| Formas no personales (verboides) |
| Infinitivo |
yaabiltik |
| Participio pasivo |
yaabiltbil |
| Formas personales |
| Voz activa |
|
(teen) |
(teech) |
(letiʼ) |
(toʼon) |
(teʼex) |
(letiʼob) |
| Indicativo incompletivo |
(teen) kin yaabiltik |
(teech) ka yaabiltik |
(letiʼ) ku yaabiltik |
(toʼon) k yaabiltik, kin yaabiltikoʼonOTE |
(teʼex) ka yaabiltikeʼex |
(letiʼob) ku yaabiltikoʼob |
| Indicativo completivo |
(teen) tin yaabiltaj |
(teech) ta yaabiltaj |
(letiʼ) tu yaabiltaj |
(toʼon) t(k) yaabiltaj, tin yaabiltajoʼonOTE, tin yaabiltoʼonOTE/COL |
(teʼex) ta yaabiltajeʼex, ta yaabilteʼexCOL |
(letiʼob) tu yaabiltajoʼob, tu yaabiltoʼobCOL |
| Indicativo resultativo |
(teen) in yaabiltmaj |
(teech) a yaabiltmaj |
(letiʼ) u yaabiltmaj |
(toʼon) k yaabiltmaj, in yaabiltmajoʼonOTE, in yaabiltmoʼonOTE/COL |
(teʼex) a yaabiltmajeʼex, a yaabiltmeʼexCOL |
(letiʼob) u yaabiltmajoʼob, u yaabiltmoʼobCOL |
| Subjuntivo |
(teen) in yaabiltej* |
(teech) a yaabiltej* |
(letiʼ) u yaabiltej* |
(toʼon) k yaabiltej*, in yaabiltoʼonOTE |
(teʼex) a yaabilteʼex |
(letiʼob) u yaabiltoʼob |
| Imperativo |
(teen) ― |
(teech) yaabiltej* |
(letiʼ) ― |
(toʼon) ― |
(teʼex) yaabilteʼex |
(letiʼob) ― |
| Voz pasiva |
|
(teen) |
(teech) |
(letiʼ) |
(toʼon) |
(teʼex) |
(letiʼob) |
| Indicativo incompletivo |
(teen) kin yaabiltaʼal |
(teech) ka yaabiltaʼal |
(letiʼ) ku yaabiltaʼal |
(toʼon) k yaabiltaʼal, kin yaabiltaʼaloʼonOTE |
(teʼex) ka yaabiltaʼaleʼex |
(letiʼob) ku yaabiltaʼaloʼob |
| Indicativo completivo |
(teen) (j)yaabiltaʼaben |
(teech) (j)yaabiltaʼabech |
(letiʼ) (j)yaabiltaʼabij* |
(toʼon) (j)yaabiltaʼaboʼon |
(teʼex) (j)yaabiltaʼabeʼex |
(letiʼob) (j)yaabiltaʼaboʼob |
| Indicativo resultativo |
(teen) yaabiltaʼanen |
(teech) yaabiltaʼanech |
(letiʼ) yaabiltaʼan |
(toʼon) yaabiltaʼanoʼon |
(teʼex) yaabiltaʼaneʼex |
(letiʼob) yaabiltaʼanoʼob |
| Subjuntivo |
(teen) yaabiltaʼaken |
(teech) yaabiltaʼakech |
(letiʼ) yaabiltaʼak |
(toʼon) yaabiltaʼakoʼon |
(teʼex) yaabiltaʼakeʼex |
(letiʼob) yaabiltaʼakoʼob |
| Leyenda: † arcaico, x no normativo, ■ cambio ortográfico, ■ irregularidad, OTE: forma usada en el oriente de Yucatán y centro de Quintana Roo, COL: coloquial, * los sufijos -ej/-ij se eliminan en posición no terminal. |
|