bira

 Binêre herwiha: bîra

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): 
• Kîtekirin: bi‧ra
• Deng (Bidlîs)^ⓘ

Navdêr 1

Tewandina bira
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bira	bira
Îzafe	birayê	birayên
Çemandî	birayî	birayan
Nîşandera çemandî	wî birayî	wan birayan
Bangkirin	birayo	birayino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	birayek	birayin
Îzafe	birayekî	birayine
Çemandî	birayekî	birayinan

bira n

1. (malbat) Kurê dêbabên kesekê/î, lawê deybabên kesekê/î.

   Ew birayê min e. ― Dêbavên min û wî yek in.

   Bira bira ye, bazar cuda ye

   • Şahriyarî bi tirs ji Şahzemanî re got: "Ax bira, tu ewil vî karî bike." Lê birayê wî bersîv da: "Na, tu birayê mezin î, divê ez her di riya te de bim." — ()
2. Kurê ji dayika yan ji babê kesekê/î.
   • Ey mîrê cinan yê li welatê efrîtan, ev herdu kûçik birayên min in. — ()
3. (wek gotineke şîrîn ya gazîkirinê) Heval, dost, kek.
   • Bi Xwedê, birawo, her ez jî wisa fikirîm. — ()
4. (dîn) Hemû kur û mêrên ji eynî dînî yan mezhebê.

Ji wêjeya klasîk

• Roja şerî ew hezare mêr bû
  Tacdîn du bira hebûn di qellaş
  Manendê du şahbazê cemmaş — ()

Bi alfabeyên din

• kurdî-krîlî: бьра

Herwiha

• bra

Nêzîk

• kak
• kek
• birader
• birak

Bide ber

• xwişk

Etîmolojî

Ji ji proto-hindûewropî .

Hevreha soranî/kelhûrî/lekî/hewramî/zazakî bira, mazenderanî (birar), hexamenişî 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠 (brātā), pertî û pehlewî 𐭡𐭥𐭠𐭣𐭥‎ (brad, brader), avestayî 𐬠𐬭𐬁𐬙𐬀𐬭‎ (brater), belûçî (berat), farisî (birader, berader), tacikî бародар (barodar), sanskrîtî () (bhrā́tṛ), hindî भ्राता (bhrātā) û भ्रातृ (bhrātŕ), ûrdûyî (bhrātā) û (bhrātŕ), rusî/belarusî/ukraynî/bulgarî/makedonî брат (brat), sirbî бра̏т (brȁt), polonî/slovakî brat, çekî bratr, latviyayî brātarītis, lîtwanî broterėlis/brólis/brotis, yûnaniya kevn () (phrā́tēr), îngilîzî brother, almanî Bruder, holendî broeder/broer, danmarkî/norwecî/swêdî broder/bror, latînî frāter, îtalî frate/fratello, fransî frère, ermenî () (ełbayr)...

Çavkanî:

• (1893): [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 45.
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an, r. 12
• , , , 1966
• .
• Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 163

Jê

• birabab
• birabav
• biracan (“ı- peyva ji bo xweşgotina bira, ıı- peyva ji bo bang/gazî kirina kesekî”)
• birader (“kesê wek bira; kesê ji der hatiye û wek bira nêzik e”)
• birader
• (forma biçûkkirî) birak
• (ji bo denglêkirina kesekî) birako
• birakuj (“kesê birayê xwe dikuje”)
• birakuj
• birakujî
• birakujî (“kiryara birakuştinê”)
• birakuştî (“kesê ku birayê wî hatiye kuştin”)
• biramak (“kesê ji heman dayikê lê ne ji heman bavî”)
• biramarî (“birayê ji zewaca dê yan jî bavê pêkhatî”)
• biramarîtî (“biratiya ji zewaca dê yan jî bavê pêkhatî”)
• (forma biçûkkirî/şîrînkirî) birang
• biraşîr (“kesê ku dema zarotiya xwe de ji diya kesekî şîr mêtî ye”)
• biratî
• biratî (“1) hevpişka di dê û bavî de, 2) rewşa wek bira”)
• biraxwê (“xizmên mêr û ji dûr ve”)
• birayane
• birayetî (“dostaniya wek bira”)
• birayetî
• biraza
• biraza (“zarokên birayê kesekî”)
• birazava (“kesê di daweta wî de alîkariya zavayî dike”)
• birazê (“keça bira”)
• birazî
• birazî (“kurê/lawê bira”)
• destebira
• destebirak (“hevalê wek bira nêzîk”)
• destebiratî
• jinbira (“jina birayê kesekî”)
• zirbira
• zirbiratî

Bi zaravayên din

• Soranî: bira
• Xwarîn: bira

  Şêxbizinî: bira, birang

• Lekî: bira
• Hewramî: bira
• Zazakî: bira, birar

Werger

• Aarî:
• Abxazî: ()
• Açehî:
• Adîgeyî: ()
• Afarî:
• Afrîkansî:  → ,
• Aghwanî: ()
• Akadî: ()
• Albanî:  → 
• Almaniya Pennsylvania:  n
• Almanî:  →  n

