paerd

Algemein Gesjreve Limburgs

Zelfsjtendig naamwaord

paerd ó (Nederlands: paard)

• Mofers: pae\rd (pae\rd, pae\rdje)

Verbuging

paerd, paerdje

Mofers

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

paerd ó /pɛ̀:rd/

1. (bieëster) Equus caballus: 'n hoofbieës det me broek es riej- en trèkbieës

   Dit jaor kwaam Sinterklaos op e paerd aangereje.

2. e bepaoldj sjaakstök
3. 't deil van 't mechanisme van 'n kaoremeule det d'n aafstandj regeltj tösse de meulestein
4. (euverdrechtelik) emes mit 'n graof motoriek
5. (euverdrechtelik) emes dae zich lómp gedruueg

Aafbraeking

• paerd

Synonieme

• [1,2] baj, ↓haes, †rós
• [2] springer

Aafleijinge

• epaerd, paerder
• paerdriejles, paerdriejsjoeal, paersakker, paersbaan, paersbloom, Paersbrook, paersdistel, paersdokter, paersgek, paersgewaldj, paersgeweldj, paershaor, paershónger, paershórzel, paersker, paerskeuring, paerskeutel, paerskeutele, paerskloeat, paersklómp, paersknech, paerskop, paerskrach, paersmaag, paersmert, paersmès, paersmeule, paersmiddel, paersmoesjel, paersnaef, paersoug, paerspien, paerspoeat, paersras, paersrees, paersrenne, paersslechter, paerssneej, paerssport, paersstal, paerssterk, paersstert, paerstandj, paerstuug, paersverhuur, paersvèt, paersvleeg, paersvleis, paersvolk, paerswei
• boerepaerd, häörepaerd, hoebbelpaerd, kerrepaerd, koetsjpaerd, lieëpaerd, meulepaerd, nielpaerd, pospaerd, renpaerd, riejpaerd, sirkpaerd, smeejpaerd, sjoegkelpaerd, stekkepaerd, trèkpaerd, twieëpaersker, wirkpaerd

Verwantje wäörd

• baj, dempig, gemech, hings, hoof, kwas, louwman, maer, maks, moet, pónnie, róssig, ruun, sjummel, steeg, veule, voes
• achterhaam, bit, haam, hödsel, maan, róskamb, sjaerbek, sjuch, straol
• drave, homere, steigere, wiejere
• galop, rieje, rit, ruter

Zagswies

• aan e kepot paerd höffe
• aom höbbe wie e paerd: hieël väöl aom höbbe
• dós höbbe wie e paerd: hieël ergen dós höbbe
• hónger höbbe wie e paerd: groeaten hónger höbbe
• 't bèste paerd oete stal (vergaete)
• Es de kröb 't paerd naolöp, doug 't neet: Es e vrouwmis 'ne manskaerel naolöp, dan is get ane handj.
• De bèste pruus haet nag e paerd gestaole: Me mót noeatj pruse vertroewe.

  Dit wuuert döks gevolg door ennen hollenjer de ker d'rbie (Hollenjers kan m'n al gaar neet vertroewe, die zeen nieks baeter.)

• E paerd en e vrouwmis mós se naeve de deur koupe: E paerd en e vrouwmis mós se bie bekindje haole; dan wuuert me neet bedraoge.
• e paerd tukke: e paerd kalm make
• gechte wie e paerd: hieël hel gechte
• 't paerd inspanne: 't paerd es trèkdeer veur 'n ker of 'ne wage spanne
• renne wie e paerd: hel renne
• van 't paerd aafgestap zeen: ram gek zeen
• wirke wie e paerd: hieël hel wirke
• zoea gek wie e paerd: lestig in bedwank te haje
• zoea sterk wie e paerd: hieël sterk
• zoea wildj wie e paerd: lestig in bedwank te haje
• zweite wie e paerd: hieël hel zweite
• Det kan 't paerd waal/nag lieje: Die inspanning is neet te väöl (veur mich).
• Det kan 't paerd neet trèkke:
  1. Det is neet te betale (veur mich).
  2. Det is te väöl inspanning (veur mich).
• Sónjis mós e paerd inne wei gezatj waere dore boer, anges woort 't veur smaondis good te kónne wirke te stief inne stal.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	paerd		paerd
	IPA	/pɛ̀:rd/		/pɛ̀:rd/
dim.	sjrif	paerdje	paerdjen	paerdjes
	IPA	/pɛ̀:r̥ce/	/pɛ̀:r̥cen/	/pɛ̀:r̥ces/	/pɛ̀:r̥cez/
dat.	sjrif	paerd		paerd
	IPA	/pɛ̀:rd/		/pɛ̀:rd/

In anger spraoke

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: paerd

Baskisch: zaldi(eu:) Bölgaars: кон(bg:) m Fins: hevonen(fi:) Frans: cheval(fr:) m Grieks (nuuj): άλογο(el:) ó Ieslandjs: hestur(is:) m, hross(is:) ó, róni(is:) m Ingels: horse(en:) Japans: 馬(ja:)

Laotiaans: ມ້າ(lo:) Luuksembörgs: Päerd ó Mongools: морь(mn:) Nederlandjs: paard(nl:) ó Pools: koń(pl:) m Pruus: Pferd ó Russisch: лошадь(ru:) v, конь(ru:) m Siamees: ม้า(th:)

Sjinees: 馬(zh:) Spaans: caballo m Tibetaans: རྟ(bo:), རྨང(bo:) Viëtnamees: ngựa(vi:) Welsh (Wales): ceffyl(cy:) m, gorwydd(cy:) m Xinka: koy(xin:) Zweeds: häst g

[2]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: paerd

Frans: cavalier m Ingels: knight(en:) Nederlandjs: paard(nl:) ó Pruus: Springer m

Sjinees: 傌(zh:) Spaans: caballo m Zweeds: häst g, springare g

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

paerd /pɛ̀:rd/

1. (neet-lemma) mieëvaadsvorm van paerd
2. (neet-lemma) vorm innen datief van paerd

Aafbraeking

• paerd