Orbiso

Orbiso^[1] egun Kanpezu udalerria osatzen duten 5 herritako bat da.

Orbiso
Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea	Araba
Udalerria	Kanpezu
Geografia
Koordenatuak	42°41′46″N 2°20′08″W
Garaiera	588 m
Demografia
Biztanleria	70 (2022)

Izena

21. mendean herrira bidean Urbisu/Orbiso seinale elebidunak daude, baina Euskaltzaindiak ez du ontzat ematen euskarazko Urbisu forma ustezko hori, eta ez da batere argia jatorri etimologikoa^[2].

Kanpezuko kontzejuetan erabili ohi diren goitizenetan, Orbisokoei Patones esaten diete^[2].

Historia

XVI. mendean Mendoza familiarena zen. Ondoren Kanpezuko apezpikuaren jabego bihurtu zen. 1965 arte berezko udalerria izan zuen.

Herri harresitua izan zen Orbiso, eta horren aztarnak ekialderantz, Nafarroarantz ematen duen aldean ikusten dira batik bat. Nafarroan bistan den hurrengo herriak, Zuñigak, antza du fisionomian Orbisorekin, muino luzexka batean kokatua^[2].

Demografia

Orbisoko biztanleria

Garraioa

Eskualdeko Garraioa sareak linea bat ditu herrian:

Eskualdeko Garraioa  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 19a Alda Santikurutze Kontrasta • Uribarri Harana • Done Bikendi Harana • Oteo • Orbiso • Bujanda • Antoñana Alda Santikurutze

Ondasun nabarmenak

• San Andres eliza, XVI mendearen bukaeran eraikia.
• Santa Luzia baseliza, herritik ipar mendebaldera dagoena^[3].
• Santutxoa, herriaren iparraldeko sarreran.
• Iturri eta latsarria, Martin de Mendizabalek egina 1806. urtean.

Iruditegia

• 
  Azulejuzko herri-seinalea.
• 
  Ekialderantz, Nafarroarantz, ematen duten etxeak, harresi zaharren aztarnekin.
• 
  San Andres eliza.
• 
  Iturri neoklasikoa eta latsarri eraberritua.
• 
  Santutxoa herriko sarreran.