322 | |
Ιωάννης Ε΄ Καλέκας | 1322 – 1334 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
Γρηγόριος Β΄ Κούταλης | 1334 – 1335 † | Μέγας Χαρτοφύλαξ του Πατριαρχείου[26] |
Γλαβάς | 1339 – 1340 | |
Μακάριος Α΄ | 1342 – 1345 | ηγούμενος της μονής Μεγίστης Λαύρας |
Υάκινθος | 1345 – 1346[24] † | |
Γρηγόριος Γ΄, ο Παλαμάς | 1347 – 1359 | Άγιος |
Νείλος Καβάσιλας | 1360 – 1361 | Άγιος |
Νικόλαος Καβάσιλας | 1361 – 1363 | Άγιος |
Δωρόθεος Β΄ Βλαττής | 1371 – 1379 | συνιδρυτής της Μονής Βλατάδων |
Ισίδωρος Β΄ Γλαβάς | 1379 – 1396[24] | Άγιος |
Γαβριήλ Α΄ | 1397[24] – 1416 | Από Χαλκηδόνος, άγιος |
Συμεών ο μυσταγωγός | 1416 – 1429 | Άγιος |
Γρηγόριος Γ΄ | ~ 1430/2[27] | |
Μεθόδιος | πριν τον Οκτώβριο 1453[28] – μετά το 1467[29] | |
Παρθένιος Α΄ | ; – 1482 | |
Νήφων | 1482 – 1486 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης, Άγιος |
Μάξιμος (Λαυριώτης) | ~ 1486/7 – 1515 | παραιτήθηκε[30] |
Μακάριος Β΄ (Παπαγεωργόπουλος) | 4 Απριλίου 1517[31] – πριν το 1527 | από Κορίνθου |
Ιωάσαφ | πριν τον Ιούνιο 1527 – μετά το 1534/5[32] | |
Θεωνάς Α΄, ο από Ηγουμένων | 1538 – 1541 | Άγιος |
Μητροφάνης | 1541[33] | |
Θεοφάνης Β΄ | ~ 1544 | |
Γρηγόριος - Δαβίδ | ||
Θεωνάς Β΄ | 1560 – 1565[34] | |
Ιωάσαφ Α΄ | 1565 – 1578 | |
Μητροφάνης | ~ 1585[35] | |
Γαβριήλ Β΄ | 1594 – 1596 | κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
Ματθαίος Α΄ | ~ 1596 | |
Ιωάσαφ Β΄, ο Αργυρόπουλος | ~ 1596 | |
Σωφρόνιος Α΄ | 5 Δεκεμβρίου 1605[36] – 3 Σεπτεμβρίου 1607 | Μέγας Πρωτοσύγκελλος του Πατριαρχείου[37], παραιτήθηκε[38] |
Ζωσιμάς | 12 Σεπτεμβρίου 1607 – ; | από Κίτρους[39] |
Παρθένιος Β΄ | ~ 1611 | |
Παΐσιος | ~ 1616[40] | |
Αθανάσιος Α΄ (Πατελάρος) | 1622 – 1634 | α΄ θητεία, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης, Άγιος |
Δαμασκηνός Α΄ | 1634 – 1636 | κατόπιν Κασσανδρείας |
Καλλίνικος Α΄ | 27 Ιανουαρίου 1636 – 1639 | από Πολυανής[41] |
Αθανάσιος Α΄ (Πατελάρος) | 1639 – 1646 | β΄ θητεία, προεδρικώς[42] |
Θεόκλητος | 25 Ιουλίου 1646[43] – 1655; | παραιτήθηκε[44] |
Ιωακείμ Α΄ | 21 Ιανουαρίου 1655[44] – Δεκέμβριος 1655[45] | κατόπιν Ρόδου[46] |
Διονύσιος | 1666 – 1671[47] | πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης |
Αναστάσιος Β΄ | 11 Μαρτίου 1671[48] – ; | |
Μελέτιος Α΄ | 1672 – 1680 | κατόπιν Νικομηδείας[49] |
Νεόφυτος Δαμαλάς | 17 Ιουλίου 1680[50] – 1687[49] | επαύθη[51] |
Μεθόδιος | 1687 – 2 Απριλίου 1696 | καθαιρέθηκε[52] |
Ιγνάτιος Β΄ | 2 Απριλίου 1696[53] – 1712 | |
Ιάκωβος Β΄ | ~ 1712 | |
Γεράσιμος;[54] | ~ 1716 | |
Ιγνάτιος Β΄ | ~ 1723 | |
Ανανίας | ~ 1728 | |