  Elmanîşî:  n

• Amharî:  →  ()
• Andî: ()
• Angorî:
• Apaçî:

  Apaçiya rojava:

• Aragonî:  →  n
• Aramî:

  Aramiya nû ya asûrî:  n (),  n ()

  Siryaniya klasîk:  n ()

  Aramiya cihû:  n ()

• Arçî: ()
• Argobbayî: ()
• Aromanî:  →  n,  →  n
• Asamî: ()
• Astûrî:  →  n
• Avarî: ()
• Aymarayî: ,  → 
• Aynuyî: ()
• Azerî:  → 
• Balînî:
• Baskî:  → ,  → 
• Başkîrî: () ; (), (), ()
• Bayerî:
• Belarusî:  n ()
• Belûçî: ()
• Bengalî:  →  (), (),  →  ()
• Bextiyarî: ()
• Bîslamayî:
• Bretonî:  →  n,  →  p
• Bulgarî:  →  n ()
• Burmayî: (),  →  (),  →  ()
• Buryatî: (), ()
• Conxayî: (), (), ()
• Çeçenî: ()
• Çekî:  →  n
• Çerokî: (), ()
• Çinook jargonî: ,
• Çînî:

  Kantonî: (), (), (), (),  / (), ()

  Mandarînî:  →  (),  →  (),  →  (),  →  ()

  Minnanî:  →  (),  →  (),  →  (),  →  (),  →  (),  →  (), ()

  Teochew: (), ()

• Çuvaşî: ()
• Dalmatî:  n
• Danmarkî:  →  g,  →  g
• Divehî: (), ()
• Dolganî: ,
• Elfdalî:  n
• Endonezyayî:  →  nt,  n  →  n,  n
• Erebî:  →  n (),  →  n ()

  Erebiya misrî:  n () (plural: ())

  Erebiya bakûrê şamê:  n (),  n () ()

  Erebiya başûrê şamê:  n (),  n ()

• Ermenî:  →  (),  →  ()

  Ermeniya kevn: ()

• Erzayî: (), ()
• Esperantoyî:  → 
• Estonî:  → ,  → 
• Etiyopiya klasîk: ()
• Evenî: (), ()
• Evenkî: (), ()
• Eweyî: , ,
• Farisî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Fatalukuyî: ,
• Fenîkî: ()
• Ferî:  →  n,  →  n
• Fînî:  → 
• Fransî:  →  n
• Friyolî:  n
• Frîsiya bakur:  n,  n,  g
• Frîsî:  → 
• Gaelîka skotî:  →  n
• Galîsî:  →  n
• Gooniyandiyî:
• Gujaratî:  →  n ()
• Gurcî: ()
• Haîtî:
• Hawayî:
• Hawsayî:
• Higaononî:
• Hindî:  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n (),  n ()
• Hmongî: , , , ,
• Holendî:  →  n,  →  n
• Îbranî:  →  n ()
• Îdoyî:  → 
• Îgboyî:
• Îlokanoyî: , , ,
• Îngilîziya kevn:  n
• Îngilîzî:  → 
• Îngriyî: , , , ,
• Îngûşî: ()
• Înterlîngua:  → 
• Îrlendî:  n
• Îstriyotî:  n
• Îstro-romanyayî:  n
• Îtalî:  →  n
• Îzlendî:  → ,  n
• Japonî:  →  (),  →  (),  →  (), (),  →  (), ()
• Javayiya kevn:
• Javayî:  n,  n
• Kalalîsûtî:  n, , , ,
• Kalmîkî: ()
• Kapverdî: ,
• Karaçay-balkarî: (), ()
• Karelî:
• Kaşûbî:  n
• Keçwayî: ,
• Keşmîrî:  →  ()
• Kirgizî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Kîngalî: (), ()
• Komançî: ,
• Komî-permyakî: ()
• Koreyî:  →  (),  →  (),  →  (),  →  (),  →  (),  →  (), (), ()
• Korsîkayî:  →  n,  →  n
• Kreyoliya jameîkî: ,
• Kreyoliya morîtanî:
• Kreyoliya seyşelî:
• Kumikî: (), ()
• Ladînoyî:
• Lakî: ()
• Latgalî:
• Latînî:  →  n,  → 
• Latviyayî:  →  n
• Lawsî: (), ()
• Lîgûrî:
• Lîtwanî:  →  n
• Lîvonî:
• Lombardî:
• Lugandayî:
• Luhyayî:
• Luksembûrgî:  →  n
• Mòçenoyî:  n
• Maguindanaoyî: ,
• Makasaeyî: ,
• Makedonî:  →  n ()
• Malagasî:  → 
• Malay:

  Rûmî:  → ,

  Malezî:  → ,

• Malayalamî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Maltayî:  → 
• Mançûyî: ,
• Manksî:  n
• Maorî: , , , , ,
• Maranaoyî:
• Maratî:  n ()
• Marî:

  Mariya rojhilatî: (), ()

