Baktèri

Baktèri, saka tembung Latin bacterium (jamak, bacteria), iku golongan raseksa saka organisme urip. Baktèri iku cilik banget (mikroskopik) lan akèh-akèhé unisèlular (sèl tunggal), kanthi struktur sèl sing rélatif prasaja tanpa nukleus/inti sel, cytoskeleton, lan organel liya kaya mitokondria lan kloroplas. Struktur sèl baktèri dijlentrèhaké luwih pepak sajeroning artikel ngenani prokariota, amarga baktèri minangka prokariota, kanggo mbédakaké saka organisme sing duwé sèl luwih komplèks, diarani eukariota. Jeneng "baktèri" wis ditrapaké kanggo kabèh prokariota utawa kanggo golongan gedhéné, gumantung marang panyaru ngenani gayutané.

Bakteri Kalamangsa: Cithakan:Long fossil range
Escherichia coli, salah sawijining bakteri berbentuk batang
Klasifikasi ngèlmiah
Dhomain:	Bacteria Woese et al., 1990[1]
Filum[2]
Gram positif Actinobacteria (G+C tinggi) Firmicutes (G+C cendhèk) Tenericutes (ora ana dinding) Gram négatif Aquificae Bacteroidetes/Fibrobacteres–Chlorobi (grup FCB) Deinococcus-Thermus Fusobacteria Gemmatimonadetes Nitrospirae Planctomycetes–Verrucomicrobia/Chlamydiae (grup PVC) Proteobacteria Spirochaetes Synergistetes Tidak diketahui Acidobacteria Chloroflexi Chrysiogenetes Cyanobacteria Deferribacteres Dictyoglomi Thermodesulfobacteria Thermotogae
Sinonim
Eubacteria Woese & Fox, 1977[3]

Baktèri iku sing paling akèh saka kabèh organisme. Baktèri kasebar ing lemah, banyu, lan minangka simbiosis saka organisme liya. Akèh patogen wujud bakteri. Akèh saka baktèri, padatan ukurané mung 0,5-5 μm, sanajan ana jinis sing ukurané bisa nganti 0,3 mm ing dhiamèteré. Padatan duwé dinding sèl kaya ta kéwan lan jamur, nanging kanthi komposisi béda banget (peptidoglikan). Akèh obah nganggo flagela sing béda ing struktur saka flagela golongan liya.

Baktèri patogen

Minangka golongan bakteri parasit sing nimbulaké lelara ing manungsa, sato kéwan lan tetuwuhan.

Baktèri jalaran lelara ing manungsa:

No.	Jeneng baktèri	Lelara sing ditimbulaké
1.	Salmonella typhosa	Tipes
2.	Shigella dysenteriae	Disentri basiler
3.	Vibrio comma	Kolèra
4.	Haemophilus influenza	Influensa
5.	Diplococcus pneumoniae	Pneumonia (radhang paru-paru)
6.	Mycobacterium tuberculosis	TBC paru-paru
7.	Clostridium tetani	Tétanes
8.	Neiseria meningitis	Meningitis (radhang selaput polo)
9.	Neiseria gonorrhoeae	Gonorrhaeae (kencing nanah)
10.	Treponema pallidum	Sifilis utawa Lues utawa raja singa
11.	Mycobacterium leprae	Lépra (kusta)
12.	Treponema pertenue	Puru utawa pathèk

Baktèri jalaran lelara ing kéwan:

No.	Jeneng baktèri	Lelara sing ditimbulaké
1.	Brucella abortus	Brucellosis ing sapi
2.	Streptococcus agalactia	Mastitis ing sapi (radang payudara)
3.	Bacillus anthracis	Antraks
4.	Actinomyces bovis	Bengkak rahang ing sapi
5.	Cytophaga columnaris	Lelara ing iwak

Baktèri jalaran lelara ing tetuwuhan:

No.	Jeneng baktèri	Lelara sing ditimbulaké
1.	Xanthomonas oryzae	Nyerang pucuk wit pari
2.	Xanthomonas campestris	Nyerang tuwuhan kubis
3.	Pseudomonas solanacaerum	Lelara alum sajeroning famili térong-térongan
4.	Erwinia amylovora	Lelara bonyok ing woh-wohan

Uga delengen

• Bakteri kokus