Tanit

Tanit, kartagoar mitologiako jainkosarik garrantzitsuena izan zen, Baal jainkoaren ezkontidea eta Kartagoko patroia. Astarte feniziar jainkosaren baliokidea zen, baita jainkosa berbere bat ere.

Tanit
Erlijio punikoa
Ezaugarriak
Sexua	emakumezkoa
Baliokideak	Caelestis (en)
Domeinua	Kartagoa eta Ilargia
Familia
Ezkontidea(k)	Baal Hammon

Taniten ikurra duen pisua.

Ez da ondo ezagutzen bere izaera, ez eta nola irudikatzen zuten. Hainbat jainkosekin nahasten da, hala nola, Astarte, eta hura, Ugariteko Anatekin eta Bibloseko Baalat Gubalekin, antzeko ezaugarriak zituztelako. Denak emankortasunaren jainkosak eta Baalen bikotekideak ziren. Astarte Sidon eta Tiron gurtzen zuten, Sidonen Baalekin batera eta Tiron Melkartekin batera. K.a. 3000. urtean dagoeneko badira Astarteren aztarnarik. Maitasunaren eta emankortasunaren jainkosa zen eta hierodulak bere errituen parte ziren.^[1]

Gurtza

Taniten gurtza, K.a. V. mendean hasi zen garrantzitsu bihurtzen, eta Ilargia eta ugalkortasunarekin lotua zegoen. Haurren sakrifiziodun errituekin lagundua zihoala dioten zantzuak daude, baina, sinesmen hau, erromatarren ospe kentze politikaren ondorio izan daiteke, karbono 14ak, ontzi erritualetan, soilik animalien errautsak zeudela frogatu baitu, eta ez gizakienak.

K.a. V. mendetik aurrera, Tanit, Kartagoko panteoiko jainkosa nagusi bihurtzen da, bere aurrekoa ordezkatuz. Epigrafian, sarri, Tnt pn B’l (Tanit, Baalen aurpegia) bezala deitua da, ondorioz, Baal jainkoaren agerpen bat edo bere jainkosa paredroa delarik, denborarekin, idazkunetan, bakarrik agertzen amaituko duen arren. K.a. 400etik aurrera, bere gurtza, Mediterraneo Itsasoaren inguruko toki askotan dokumentatua dago: Sidon Libanon, Kition Zipren, Thinissut, Hadrumentum eta Constantina Afrika iparraldean, Tharros, Sulcis eta Nora Sardinian, eta, azkenik, Lilibeo eta Palermo Sizilian. Bere idazkera, punikeraz, Tnt da, hizkuntza semitarrak, bokalik gabe idazten baitira. Baina, bere izena, Tanit bezala idatzia agertzen den arren, bere benetako ahoskatzea, garai berantiarrean behintzat, gutxi gora-behera, Tinit izango litzateke.

Ikonografia

Eivissan Puig des Molinseko nekropolian aurkitu zen Tanit

Bere ikurra, alderantzikatutako hiruki edo V baten eta marra horizontal baten gainean jarritako zirkulu bat zen. Hasiera batean, hirukia, trapezio bat zen. Adituren batzuk, Antzinako Egiptoko Ankh ikurrarekin lotzen dute.

Mediterraneo Mendebaldean

Eivissako Puig des Molinseko nekropolian emakume itxura duten hainbat irudi aurkitu ira, Tanit jainkosarekin identifikatu direnak, adibidez, Eivissako Dama.^[2]

Iberiar Penintsularen hegoaldean, Guadalhorce ibaiaren itsasoratzean, herrixka feniziar bat agertu zen, eta, bertako hil hatu eta tresneriaren artean, nahiko kontserbazio egoera onean zegoen Tanit bat.