Costa do Marfil

Costa do Marfil^[1][2][3][4] (en francés: Côte d'Ivoire, [kot divwaʁ] (AFI),  escoitar), oficialmente República de Costa do Marfil (en francés: République de Côte d'Ivoire), é un país africano. Limita ao norte con Malí e Burkina Faso, ao leste con Ghana, ao sur co océano Atlántico e ao oeste con Liberia e Guinea. A súa capital é Yamousoukro.

Costa do Marfil

République de Côte d'Ivoire (fr)
Bandeira Brasón
Himno	L'Abidjanaise
Lema	«Union – Discipline – Travail» «Unity – Discipline – Work» «Единство - дисциплина - труд» «Undod – Disgyblaeth – Gwaith» «Unió - disciplina - treball»
Epónimo	almafí de elefante e Costa
Localización
8°N 6°O
Capital	Yamoussoukro (1983–)
Contén a división administrativa	Agnéby Bafing Bas-Sassandra Denguélé Dix-Huit Montagnes Fromager Haut-Sassandra Lacs Lagunes Marahoué Moyen-Cavally Moyen-Comoé N'zi-Comoé Savanes Sud-Bandama Sud-Comoé Vallée du Bandama Worodougou Zanzan
Poboación
Poboación	31.165.654 (2023) (96,65 hab./km²)
Lingua oficial	lingua francesa
Xeografía
Parte de	África Occidental
Superficie	322.463 km²
Bañado por	Océano Atlántico
Punto máis alto	Monte Nimba (1.752 m)
Punto máis baixo	golfo de Guinea (0 m)
Comparte fronteira con	Burkina Faso Liberia Guinea Ghana Malí
Datos históricos
Precedido por	África Occidental Francesa e French Ivory Coast (en)
Creación	1960
Organización política
Forma de goberno	república
• Presidente	Alassane Ouattara (2010–)
• Prime Minister of Ivory Coast (en)	Robert Beugré Mambé (2023–)
Órgano lexislativo	Parlement de la Côte d'Ivoire ,
Membro de	Área Continental Africana de Livre Comércio (pt) Tratado de non proliferación de armas nucleares Grupo para as observacións da Terra ../... 29+
PIB nominal	71.811.075.955 $ (2021)
Moeda	franco CFA de África Occidental
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC±00:00 Africa/Abidjan (en)
Dominio de primeiro nivel	.ci
Prefixo telefónico	+225
Teléfono de emerxencia	180 (pt) , 185 (en) , 110, 111 e 170 (en)
Código de país	CI
Sitio web	gouv.ci

Historia

Véxase tamén: Primeiro ministro da Costa do Marfil.

Pouco se coñece da historia da Costa do Marfil antes da chegada dos portugueses na década de 1460. Os principais pobos da rexión eran os kru, orixinarios de Liberia e os senoufo e os lobi, orixinarios de Burkina Faso e Malí. Nos séculos XVIII e XIX ocorreu unha migración de pobos de etnia Akan, que migraron de Ghana, e os Malinké, da actual Guinea.

Francia interesouse pola rexión na década de 1840, e estableceu contactos con xefes locais para ter o monopolio de comercio na área. Costa do Marfil foi colonia francesa ata o 1960 en que obtivo a independencia.

Entre 2002 e 2004 o país viviu unha Guerra civil: O norte rebelouse. 10 000 cascos azuis da ONUCN (Forza de Paz da ONU na Costa do Marfil), entre eles 4 600 soldados franceses, foron situados entre os belixerantes. A ONU interveu impoñendo sancións ao país por medio da Resolución 1761 do Consello de Seguridade.

O seu presidente-fundador foi Félix Houpbouët-Boigny ata 1993. Os seus sucesores foron, por orde :

• Henri Konan Bédié, que caeu do poder baixo un golpe de estado no Nadal do 1999.
• Robert Guéï, que foi asasinado logo dun golpe encabezado polo Movemento Patriótico da Costa do Marfil en 2002.
• Laurent Gbagbo

Organización político-administrativa

Artigo principal: Subdivisións de Costa do Marfil.

Costa do Marfil está dividida en 19 rexións (régions) e 80 departamentos (départements). As 19 rexións son as seguintes:

1. Agnéby
2. Bafing
3. Bas-Sassandra
4. Denguélé
5. Dix-Huit Montagnes
6. Fromager
7. Haut-Sassandra
8. Lacs
9. Lagunes
10. Marahoué
11. Moyen-Cavally
12. Moyen-Comoé
13. N'zi-Comoé
14. Savanes
15. Sud-Bandama
16. Sud-Comoé
17. Vallée du Bandama
18. Worodougou
19. Zanzan

Xeografía

Artigo principal: Xeografía de Costa do Marfil.

Imaxe satelital de Costa do Marfil, xerada desde un gráfico rasterizado provisto por The Map Library.

Mapa de Costa do Marfil

Costa do Marfil ofrece unha gama variada de paisaxes, desde a sabana desértica ao norte ata a selva virxe. O límite sur márcano extensas praias. Esta zona, máis chuviosa, caracterízase polas grandes plantacións de produtos de exportación: café, cacao e banana. No norte a paisaxe vese conformada por unha meseta granítica recuberta de sabanas. Nesta área pequenos propietarios cultivan sorgo, millo e maní.

Economía

Artigo principal: Economía de Costa do Marfil.

Mantendo lazos próximos con Francia desde a independencia en 1960, a diversificación da agricultura para a exportación, e o estímulo dos investimentos estranxeiros, fixo de Costa do Marfil un dos países tropicais africanos máis prósperos. No entanto, en anos recentes Costa do Marfil viuse suxeita a máis competencia e o descenso dos prezos no mercado global dos seus cultivos agrícolas principais: café e cacao. Isto, xunto cunha alta corrupción interna, fai a vida difícil para os agricultores e os que exportan a mercados estranxeiros.

Demografía

No ano 2007, Costa do Marfil tiña unha poboación de 18 000 000 de habitantes. A esperanza de vida era de 49 anos. A media de fillos por muller era de 4.43. O 50.9% da poboación estaba alfabetizada. Calcúlase que o 7.0% da poboación estaba infectada co virus VIH (SIDA). Desde que se estabeleceu como unha das nacións mais prósperas economicamente de África occidental, cerca do 20% da súa poboación consiste en traballadores das veciñas Liberia, Burkina Faso e Guinea. Este feito ten orixinado permanentemente unha tensión crecente en anos recentes, principalmente debido ao feito de que gran parte destes traballadores son musulmáns, mentres que a poboación natural da Costa do Marfil é, esencialmente cristián (principalmente católica romana) e animista. A principal etnia é o pobo Baulé, con presenza na maior parte das zonas centrais.

O 4% da poboación é de orixe non africana. Hai moitos cidadáns franceses, británicos, e españois. Hai aínda unha minoría de misioneiros protestantes norteamericanos e canadenses.

Ultimamente, cerca de 50.000 franceses e outros europeos saíron da Costa do Marfil debido a fortes tensións políticas.