carmen

Solum carmen Latine ab hac subpagina tractatur. Vide etiam s.v. Carmen.

Latine

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈkar.men/

(classice)

Syllabificatio phonetica: o·pus — morphologica: opus

Notatio

← Latine: canō (canere)

Nomen substantivum

carm|en, -ĭnis neut. ^{[1][2][3][4][5]}

1. (Propriē) cantus, vel quidquid certis modis ac numeris recitatur, pronunciatur, effertur. Carmen enim est antiquissima Latinorum vox, qua quodcumque a poetis oestro incitatis expromebatur, sive illud maxima, sive minima mole constaret, significabatur.^[1]
2. (Generatim) cantus:
   1. cantus de hominibus
   2. cantus de avis
   3. sonus, qui musicis instrumentis editur
   4. aliarum rerum sonus
3. Ipsa oratio numeris seu pedibus vincta et canendo apta.
4. Opus musicum, quod cantatur.

Declinatio

n.	sing.	plur.
nom.	carmen	carmina	I
gen.	carminis	carminum	II
dat.	carminī	carminibus	III
acc.	carmen	carmina	IV
abl.	carmine	carminibus	VI
voc.	carmen	carmina	V

Dictiones collatae

• carminābundus

Dictiones derivatae

• carminō, carmināre

Translationes

Opus musicum	dilatare ▼

Opus musicum	collabi ▲

Anglice: song (en) Dacoromane: cântec (ro) n Francogallice: chant (fr) m, chanson (fr) m Germanice: Gesang (de) m, Lied (de) n Italice: canto (it) m, suono (it) m, canzone (it) f Ruthenice: песня (ru) f ‎(pesnja)

Loci

Petronius Arbiter ca. 14-66

C. Plinius Secundus 23-79

C. Suetonius Tranquillus ca. 70-150

Apuleius ca. 125-170

antiq.

class.

I

I

II

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

saec. I.

• Supprimere ego querelam iubeo, ne quis consilia deprehenderet, relictoque Eumolpo — nam in balneo carmen recitabat — per tenebrosum et sordidum egressum extraho Gitona raptimque in hospitium meum pervolo. Praeclusis deinde foribus invado pectus amplexibus, et perfusum os lacrumis vultu meo contero. Diu vocem neuter invenit; nam puer etiam singultibus crebris amabile pectus quassaverat. —Satyricon T. Petronii Arbitri ^[6][7]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

• Oculorum acies vel maxime fidem excedentia invenit exempla. in nuce inclusam Iliadem Homeri carmen in membrana scriptum tradit Cicero. idem fuisse qui pervideret CXXXV passuum. huic et nomen M. Varro reddit: Strabonem vocatum; solitum autem Punico bello a Lilybaeo Siciliae promunturio, exeunte classe e Carthaginis portu, etiam numerum navium dicere. —Naturalis historia Plinii ^[8][7]

Latinitas postclassica

saec. II.

• Artes liberales utriusque generis studiosissime coluit. in oratione Latina secutus est Corvinum Messalam, quem senem adulescens observarat. sed adfectatione et morositate nimia obscurabat stilum, ut aliquanto ex tempore quam a cura praestantior haberetur. composuit et carmen lyricum, cuius est titulus conquestio de morte L. Caesaris. —De vita Caesarum C. Suetoni Tranquilli ^[9][7]

saec. II.  (ca. 170 p.C.n.)

• Symphoniae dehinc suaves, fistulae tibiaeque modulis dulcissimis personabant. Eas amoenus lectissimae iuventutis veste nivea et cataclista praenitens sequebatur chorus, carmen venustum iterantes, quod Camenarum favore sollers poeta modulatus edixerat, quod argumentum referebat interim maiorum antecantamenta votorum. —Metamorphoseon libri XI Apulei ^[10][7]

Fontes