Chula

A chula^[1] é unha torta elaborada con fariña, ovos e leite, que se frixe na tixola e á que se lle pode engadir azucre. É un doce semellante á filloa, porén máis pequeno e groso. É unha sobremesa tradicional de Galiza e das súas zonas de influencia, porén existen variantes en todo o mundo coñecidas coma pancakes en inglés, tortitas en español, e blini (Блины) en ruso.

Chula
Instancia de prato
Subclase de battercake (en) Batter bread (en) pancake quick bread (en)
Gastronomía gastronomía de Rusia gastronomía de Polonia gastronomía de Francia gastronomía de Austria
Ingredientes
Ingredientes leite ovo fariña aceite
Orixe
País de orixe Estados Unidos de América
Identificadores
Freebase /m/01dwwc
Wikidata G:Commons C:Commons

Chulas americanas con arandos (Blueberry pancakes)

O termo galego chula é moi xenérico, e refírese a calquera masa feita na tixola con ovo: pan rebozado en ovo, frito en aceite; torta de arroz; e as máis das veces defínese coma unha albóndega esmagada de carne ou peixe picado que se forma con ovo batido e especias, o que se coñece hoxe como unha hamburguesa^[2][3].

Orixe

Xa os antigos gregos facían tortas semellantes ás chulas e filloas.

En Galiza seica a súa orixe proveña da celebración do Samaín^[4] a festa celta do final da colleita; que derivou no actual Entroido. Nalgúns concellos galegos, o mesmo que ocorre coas filloas, realízanse certames gastronómicos dedicados ás chulas coma o da parroquia de Moscoso no Concello de Pazos de Borbén.^[5][6]

Preparación

A chula máis sinxela leva como ingredientes leite, fermento, ovo e azucre. O xeito de preparación consiste en preparar a masa e deixala repousar polo menos unha hora para que levede. Vértese o aceite na tixola para a masa aboie, e empézase a cociñar no intre no que estea moi quente. Finalmente adóitase servir con azucre ou canela por riba.^[7] É a receita típica de Ourense, ou en lugares como Casfigueiro ou Xegunde en Lugo.

Segundo a zona varía a receita; algunhas inclúen calacú, arroz, grelos, canela ou reladura de limón.

Variantes

Pancakes (chulas canadenses) con xarope de pradairo.

Doces semellantes ás chulas existen hoxe en día en todo o mundo, sendo zonas de orixe Rusia e Gran Bretaña. En ruso coñécense coma blini (Блины) e cómense polo almorzo con crema agria. En inglés coñécense coma pancakes (nos Estados Unidos tamén hotcakes, griddlecakes ou flapjacks). En castelán coñécense coma tortitas (España), panqueques ou panquecas (América Latina)^[8], e en todos os casos consiste nun pan plano redondo doce, cuxa masa base contén usualmente leite, manteiga, ovos, fariña, fermento, azucre e quizais unha especia, esencia ou extracto (canela, por exemplo).

Chulas con nata montada e amorodos.

Acompáñanse normalmente de nata, marmelada, crema inglesa, compota e xaropes (amorodo, chocolate, pradairo, caramelo etc.), doce de leite (América latina). Adóitanse tomar de sobremesa, aínda que ás veces se toman polo almorzo ou a merenda. En América Latina os canelóns tamén se preparan coa masa de panqueque enrolándoa e enchéndoa de acelga, ricota ou polo. En México chámanse hotcakes, sendo almorzos populares nos restaurantes de todo o país. En Australia e Nova Zelandia, pequenas chulas (de aproximadamente 75 mm de diámetro), coñecidas como pikelets tamén son de alto consumo, servidas con marmelada ou unicamente con manteiga durante o té do serán ou da mañá.