Karakala

Marko Aurelio Karakala (latinez Marcus Aurelius Antoninus Caracalla; Lugdunum, 186ko apirilaren 4a - Harran, 217ko apirilaren 8a) erromatar enperadorea izan zen, 211tik hil zen arte. Karakala goitizena jaso zuen izen horretako galiar tunika txanoduna janzten zuelako.

Karakala
Irudi gehiago
Erromatar enperadorea 198 - 217ko apirilaren 8a ← Septimio Severo - Makrino → Antzinako Erromako senataria Erromako kontsula
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Lucius Septimius Bassianus
Jaiotza	Lugdunum, 186ko apirilaren 4a
Heriotza	Harran, 217ko apirilaren 8a (29 urte)
Hobiratze lekua	Sant'Angelo gaztelua
Heriotza modua	giza hilketa: labankada
Familia
Aita	Septimio Severo
Ama	Julia Domna
Ezkontidea(k)	Fulvia Plautilla (en)
Bikotekidea(k)	ikusi Julia Soemias Julia Mamea
Seme-alabak	ikusi Aurelia Antonina (en) Heliogabalo Alexandro Severo
Haurrideak	ikusi Geta Septimia Major (en) Septimia Minor (en)
Leinua	Severar leinu
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta monarka
Ezizena(k)	Caracallus
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Antzinako Erromako erlijioa

Bizitza

Septimio Severo enperadorearen semea zen. Zazpi urte zituenean zesar izendatu zuten, eta augusto 198an. Aita hiltzean, 211n, bere anaia Getarekin batera izendatu zuten enperadore baina hurrengo urtean hil zuen anaia^[1]. Jarraian, Getaren lagun eta aldeko gehienak jazarri eta hilarazi zituen, eta Senatua behartu zuen anaiaren aurkako damnatio memoriae bat agertu zezan. Dion Kasio historialariaren arabera, 20.000 bat lagun hil ziren errepresioaren ondorioz^[2].

Legioaren eta Pretoriar Guardiaren atxikimendua ziurtatzeko, soldatak ikaragarri igo zizkien soldaduei^[3]. 212. urtean sinaturiko Constitutio Antoniana izeneko ediktuaren bitartez, erromatar hiritartasuna eman zien inperioko biztanle libre guztiei^[1], askatutako esklabuei barne, era horretan estatuak zerga-ordaintzaile gehiago izanen zuelako. Zilarraren balioa %25 murriztu zuen, legioak ordaindu ahal izateko, eta zergak handitu zituen.

Monumentu ugari eraiki zuen, bere izena daramaten Erromako bainuak besteak beste^[1]. Karakalaren Termen hondakinak oraindik ikus daitezke. Alexandro Handia miresten zuen, eta haren haragitzetzat hartzen zuen bere burua. 213an, alaman tribuen aurkako kanpaina arrakastatsua egin zuen. 214an, Alexandroren ildoari jarraituz, Mazedonia korritu zuen, 16.000 laguneko falangea errekrutatzeko^[3]. 215ean, Alexandriara joan zen, Alexandroren hilobia bisitatzera; ondoren, ordea, hiria harpilatu eta gazte gehienak hilarazi zituen^[4][3].

Alexandro Handiak egin zuen bezala, Persia konkistatzera deliberaturik, 217an Partiar Inperioaren kontra borrokatzera abiatu zen. Apirilaren 8an, gernu egiteko gelditu zenean, Julius Martialis izeneko laguntzaile batek hil zuen. Hiltzailea ihes egiten saiatu zen, baina berehala hil zuten. Karakalaren ondorengoa Makrino izan zen, Pretoriar Guardiako burua.