ya

 Binêre herwiha: -ya

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): //
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: ya

Girêdek 1

	Yekjimar	Pirjimar
Nêr	yê ê	yên ên
Mê	ya a	yên ên

ya

1. li şûna peyvên yekjimar yên zayendmê yên diyar

   Ya min sor e. ― Sêva min sor e.

2. li şûna navdêrên zayendmê daku navdêr neyê dubarekirin

   Roj ya wan e. ― Roj roja wan e.

3. dikeve navbera du diyarkeran yên ku li dû peyvek yekjimar ya zayendmê tên

   Pirtûka sor ya li erdê.

4. li şûna "ew tişta (ku)"

   Ya got wî got, me ji mêj ve dizanî. ― Ew tişta ku wî got, me ji mêj ve dizanî.

5. ji çend kesan yan tiştan yeke diyar ya zayendmê

   Du keç bûn. Ya bejndirêj pirçreş bû. ― Du keç bûn. Keça bejndirêj pirçreş bû.

   Sê kes bûn: yek şabanû, yek dotmîr û yek jî xidam. Navê ya xidam Xecê bû. ― Navê xidamê Xecê bû.

6. bi gotina, li gor gotina, bi şîreta, li gor şîreta, li gor pêşniyaza

   Ger bi ya min bikî, qet ji vir naçî.

7. di hin devokan de dikeve pey kirdeyên / subjeyên yekjimar yên zayendmê û wateya berdewamiya kirinê didiyê

   Xezal ya dinivîse. ― Xezal aniha / vê gavê / vê kêlîkê dinivîse.

   Ez ya dixwim. ― Ez li ser xwarinê me.

   Tu ya dixwînî. ― Tu tam vê bîskê / kêlîkê dixwînî.

   Ew ya dipêje. ― Ew aniha dipêje.

8. di hin devokan de lêkera "bûn" di rewşa yekjimar ya dema nihoyî de bo kirdeyên yekjimar yên zayendmê dide

   Jiyan ya li malê. ― Jiyan li malê ye.

   Ez ya li malê nînim. ― Ez ne li malê me. Hevmane: wa

9. di hin devokan de di dema borî ya dûdar de li bireserên (objeyên) yekjimar yên zayendmê zêde dibe

   Min ew kitêb ya kirriye. ― Min ew pirtûk kirriye.

Herwiha

• a

Bi alfabeyên din

• kurdî-krîlî: йа

Bo yên zayendnêr

• ê
• yê

Pirhejmar

• (standard) yên, ên
• (devokî) yêd / êd, yêt / êt, yê / ê

Bide ber

• -ya

Etîmolojî

Herwiha a, forma mê ji girêdeka yê / ê, hevreha soranî (), hemû ji zimanên îranî ji proto-hindûewropî.

Werger

• Îngilîzî:  → 

Girêdek 2

ya

1. Guhartoyeke yan.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Baneşan

ya

1. ey, hey, gelî

   Ya Xwedê! Ya Rebî!

   • Lew şerîf in Zemzem û rukn û meqam
     Sellî ya Rebbî 'ela xeyr-il wera
     Ma tesîrû şemsû fîssebîlulla — ()

Etîmolojî

Ji erebî () ku ketiye zimanên din jî yên misilmanan, bo nimûne farisî, tirkî, ûrdûyî...

Werger

Zazakî

Hoker

1. erê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Hevmane

Dijmane

Astûrî

Girêdek

1. û (herwiha, hem)
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Azerî

Girêdek

1. yan, an
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bretonî

Pirtik

1. belê, erê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Hawsayî

Navdêr

1. (malbat) xwişk, xweh
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Endonezyayî

Pirtik

1. belê, erê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Malezî

Pirtik

1. belê, erê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Spanî

Bilêvkirin

• Deng (Cartagena de Indias, Kolombiya)^ⓘ

Hoker

1. jixwe, zaten, zatî

   ji berê de, hê zû de

Teteriya krîmî

Girêdek

1. yan, an
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng^ⓘ
• Deng (Îzmîr, Tirkiye)^ⓘ

Hoker

1. ya

   ― Ya Xwedê, bimeşe ya mübarek.

2. ya, wa, weh
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
3. an, ya

   ― An tê an nayê.

4. belê, erê, herê

   ― Hûn nexweş in? Belê serê min hinek diêşe.

5. yawo

   ― Yawo ev zilam kî ye.

6. ya

   ― Ya tuyê bikî ya tuyê cirma wî bidî.

7. ya ku, ya

   ― Tu dibêjî ez dê bigihimê, ya ku tu negihiyê?

8. here

   ― Em jî bên? belê hûn jî werin.

9. lê, belê

   ― We zikê xwe têr kir, lê ez çi bikim?

10. lê

    ― Firtûne lê xist şikand, hilweşand, ya e w ziyana ku da daran?

11. lê

    ― Ne kurikekî xerab e, ne xerab e lê hinek serxweşiya wî heye.

12. ya

    ― Min xwaribû ya.

13. anan, ya ya

    ― Çil pêncî kes ya hene ya jî tune ne.