Џепчиште

Џепчиште (албански: Xhepçishti) — село во Општина Тетово, во областа Долни Полог, во околината на градот Тетово и седиште на поранешната истоимена општина. Поради својата големина и бројот на жители, Џепчиште е приградска населба на градот Тетово.

Џепчиште Xhepçishti
Поглед кон Џепчиште
Џепчиште Местоположба на Џепчиште во Македонија Џепчиште на карта
Координати 42°1′58″N 21°0′0″E
Општина	Тетово
Население	3.338 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1212
Шифра на КО	28088, 28588
Надм. вис.	443 м
Џепчиште на општинската карта Атарот на Џепчиште во рамките на општината
Џепчиште на Ризницата

Грб на поранешната Општина Џепчиште.

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Долни Полог, во северниот дел на Полошката Котлина, северозападна Македонија и е приградска населба на Тетово. Сместена е недалеку во северен правец од градот Тетово, на оддаелеченост од четири километри. Селото е рамничарско, на надморска височина од 480 метри. Атарот е мал и зазема простор од 4,5 км². На него обработливото земјиште зафаќа површина од 342 ха, па затоа селото, во однос на земјоделието, има полјоделска функција.^[2] Се наоѓа на патниот правец кој води до границата со Косово.

Историја

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од нахијата Калканделен (Nahiye-I Kalkandelen) и имало 60 семејства, 2 неженети и 6 вдовици, сите христијани.^[3]

На крајот на XIX век, селото било дел од Полошката нахија во Тетовската каза на Отоманското Царство.

Според статистиката на Васил К’нчов (Македонија, Етнографија и статистика) од 1900 година, во Џепиште живееле 465 жители, од кои 80 Македонци и 385 Албанци.^[4]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 1.680 —     1953 1.835 +9.2% 1961 2.141 +16.7% 1971 2.645 +23.5% 1981 3.152 +19.2%	Година Нас. ±% 1991 79 −97.5% 1994 3.834 +4753.2% 2002 4.051 +5.7% 2021 3.338 −17.6%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 550 Албанци и 100 Македонци.^[5]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, Џепчиште има 4.051 жител и оттогаш претставува голема населба. Населението се состои од 3.934 Албанци, од кои 2.006 се од машки и 1.928 од женски пол, потоа 81 Македонец, 1 Влав и 35 останати.^[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3.338 жители, од кои 33 Македонци, 3.198 Албанци, 1 Турчин, 1 Влав, 2 останати и 103 лица без податоци.^[7]

На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:^[6]

Година	Македонци	Албанци	Турци	Роми	Власи	Срби	Бошњаци	Ост.	б.п.	Вкупно
1948	—	—	—	—	—	—	—	—	—	1.680
1953	174	1.660	—	—	—	—	—	1	—	1.835
1961	152	1.959	26	—	—	3	—	1	—	2.141
1971	81	2.554	8	—	—	—	—	2	—	2.645
1981	94	3.047	—	—	—	1	—	10	—	3.152
1991	74	—	—	—	—	1	—	4	—	79
1994	75	3.758	—	—	—	—	—	1	—	3.834
2002	81	3.934	—	—	1	—	—	35	—	4.051
2021	33	3.198	1	—	1	—	—	2	103	3.338

Родови

Како најстар албански род во селото Џепчиште се споменува родот Скурај (61 куќа). Потекнува од Љума (во северна Албанија) во втората половина на XVIII век.^[8]

Џепчиште е мешано македонско-албанско село.

Според истражувањата од 1946 година, родови во селото се:

• Македонски:
• Калановци или Стамевци (2 к.), староседелци. Имаат иселеници во Тетово (две семејства).
• Клинчарој или Илиној (2 к.), староседелци. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство).
• Коруновци (8 к.), староседелци.
• Лизгар (1 к.) потекнуваат од домазет доселен од селото Теарце;
• Волчеј или Мачугој (7 к.) доселени се од Раотинце, се доселил предокот Китан.
• Албански:
• Ќуповци (32 к.) и Кучуговци (28 к.) најстари албански родови, доселени се во втората половина на XVIII век, по потекло се од областа Матија во Албанија;
• Чип (25 к.) родот го основал Адем кој се доселил од Малесија во северна Албанија;
• Скуровци (61 к.) доселени се од Љума во северна Албанија, дојдени се во втората половина на XVIII век;
• Асаној (4 к.), Љуганџини (36 к.) и Лике или Ликовци (8 к.) доселени се од северна Албанија.^[9]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постојат избирачките места бр. 2003, 2004, 2004/1, 2005 и 2006 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[10]

На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 3.892 гласачи.^[11]

Културни и природни знаменитости

Цркви

Црквата „Св. Атнасиј“

• Манастирска црква „Света Богородица“^[12]
• Црква „Св. Атанасиј“ - Џепчиште
• Најмал етнолошки музеј на светот

Редовни настани

Личности

• Џеладин Мурати (р. 15 февруари 1942) - македонски педагог, унив. професор и пратеник во Собранието на Македонија
• Мухамед Халили (р. 21 февруари 1951) - македонски политичар и еден од главните водачи на ПДП.
• Шефки Идризи (р. 1959) - македонски стопанственик и стопанственик^[13]
• Изет Зеќири (р. 2 јануари 1942) - доктор по економски науки и пратеник во Собранието на Македонија
• Рене Реџепи (р. 1977) — дански готвач со повеќекратна титула „најдобар готвач на светот“
• Бошко Добревски (19.10 .1950) - стопанственик од Бразил;

Култура и спорт

• ФК Ренова е фудбалски клуб од село Џепчиште, кој моментално настапува во првата македонска фудбалска лига.

Иселеништво