Aquarium Finisterrae

O Aquarium Finisterrae ou Casa dos Peixes, é un centro interactivo situado na cidade da Coruña (Galicia, España) dedicado á divulgación científica sobre aspectos relacionados coa bioloxía mariña, a oceanografía e o mar en xeral. Ten como obxectivo promover o coñecemento do océano e educar actitudes positivas cara ao medio mariño, así como contribuír ao coñecemento científico da vida mariña.

Datos rápidos Tipo, Datas ...

Atópase na costa coruñesa, no Paseo Marítimo, entre a Domus e a Torre de Hércules, que se pode ver dende o acuario. As súas piscinas exteriores están conectadas co océano Atlántico e están deseñadas cun sistema que as fai sensibles ás mareas. Ademais das súas piscinas e acuarios, contén elementos museísticos que ofrecen experiencias interactivas ao público.

Desde a súa apertura en 1999, recibiu máis de 6 millóns de visitantes.^[1]

Remove ads

Historia

Creado polo Concello da Coruña, con Francisco Vázquez Vázquez como alcalde, foi inaugurado o 5 de xuño de 1999^[2]^[3]^[4] a partir dun orixinal proxecto museolóxico de Ramón Núñez Centella, que foi o seu primeiro director ata 2008; a pesar de que no ano 2003 tivo lugar o intento do director de convertelo en museo nacional,^[5] aínda ten carácter municipal, dentro dos Museos Científicos Coruñeses^[6] (xunto coa Domus e a Casa das Ciencias). O seu obxectivo é a educación sobre o mar, prestando especial atención aos ecosistemas do litoral galego. O seu director técnico foi Francisco Franco del Amo ata a súa morte en 2021.^[7]^[8]; desde entón, o posto ocúpao Francisco Armesto.^[9]

A localización do acuario na costa permitiu que estivese exposto a algunhas das tormentas que azoutaron a cidade.^[10]

Tras o accidente do petroleiro monocasco Prestige o 13 de novembro de 2002, produciuse unha marea negra que afectou ao Aquarium Finisterrae, que saca auga para a maioría dos seus depósitos directamente do mar, o que afectou ás focas, que comezaron a quedar fóra da auga máis tempo do habitual.^[11] Co fin de evitar futuras entradas de hidrocarburos (debido á frecuencia de accidentes deste tipo nas costas galegas), e tendo en conta que estes contaminantes afectan principalmente a superficie oceánica, construíuse un novo túnel de captación de auga a 17 metros de profundidade.^[12]

A pandemia de COVID-19 paralizou moitas das actividades do museo, que deixou temporalmente de recibir centros educativos, algo que se retomou en 2021.^[13]

Remove ads

Proxectos

O acuario leva a cabo varios proxectos de investigación, como os que propiciaron a cría por primeira vez en catividade de pescada europea (Merluccius merluccius),^[14] sanmartiños (Zeus faber)^[15] e polbo común (Octopus vulgaris).^[16] Outras especies que crian son percebes,^[17] sepias (Sepia officinalis)^[18] ou cabaliños de mar.^[19]

Periodicamente realizan actividades divulgativas como a preparación e administración de alimentos para as focas,^[20] e outras dirixidas á infancia, como Durmindo cos tiburóns.^[21]^[22]

Outras actividades que leva a cabo o acuario son:

Sesións de teatro.^[23]
Obradoiros de ciencia, con motivo da IV Edición da Feira Isabel Zendal.^[24]
Sesións de observación astronómica (na terraza exterior).^[25]

Remove ads

Sala Maremagnum

Alberga máis de 300 especies atlánticas,^[26] é unha sala de exposicións interactivas sobre o océano Atlántico. Cada un dos módulos leva por título unha pregunta escollida polos lectores do xornal La Voz de Galicia antes da inauguración do acuario.

