Koipu

Koipua (Myocastor coypus) Myocastoridae familiako uretako karraskaria da^[1], metro bete luzea, arratoi handi baten antzekoa. Hankak igerirako egokituak ditu. Erreketan eta aintziretan bizi da.^[2]

Koipu
Pliozeno-Gaur egun PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Argazkia   Bideoa  Irudi gehiago
Iraute egoera
Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Klasea	Mammalia
Ordena	Rodentia
Familia	Myocastoridae
Generoa	Myocastor
Espeziea	Myocastor coypus (Molina, 1782)
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Ernaldia	133 egun
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak	nutria meat (en) eta nutria fur (en)
Masa	225 g arra: 6,7 kg emea: 6,36 kg
Kumaldiaren tamaina	4,5
Eguneko zikloa	gaueko

Izena mapudungunezkoa du, koypu hain zuzen ere, Hego Amerikakoa delako. Hala ere, bere larruazala ustiatzeko mundu osora zabaldu eta egun IUCNek munduko ehun espezie inbaditzaile arriskutsuenen artean sailkatuta dauka. Euskal Herrian ere, espezie inbaditzailea dugu, Bidasoa ibaian bizi baita 1970eko hamarkadaz geroztik.^[3]

Deskribapena

Koipua karraskari handi bat da, 9 kg pisatu eta burua + gorputza 60 cm-ko luzera izan dezakeena.

Gorputza potoloa du eta buztana zilindrikoa, 45 cm-koa gutxi gorabehera. Oin palmatuak ditu igeri egiteko egokiak. Ilea etzana du, leuna eta gorrixka.

Biologia eta ohiturak

Koipua uretako karraskaria da, inguru honetara ondo egokitua, igerilari ona, atzeko-gorputz adarreko mugimendu txandakatuz bultzatua.

Uretako landarediaren hosto eta zurtoinez elikatzen da.

Dentsitate handiak lor dezakete, eta kasu horretan landarediari kalte handiak egiteko gai dira.

Europan urte osoan ugaltzen da. Haurdunaldiaren epea 128 eta 132 egunekoa da, eta 5 eta 6 kume jaiotzen dira. Emeek, oro har, 2 umealdi izaten dituzte urtean. Kumeek ile garatuarekin jaiotzen dira eta jaio eta gutxira igeri egin dezakete.

Banaketa, habitata eta egoera

Jatorriz Hego Amerikako hegoaldekoa, hazteko sartu zuten Europako haztegietan, bere azala larrugintza lanetan erabiltzeko helburuarekin. Gaur egun dauden populazioak haztegietatik ihesi joandako banakoetatik datoz. Espezie honen hedapen azkarrak eremu handietara iristea ahalbidetu du, Europako hainbat herrialdetako faunaren parte bihurtuz, hala nola Ingalaterra, Frantzia, Alemania eta Errusia. Klima gogorra duten eremuetan badirudi zailtasunak dituztela finkatzeko, beraz, momentuz ager daitezkeen arren, desagertu egiten dira, ez baitute inolako populazio garrantzitsurik sortuko.

Iberiar penintsulan bere presentzia Euskal Herrian, Bidasoaren arroan eta Katalunian baino ez da ezagutzen.

Euskal Herriaren barruan, Bidasoako arroari dagokion zatian dago. Nafarroako eremuarekiko hurbiltasunak eta harremanak egiten du posible bere presentzia.

Landaredi ugariko padurak, ibaiak eta drainatze-ubideak okupatzen ditu.

Taxonomia

Koipuak lau azpiespezie ditu:

• Myocastor coypus bonariensis: iparraldeko Argentinan, Bolivian, Paraguain, Uruguain eta hegoaldeko Brazilen bizi dena.
• Myocastor coypus coypus: erdialdeko Txilen eta Bolivian bizi dena.
• Myocastor coypus melanops: Chiloeko uharte handian bizi dena.
• Myocastor coypus santacruzae: Patagonian bizi dena.