Más información Formas no personales (verboides), Infinitivo ...
| Formas no personales (verboides) |
| Infinitivo |
wixik |
| Participio pasivo |
wixbil |
| Formas personales |
| Voz activa |
|
(teen) |
(teech) |
(letiʼ) |
(toʼon) |
(teʼex) |
(letiʼob) |
| Indicativo incompletivo |
(teen) kin wixik |
(teech) ka wixik |
(letiʼ) ku wixik |
(toʼon) k wixik, kin wixikoʼonOTE |
(teʼex) ka wixikeʼex |
(letiʼob) ku wixikoʼob |
| Indicativo completivo |
(teen) tin wixaj |
(teech) ta wixaj |
(letiʼ) tu wixaj |
(toʼon) t(k) wixaj, tin wixajoʼonOTE, tin wixoʼonOTE/COL |
(teʼex) ta wixajeʼex, ta wixeʼexCOL |
(letiʼob) tu wixajoʼob, tu wixoʼobCOL |
| Indicativo resultativo |
(teen) in wixmaj |
(teech) a wixmaj |
(letiʼ) u wixmaj |
(toʼon) k wixmaj, in wixmajoʼonOTE, in wixmoʼonOTE/COL |
(teʼex) a wixmajeʼex, a wixmeʼexCOL |
(letiʼob) u wixmajoʼob, u wixmoʼobCOL |
| Subjuntivo |
(teen) in wixej* |
(teech) a wixej* |
(letiʼ) u wixej* |
(toʼon) k wixej*, in wixoʼonOTE |
(teʼex) a wixeʼex |
(letiʼob) u wixoʼob |
| Imperativo |
(teen) ― |
(teech) wixej* |
(letiʼ) ― |
(toʼon) ― |
(teʼex) wixeʼex |
(letiʼob) ― |
| Voz pasiva |
|
(teen) |
(teech) |
(letiʼ) |
(toʼon) |
(teʼex) |
(letiʼob) |
| Indicativo incompletivo |
(teen) kin wiʼixil |
(teech) ka wiʼixil |
(letiʼ) ku wiʼixil |
(toʼon) k wiʼixil, kin wiʼixiloʼonOTE |
(teʼex) ka wiʼixileʼex |
(letiʼob) ku wiʼixiloʼob |
| Indicativo completivo |
(teen) (j)wiʼixen |
(teech) (j)wiʼixech |
(letiʼ) (j)wiʼixij* |
(toʼon) (j)wiʼixoʼon |
(teʼex) (j)wiʼixeʼex |
(letiʼob) (j)wiʼixoʼob |
| Indicativo resultativo |
(teen) wixaʼanen |
(teech) wixaʼanech |
(letiʼ) wixaʼan |
(toʼon) wixaʼanoʼon |
(teʼex) wixaʼaneʼex |
(letiʼob) wixaʼanoʼob |
| Subjuntivo |
(teen) wiʼixiken |
(teech) wiʼixikech |
(letiʼ) wiʼixik |
(toʼon) wiʼixikoʼon |
(teʼex) wiʼixikeʼex |
(letiʼob) wiʼixikoʼob |
| Leyenda: † arcaico, x no normativo, ■ cambio ortográfico, ■ irregularidad, OTE: forma usada en el oriente de Yucatán y centro de Quintana Roo, COL: coloquial, * los sufijos -ej/-ij se eliminan en posición no terminal. |
|
Cerrar