Un dos módulos interactivos é a Charca das Caricias, onde os visitantes poden tocar algúns animais mariños como estrelamares ou ourizos de mar. Tamén hai módulos dedicados aos nós mariños, aos cheiros dalgunhas especies mariñas, ao canto dalgunhas aves ou ao coñecemento da cantidade de auga que pode conter unha esponxa.

Outra é a OceanoSfera, unha pantalla esférica rodeada de pequenas bancadas (en semiescuridade), que poden mostrar algunhas películas, e diferentes mapas, tal e como serían vistos desde o espazo exterior.^[27]

Tamén hai varios módulos non interactivos na sala, como o tanque de medusas, a pequena exposición de fósiles mariños ou o acuario de cabalos de mar. Preto da entrada principal hai un depósito cilíndrico de 10.000 litros, dedicado á presentación dunha temática concreta, como a lamprea (Petromyzon marinus)^[28] ou o choco (Sepia officinalis). Nun extremo da sala, detrás das bancadas de gran volume, está o módulo de augas profundas, reaberto en 2022.^[29]

Os 5 acuarios de gran volume están separados por bancadas do resto da sala, e cada un deles representa un ecosistema diferente da costa galega, dende o acantilado ata a plataforma continental. Inclúen, entre outros: moreas, tiburóns, raias, robalizas, escarapotes e sanmartiños.

Sala Humboldt

Esta sala está dedicada a exposicións temporais que cambian cada varios anos:^[30] O Mar Caribe (2000); Cabaliños de mar (2002); Con pés e cabeza (2004);^[31] Fabricantes de perlas (2006);^[32] Farmacuáticos. A botica do mar (2008);^[33]^[34] Muuultiplicádevos (2014);^[35] e Sexo azul (desde 2018).^[36]^[37]

Sala Nautilus

Decorado ao estilo do gabinete do capitán Nemo no submarino Nautilus, é unha sala de observación inmersa nunha gran piscina de 4,4 millóns de litros, onde nadan os peixes máis grandes do Atlántico. Entre eles está Gastón, un tiburón touro macho de 2,5 m de lonxitude e 120 kg de peso, que procedía do acuario Oceanópolis de Brest (Francia).

Quizais o animal máis difícil de ver no acuario sexa un peixe anxo dun metro e medio de lonxitude que adoita descansar detrás das rochas e só se deixa ver ocasionalmente, fundíndose co fondo.^[38]^[39]

Tamén hai varios exemplares de musola (outros tiburóns), ademais de bancos de xarda ou dourada, numerosos rodaballos e ollomois, por poñer só algúns exemplos.

Periodicamente, sincronizada coa música composta expresamente para esta sala por Luis Delgado, ilumínase a zona central que alberga diversos obxectos relacionados co mar, desde un corno de narval ata restos de galeóns afundidos.

Remove ads

Exteriores

Na terraza exterior expóñense diversas artes de pesca, a cabina do pesqueiro María del Carmen, e a áncora do petroleiro Aegean Sea,^[40] que o 3 de decembro de 1992 encallou fronte á Torre de Hércules provocando unha marea negra. Na zona do áncora establecérase unha poboación de Carpobrotus edulis (unlla de gato), pero en septembro de 2023 realizouse unha xornada de extracción desta especie exótica invasora.^[41]

Desde alí pódese acceder ao Paraíso Mariño, que recibe auga directamente do mar, onde se atopan os 3 machos de Phoca vitulina: Altair, Gregor e Hansi. Mirándoo dende o edificio do acuario, á esquerda hai un Xardín Botánico que recolle a maioría das especies presentes na costa galega.

No Piscinarium hai 9 femias da mesma especie de foca: Bine, Deneb, Lara, Paula, Petra, Vega, Antía, Sabela e Lucía.

Remove ads

Sala Isabel Castelo

Situada na entrada do acuario, está dedicada á exposición de fotografías, ás veces da natureza,^[42] como Wildlife Photographer of the Year,^[43] ou de xornalismo, como World Press Photo.^[44]