Mustafa Kemal Atatürk
la unua prezidento de Turkio / From Wikipedia, the free encyclopedia
Mustafa Kemal ATATÜRK ([Atatjurk] signifanta pli malpli „patro / gvidanto de turkoj“) (naskiĝis en 1881, mortis la 10-an de novembro 1938) estis fondinto kaj la unua prezidento de la Respubliko de Turkio en ĝia nuna laika formo. Kemal Atatürk iniciatis interalie la ekuzon de la latina alfabeto anstataŭ la araba alfabeto por skribi en la turka, samtempe draste estis purigita la lingvo mem: oni forprenis multajn (sed certe ne ĉiujn) arabismojn, estis ekuzitaj multaj dialektaĵoj (antaŭe uzataj nur inter kamparanoj) kaj estis pruntitaj multaj eŭropaj vortoj (ĉefe pere de la franca).
Mustafa Kemal Atatürk | |||||
---|---|---|---|---|---|
Persona informo | |||||
Mustafa Kemal Atatürk | |||||
Naskonomo | Ali Rıza oğlu Mustafa | ||||
Naskiĝo | 19-an de majo 1881[1] en Tesaloniko, Otomana Imperio | ||||
Morto | 10-a de novembro 1938 en Palaco Dolmabahçe, Istanbulo, Turkio | ||||
Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
Mortis per | cirozo vd | ||||
Tombo | Maŭzoleo de Atatürk vd | ||||
Religio | Ateismo | ||||
Etno | turkoj vd | ||||
Lingvoj | turka • Osmanida turka • franca vd | ||||
Loĝloko | Tesaloniko • Şahinbey vd | ||||
Ŝtataneco | Turkio • Otomana Imperio vd | ||||
Alma mater | Turkish Military Academy • Monastir Military High School • Ottoman Military College vd | ||||
Partio | Respublika Popola Partio vd | ||||
Subskribo | |||||
Familio | |||||
Patro | Ali Rıza Efendi vd | ||||
Patrino | Zübeyde Hanım vd | ||||
Gefratoj | Makbule Atadan vd | ||||
Edz(in)o | Lâtife Uşaklıgil (1923–25) | ||||
Infanoj | Sabiha Gökçen • Ülkü Adatepe • Abdurrahim Tuncak • Afet İnan • Zehra Aylin • Rukiye Erkin • Nebile İrdelp • Sığırtmaç Mustafa vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | politikisto • oficiro • ŝtatreprezentanto • verkisto • revoluciulo • army officer vd | ||||
Aktiva en | Ankaro vd | ||||
| |||||
| |||||
| |||||
1-a Prezidento de Turkio | |||||
Dum | 29-a de oktobro 1923 – 10-a de novembro 1938 | ||||
Sekvanto | İsmet İnönü | ||||
1-a Ĉefministro de Turkio | |||||
Dum | 3-a de majo 1920 – 24-a de januaro 1921 | ||||
Sekvanto | Fevzi Çakmak | ||||
1-a Prezidanto de Asembleo de reprezentantoj de Parlamento | |||||
Dum | 24-a de aprilo 1920 – 29-a de oktobro 1923 | ||||
Sekvanto | Ali Fethi Okyar | ||||
1-a Prezidanto de Respublikana Popola Partio | |||||
Dum | 9-a de septembro 1923 – 10-a de novembro 1938 | ||||
Sekvanto | İsmet İnönü | ||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Oni apenaŭ povas trovi en Turkio urbon, kiu ne povas fanfaroni pri siaj avenuo de Atatürk, placo de Atatürk aŭ statuo de Atatürk. La nomo Atatürk estas nedisigeble kunigita kun Turkio, same kiel estas kun ĝi kunigita la malnovepoka urbo Trojo aŭ la fama templo Hagia Sofia.