Palestine Exploration Fund
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Palestine Exploration Fund (PEF) Londresen egoitza duen sozietate britainiarra da. 1865ean sortu zen, Gerra Saileko Errege Ingeniariek Ordnance Survey of Jerusalem amaitu eta gutxira. Sortaldea edo Palestina aztertzeko sortu den munduko erakunde zaharrena da.[1] Inkesten bitartez Palestinako historiaren topografia eta etnografia aztertzea zuen helburu hasieran. Adimen militarrari ere ekarpen eginez..[2] Kristau britaniarrek ere interes erlijioso handiak izan zituzten. Izan zen, William Thomson, Yorkeko artzapezpikua, PEKeko lehen lehendakaria izan zen.
| Palestine Exploration Fund | |
|---|---|
| Datuak | |
| Mota | elkarte zientifikoa |
| Historia | |
| Sorrera | 1865 |
  | |
Guzti horren ondorioz, PEFek harreman konplexua izan zuen Gerra Saileko Errege Ingeniariekin.[3] PEF-eko kideek txostenak bidali zituzten Erresuma Batura Sortaldea "salbatu" eta modernizatzeko beharraz.[4]
Ordnance Survey of Jerusalem delakoa amaitu eta gero, Bibliaren arkeologo eta eliz-gizonak, ikerketa babestu zutenak, funtsaren sorkuntzarako dirua jarri zuten. 1865eko ekainaren 22an sortu zen, 300 librarekin.[3] Sortzaileen artean nabarmentzen dira Arthur Penrhyn Stanley, Westminsterreko dean-a eta George Grove izan ziren. Gerora, Grovek Royal College of Music sortu eta The New Grove Dictionary of Music and Musicians-en arduraduna izan zen. Sortzaileen arabera funtsa hurrengo helburuarekin sortu zen: "Lur Santuko arkeologia, geografia, moduak, ohiturak eta kultura, geologia eta historia naturala ikertzeko".[5]
Palestinako Esplorazio Funtsaren sustraiak James Finn kontsul britainiarraren eta bere emazteak, Elizabeth Anne Finn, sortutako literatura-talde batean daude.[6] Palestinako argazki ugari garai horretakoak dira.[7]
Palestinako Gizartea Esploratzeko Funtsaren atariko bilera Westminsterreko abadian egin zen, Jerusalemgo gamberan.[2][5]
PEF-ek Bibliaren garaiko eta Bibliaren ondorengo lekuen indusketa ugari egin zituen Sortaldean, bai eta historia naturala, antropologia, historia eta geografia biltzen zituzten ikerketak ere.
_(14591905908).jpg)
1867an, Charles Warren PEFen espedizio handienaren burua zan zen. Warrenek eta bere taldeak Jerusalemgo topografia hobetu eta hiri honen azpian zeuden ur sistema zaharrak aurkitu zituzten. Gerora, Warrenen izena jarri zieten sistemei.[8] Tell es-Sultanen edo Jeriko-ko lehenengo indusketak egin zituzten ere.[9]
1875ean, Shaftesburyko VII. kondeak, PEF-en Urteko Bileran "Herri gabeko lurralde bat lurrik gabeko herri batentzat" esaldia erabili zuen, gerora sionsitek erabili dutena "Baina itzul dadila israeldarren eskuetara..." esamoldea gehituz
1878an, Erresuma Batuan (Irlanda barne) PEF-eri lotutako 130 elkarte baino gehiago zerrendatu ziren. Kanadan eta Australian, Gazan eta Jerusalemen baziren ere.[10] Kide izan ziren pertsonai nabarmenen artean dira: Claude R. Konder, Charles Warren, Lord Kitchener, Edward Henry Palmer, Lawrence, Kathleen Kenyon, Conrad Schick, Charles Wilson.
Hasieran egin zituzten indusketen artean dira:
Palestinako Esplorazio Funtsak Jerusalemgo Arkeologia Eskola Britaniarraren sorkuntzan parte hartu zuen 1919an. Eskola eta Funtsaren artean Jerusalemgo Ophel-en aritu ziren 1950eko hamarkadan. Eskolako bigarren zuzendaria, John Winter Crowfoot, PEFeko lehendakaria izan zen 1945-1950 urte bitartean.[11]
XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran, Funtsak emakumeak erabili zituen zenbait lanetan laguntzeko, hala nola, hondakinak zabortegira garraiatzeko, belarra mozteko eta lurrean zuloak egiteko. Gehienak ezezagunak dira, nahiz eta lanik eta gogorrenak egin zituzten. Bliss-ek emakume horietako batzuen istorio eta izenak aztertu zituen eta lan egiteko egunero sei mila ibiltzen zirela adierazi zuen, gehienak Bureir izeneko herrixka batekoak ziren eta.[12] Heuda izan zen emakume horietako bat.[12][13]
Funtsaren bulegoa Wigmore kalearen iparraldean kokatu bazen ere, 2019. urtearen hasieran, Dreadnshould Walk, PEF 5-6 zenbakira mugitu ziren, Greenwich, Londres.[14][15]
Funtsak diru-laguntzak eskaintzen ditu bere helburuekin bat egiten duten ikerlarientzat.[16]
PEF-ren Londresko bulegoan argazkiak, mapak, espezimenak, eskuizkribuak eta pintura bildumak daude.[17] Guztira, 6.000 artefaktu baino gehiagoko bildumak daude, K.a. 40.000tik XIX. mendera bitartekoak. Artxiboek Palestina, Jordania eta Siriako 40.000 argazki baino gehiago dituzte.[17] Objektuak Sortaldeko datoz, bereziki Jerusalem, Tell el Hesi eta Samariatik. Materiala 1860ko hamarkadatik 1950eko hamarkadara bitartean egindako PEF indusketetatik dator batez ere. Artikulu horien artean Charles Warren, William Flinders Petrie, Frederick Jones Bliss eta John Crowfoot indusketa-artefaktuak ere ageri dira.[18][19]Claude Conder, Horatio Kitchener, Lawrence eta beste askoren aurkikuntzan dira ere.[20][21]
Sortaldeko historia, arkeologia eta geografia aztertzen zuen aldizkaria argitaratu zuen Funtsak 1869an, Palestine Exploration Quarterly. 1937az geroztik, Quarterly Statement izena hartu zuen.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
