Libya

Ti Libya (Arabiko: ‏ليبيا‎, Berber: ⵍⵉⴱⵢⴰ, Libya) ket maysa a pagilian idiay Maghreb a rehion iti Amianan nga Aprika a nabeddengan babaen ti Baybay Mediteraneo iti amianan, ti Ehipto iti daya, ti Sudan iti abagatan a daya, ti Chad ken Niger iti abagatan, ken ti Arhelia ken Tunisia iti laud.

Libya ليبيا ⵍⵉⴱⵢⴰ
Wagayway
Nailian a kanta:  ليبيا ليبيا ليبيا (Ilokano: Libya, Libya, Libya)[1][2]
Selio iti Nailian a Pagibaliwan a Konseho
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Tripoli 32°52′N 13°11′E
Opisial a sasao	Arábiko[a]
Dagiti Pagsasao	Libio nga Arábiko, dadduma pay Dagiti Arábiko a dialekto, Berber
Nagan dagiti umili	Libio, Taga-Libya
Gobierno	Probisional a gobierno
• Mangipagulo	Mohamed al-Menfi
• Kangrunaan a Ministro	Abdul Hamid Dbeibeh
Lehislatura	Selio iti Nailian a Pagibaliwan a Konsilo
Pannakawayawayas
• Inibbatan babaen ti Italia	10 Pebrero 1947
• manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian ken Pransia babaen ti Pagimatonan ti Nagkaykaysa a Pagpagilian	24 Disiembre 1951
Kalawa
• Dagup	1,759,541 km2 (679,363 sq mi) (Maika-17)
Populasion
• Senso idi 2006	5,670,688[b]
• Densidad	3.6/km2 (9.3/sq mi) (Maika-218)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$37.492 billion[3] (Maika-95)
• Tunggal maysa a tao	$5,787[3] (Maika-109)
GDP (nominal)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$36.874 bilion[3] (Maika-84)
• Tunggal maysa a tao	$5,691[3] (Maika-87)
HDI (2013)	0.784[4] nangato · Maika-55
Kuarta	Dinar (LYD)
Sona ti oras	UTC+2 (EET)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	218
Kodigo ti ISO 3166	LY
TLD ti internet	.ly
a. ^ Ti Libio nga Arábiko ken dagiti dadduma a pagsasao. Dagiti pagsasao a Berber kadagiti naisangayan a bassit ti populasionna a luglugar. Ti opisial a pagsasao ket nainaganan a kas ti "Arábiko" (Pannakairangaran ti Batay-linteg, artikulo 1). b. ^ Nairaman dagiti 350,000 a ganganaet

Nga adda iti gangani a 1.8 riwriw kuadrado kilometro (700,000 sq mi), ti Libya ket isu ti maikatlo a kadakkelan a pagilian idiay Áprika babaen ti kalawa, ken ti maika-17 a kadakkelan iti lubong.^[5] Ti kadakkelan a siudad ket ti, Tripoli, a pagtaengan daytoy kadagiti 1.7 a riwriw iti 6.4 a riwriw a dagup a populasion iti Libya. Dagiti tallo a tinawtawid a paset iti daytoy a pagilian ket ti Tripolitania, Fezzan ken Cyrenaica.

Idi 2009 ti Libya ket adda ti kangatuan ti HDI idiay Aprika ken ti maikapat a kangatuan ti GDP (PPP) tunggal maysa a tao idiay Aprika, a kalpasan laeng ti Seychelles, Guinea Ekuatorial ken Gabon. Ti Libya ket adda ti maika-10 a napasingkedan a reserba ti lana iti ania man a pagilian iti lubong ken ti maika-17 a kangatuan ti panagpataud ti petrolio.^[6]

A kas nagbanagan ti Sibil a Gubat ti Libya, ti Libio nga Arabo a Jamahiriya , a daytoy ket addan iti 34 tawtawen, ket narabba ken ti Libya ket simrek iti paset ti panawen a panagturay babaen ti panagbalbaliw nga administrasion a tinawtawagan a ti Nailian a Pagibaliwan a Konsilo.^[7] Ti NTC ket nangibaga ti panggepenna a mangimaton ti umuna a paset iti panagibaliwan ti batay-linteg a demokrasia, a kalpasan daytoy ket nangitonton nga agikkatto para iti maysa a representatibo a lehislatura.^[8]