• Mayayiya yukatekî: ,
• Mazenderanî: ()
• Mecarî:  → ,  → ,  → ,  → 
• Misrî: ()
• Mîkmakî:
• Mînangkabawî: , , , , , ,
• Mîrandî:  n
• Mokşayî: (), ()
• Mongolî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Namayî:
• Nanayî: (), ()
• Napolîtanî:  n
• Navajoyî: ,
• Nedersaksî:  →  n,  n,  n,  n
• Nenetsiya tundra: ()
• Nepalî:  →  ()
• Nîvxî: (), (), (), (), ()
• Norsiya kevn:  n,  n
• Norwecî:  →  n
• Nupeyî:
• Ohloniya bakur: , ,
• Ojibweyî: , ,
• Okînawanî: ()
• Oksîtaniya kevn:
• Oksîtanî:  →  n
• Oriyayî:  →  ()
• Oromoyî:

, (), ()

• Oygurî:  →  (), ()
• Ozbekî:  → ,  → 
• Palî:  n
• Peştûyî:  →  n ()
• Piedmontîsî:  n,  n
• Plodîşî:  n
• Polabî:  n
• Polonî:  →  m şx
• Portugalî:  →  n
• Prusiya kevn:  n
• Puncabî: ()
• Q'eqçiyî:
• Qazaxî:  →  (),  →  ()
• Qiptî: ()
• Rohingyayî:
• Romagnolî:  n
• Romancî:  n
• Romanî:  n

  Romaniya kalo fînî:  n

• Romanyayî:  →  n
• Rusî:  →  n (),  →  n (),  →  n (),  →  n ()
• Rusînî:  n ()
• Sahoyî:
• Saksoniya kevn:  n
• Samiya bakurî:
• Samoayî:
• Sanskrîtî:  →  n ()
• Sardînî:  n
• Sêriyî:
• Sicîlî:  →  n
• Sidamoyî:
• Silesî:  n
• Sindhî:  n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî:  n

  Latînî:  →  n

• Skotî: ,
• Slaviya kevn:

  Kirîlî:  n ()

  Glagolîtîk:  n ()

• Slaviya rojavayî ya kevn:  n ()
• Slovakî:  →  n
• Slovenî:  →  n
• Slovînsî:
• Somalî:
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn:  n

  Sorbiya jorîn:  →  n

• Spanî:  →  n
• Sundanî:  → ,  → ,  n, ,  n
• Sûmerî: ()
• Svanî: (), ()
• Swahîlî:  → ,  → 
• Swêdî:  →  g,  →  g,  →  g
• Tacikî:  →  (),  →  ()

• Tagalogî: ,  → , , , ,
• Tamîlî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Taosî: (younger), (elder)
• Tarifitî:  n
• Tausugî: ,
• Tayî:  →  (),  → ,  →  (),  → ,  → ,  → 
• Telûgûyî: , ,  →  ()
• Telûgûyî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Teteriya krîmî: }}, , }}
• Teterî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Tetûmî:
• Tigrînî: ()
• Tirkî:  → ,  → ,  → ,  → ,  → 
• Tirkmenî:
• Tîbetî: (), (), (), (), (), ()
• Tongî: ,
• Toxarî A:
• Toxarî B:
• Turoyo: ()
• Tuvanî: (), ()
• Udî: ()
• Udmurtî: (), (), (), ()
• Ugarîtî: ()
• Urdûyî:  →  n (),  n ()
• Ûkraynî:  →  n ()
• Venîsî: ,  n,  n,  n
• Vepsî:
• Viyetnamî:  →  or  → ,  → ,  → ,  → 
• Volapûkî:  → ,  → 
• Voroyî:
• Votî:
• Weylsî:  → ,  →  n p
• Wolofî: , ,
• Ximêrî: (), (), (),  →  ()
• Xosayî: , ,
• Yagnobî: (), ()
• Yakutî: (), (), (), ()
• Yamanayî:
• Yidîşî:  n ()
• Yorubayî:
• Yupîkiya navendî:
• Yûnanî:  →  n (),  →  n ()

  Kevn:  n (),  n ()

• Zhuangî: , ,
• Zuluyî:  → 

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

bira cins hewce ye (c=m: mê, c=n: nêr, c=mn: mê û nêr, c=nt: nêtar)

1. (bira, bi rastî, rasteqîn) Binêrin: birra û berra

Hoker

bira

1. (Sirûc, Anatolia/Axsere, Wêranşar, Bismil, Riha, Deşta Mêrdînê, Îdir, Agirî, Wan/Bazîdaxa, Qers/Qaxizman, Mûş, Semsûr/Kolik, Farqîn, Sêwreg, Meletî, Çewlik/Gêxî, Êlih) Guhartoyeke bila (“dibe ku; divê ku”).

Formeke navdêrê

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Îzafe	bira	birên

bira

1. Rewşa îzafeyî ya yekjimar a binavkirî ya bir (birr).

Zazakî

Navdêr

 n

1. (malbat) bira,
   (kurê ji eynî dêbaban)

Soranî

Navdêr

1. (malbat) bira,
   (kurê ji eynî dêbaban)

Jurçenî

Navdêr

1. (erdnîgarî) çem, ro, robar

Çavkanî

Ev made ji wergerên çem hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng^ⓘ

Navdêr

1. bîre, bîra, avceh