Elektoprinclando Saksio

La Elektoprinclando Saksio, mallonge Elekto-Saksio (aŭ -Saksujo), germane Kurfürstentum Sachsen aŭ Kursachsen, estis teritorio de la Sankta Romia Imperio, situanta proksimume en la hodiaŭaj federaciaj landoj Saksio, Saksio-Anhalto kaj Turingio. Ĝi estis grava lando por la protestanta Reformacio kaj dum tempo unu el la plej gravaj protestantaj potencoj en Germanio. Ĝi tamen perdis multe de sia influo, ĉefe pro la malfeliĉa "Lepsika divido" inter la du dinastiaj branĉoj de la reganta dinastio Wettin, la "Ernestidoj" kaj la "Albertidoj", kaj ĝian gvidan rolon multe transprenis la plifortiĝanta najbaro Prusio.

Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Saksio (apartigilo)

Elektoprinclando Saksio, Elekto-Saksio
Origina nomo:
Kurfürstentum Sachsen, Kursachsen
←  1356 – 1806  →  →
elekta princlando • ŝtato de la Sankta Romia Imperio • historia lando
Geografio Elektoprinclando Saksio post la "Lepsika Divido" 1485: "ernestidaj" landoj ruĝe, "albertidaj" flave.
Ĉefurbo:	Wittenberg (1356–1547) Meißen (1423–64) Dresden (1464–1806)
Loĝantaro
Kvanto de loĝantoj:	1 100 000
Lingvoj:	latina lingvo
Ŝtat-strukturo
Ŝtat-strukturo:	Elektoprinclando
Patrina lando:	Sankta Romia Imperio
Estiĝo:	Rangaltiĝo de Saksio-Wittenberg al elektoprinclando
Pereo:	Dissolvo de la Sankta Romia Imperio
Antaŭaj ŝtatoj: Saksio-Wittenberg Postsekvaj ŝtatoj: Reĝlando Saksio Provinco Saksio Elstaraj historiaj eventoj 1356 Ora buleo 1422 Dinastio Wettin 1485 "Lepsika Divido" 1539 Reformacio 1547 "Kapitulaco de Wittenberg" 1697 Saksio-Pollando (ĝis 1763) 1806 Reĝlando Saksio Diplomatiaj rilatoj Sankta Romia Imperio
v • d • r

Eta kronologio

1356

Ora buleo: Duko de Saksio-Wittenberg iĝas princo-elektisto

1422

Askanoj formortas; dinastio Wettin heredas princo-elektisto-rangon kaj landon kaj unuigas ĝin kun margraflando Meißen

1440

Unuiĝo kun landgraflando Turingio

1485

La "Lepsika Divido": Ernestidoj ricevas Turingion, Vitenbergon kaj princo-elektistecon; Albertidoj ricevas margraflandon Meißen

1539

Reformacio: La ernestida princo-elektisto Frederiko la 3-a protektas Luteron. La Wettin-aj landoj iĝas luteranaj. Saksio fariĝas unu el la gvidaj protestantaj potencoj en Germanio

1547

"Kapitulaco de Wittenberg": post la Batalo de Mühlberg (venkiĝis Johano Frederiko la Grandanima) la Ernestidoj perdas Vitenbergon kaj princo-elektistecon al la Albertidoj, pluhavas nur Turingion, kiu ekde 1572 disfalas en multajn ŝtatetojn, la Ernestaj duklandoj - la regno Vitenbergo ekde tiam nomiĝas Saksio-Vitenbergo

1697

La albertida princo-elektisto Aŭgusto la Forta iĝas katoliko por elektiĝi reĝo de Pollando-Litovio. Elekto-Saksio (kies popolo restas luterana) eniras personan union Saksio-Pollando (ĝis 1763)

1806

Dissolvo de la Sankta Romia Imperio. La albertida elektoprinclando rangaltiĝas al reĝlando, do ekde nun nomiĝas reĝlando Saksio, sed estas reduktita al la proksimuma teritorio de la iama margraflando Meißen, la Wettin-a kernlando (proksimume la hodiaŭa Saksio). Vitenbergon ĝi perdas al Prusio kiu faras el ĝi la "provincon Saksio".

• Kategorio Elektoprinclando Saksio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri historio kaj Germanio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).