Ιωακείμ Β΄ | 1734 – 1745 | αναφέρεται από κάποιους κατόπιν ως Εφέσου[55], άλλες πηγές αναφέρουν ως Εφέσου τον Ιωακείμ από Βεροίας[56] |
Γαβριήλ Γ΄ | 1745 – 1752 | |
Σπυρίδων | 1760 – 1761 | |
Άνθιμος | ~ 1761[57] | |
Θεοδόσιος Α΄ | ~ Μάιος 1762[58] | |
Νεόφυτος Α΄ | ~ 1767 | |
Θεοδόσιος Β΄ | 1767 – 1769 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
Δαμασκηνός Β΄ | Απρίλιος 1769 – Ιούνιος 1780 | από Μελενίκου, παραιτήθηκε[59] |
Ιάκωβος Γ΄ | πριν τον Οκτώβριο 1780[60] – 1788[61] | |
Γεράσιμος | Αύγουστος 1788 – 30 Νοεμβρίου 1810 | κατόπιν Χαλκηδόνος |
Ιωσήφ Γ΄ (Αντωνόπουλος) | 1810 – 3/4 Ιουνίου 1821 † | Ιερομάρτυς, άγιος |
Ματθαίος Β΄ (Μεγάλος) | Ιούνιος 1821 – 29 Αυγούστου 1823 | από Αίνου, κατόπιν Κυζίκου |
Μακάριος Γ΄ (Βαμβούρης) | Ιανουάριος 1824 – Οκτώβριος 1830 | από Λήμνου, παραιτήθηκε |
Μελέτιος Β΄ (Πάγκαλος) | Νοέμβριος 1830 – Μάιος 1841 | από Αμασείας, κατόπιν Κυζίκου, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
Ιερώνυμος | Μάιος 1841 – Φεβρουάριος 1853 † | από πρώην Λήμνου |
Καλλίνικος Β΄ (Κυπαρίσσης) | 6 Μαρτίου 1853 – 26 Ιανουαρίου 1858[62] | κατόπιν Πατριάρχης Αλεξανδρείας |
Νεόφυτος Β΄ (Βυζάντιος) | 26 Ιανουαρίου 1858 – 9 Ιανουαρίου 1874 | από Τορνόβου, παύθηκε |
Ιωακείμ Γ΄ (Δημητριάδης Δεβετζής) | 9 Ιανουαρίου 1874 – 4 Οκτωβρίου 1878 | από Βάρνης, κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
Καλλίνικος Γ΄ (Φωτιάδης) | 12 Νοεμβρίου 1878 – 20 Δεκεμβρίου 1884 | κατόπιν Δέρκων |
Γρηγόριος Δ΄ (Καλλίδης) | 22 Δεκεμβρίου 1884 – 25 Σεπτεμβρίου 1889 | από Τραπεζούντος, κατόπιν Ιωαννίνων, Άγιος |
Σωφρόνιος Β΄ (Χρηστίδης) | 25 Σεπτεμβρίου 1889 – 20 Απριλίου 1893 | από Ιωαννίνων, παραιτήθηκε |
Αθανάσιος Β΄ (Μεγακλής) | 4 Μαΐου 1893 – 18 Οκτωβρίου 1903 | από Σισανίου, κατόπιν Κυζίκου |
Αλέξανδρος Β΄ (Ρηγόπουλος) | 18 Οκτωβρίου 1903 – 25 Νοεμβρίου 1910 | από Νεοκαισαρείας, κατόπιν Νικομηδείας |
Ιωακείμ Δ΄ (Σγουρός) | 25 Νοεμβρίου 1910 – 11 Μαΐου 1912 | από Ξάνθης |
Γεννάδιος (Αλεξιάδης) | 22 Μαΐου 1912 – 17 Μαρτίου 1951 † | από Λήμνου |
Παντελεήμων Α΄ (Παπαγεωργίου) | 27 Μαρτίου 1951 – 28 Φεβρουαρίου 1968 | επαύθη από τη Χούντα των Συνταγματαρχών |
Λεωνίδας (Παρασκευόπουλος) | 24 Μαρτίου 1968 – 13 Ιουλίου 1974 | συνεργάστηκε με τη Χούντα των Συνταγματαρχών και επαύθη το 1974 επί Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ |
Παντελεήμων Β΄ (Χρυσοφάκης) | 13 Ιουλίου 1974 – 9 Ιουλίου 2003 † | από Σάμου |
Άνθιμος (Ρούσσας) | 26 Απριλίου 2004 – 13 Σεπτεμβρίου 2023 | από Αλεξανδρουπόλεως, παραιτήθηκε |
Φιλόθεος (Θεοχάρης) | 9 Οκτωβρίου 2023 – σήμερα | από Ωρεών |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.