Долно Соње

Долно Соње (познато и како Долно Солње) — село во Општина Сопиште, во околината на градот Скопје.

Долно Соње
Поглед на селото Долно Соње од патот за с. Осинчани
Долно Соње Местоположба на Долно Соње во Македонија Долно Соње на карта
Координати 41°56′24″N 21°22′40″E
Општина	Сопиште
Население	793 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	25541
Надм. вис.	585 м
Слава	Спасовден
Долно Соње на општинската карта Атарот на Долно Соње во рамките на општината
Долно Соње на Ризницата

Поглед на Долно Соње

Географија и местоположба

Селото Долно Соње е сместено на јужната падина на Водно. Селото е дел од областа Каршијак. Оддалечено е 11,5 километри југозападно од Скопје.

Долно Соње поглед на селото од кај селската црква

Куќа со стара архитектура во Долно Соње.

Куќа со стара камена архитектура во Долно Соње.

Историја

Жители на Долно Соње и селото во почетокот на XX век

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Црквата Свети Спас во Долно Соње. Во летото 2016 година е срушена и на нејзино место се гради нова црква.

Во чешмата среде село е вградена стара надгробна плоча од римско време

Стопанство

Економијата во селото е на ниско ниво и се заснова на една фирма во која се вработени 15 работници, останатата економија е дел од сточарството и земјоделството. Луѓето се претежно вработени во фабрики и мал дел се во компании.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 873 —     1953 818 −6.3% 1961 778 −4.9% 1971 705 −9.4% 1981 617 −12.5%	Година Нас. ±% 1991 603 −2.3% 1994 601 −0.3% 2002 689 +14.6% 2021 793 +15.1%

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било христијанско, со 46 христијански домаќинства. На овој попис биле забележани 153 мажи христијани, со 13 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 332 жители.^[2]

Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 301 жител.^[3]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Долно Соње живееле 410 жители, сите Македонци.^[4] Според секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Долно Соње имало 384 Македонци, сите под врховенството на Бугарската егзархија.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 700 Македонци.^[6]

Според пописот од 2002 година, во селото Долно Соње живеат 689 жители, од кои: 678 Македонци, 2 Власи, 4 Срби и 5 останати.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 793 жители, од кои 689 Македонци, 1 Албанец, 7 Власи, 9 Срби, 5 останати и 82 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	410	504	873	818	778	705	617	603	601	689	793

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Родови

Долно Соње е македонско село.

Според истражувањата од 1950 година, родови во селото:

• Староседелци: Џуковци (2 к.), Каралковци (3 к.), Баревчиња (6 к.), Митревци (9 к.), Савевци (8 к.), Рустиковци (8 к.),Милевци (14 к.), Бардовчиња (8 к.), Марковци (5 к.) и Поповци (14 к.)
• Непознато потекло: Бужевци (4 к.), Бадаловци (2 к.), Китевци (3 к.), Соколовци (1 к.), Илиовци (6 к.), Стевановчиња (1 к.), Богдановци (6 к.), Пеќаковци (1 к.) и Димовци (3 к.) не знаат дали се староседелци, или доселени со непозната старина
• Доселеници: Тодоровциња (2 к.) доселени се од соседното село Барово. Таму имале истоимени роднини; Умаровци (7 к.) доселени се од селото Маврово кај Гостивар; Малезанои (11 к.) родот го основал Стојан Малезан. Тој се доселил од селото Добри Дол; Јовевчиња (2 к.), Алтивој (2 к.) и Зенговци (2 к.) не знаат од каде се доселени.^[13]

Општествени установи

Општествени установи кои фукционираат во селото се:

• Основно училиште од прво до четврто одделение
• Амбуланта

Самоуправа и политика

Селото е администрирано под раководството на месната заедница, црковниот одбор и општината Сопиште.

Културни и природни знаменитости

Водопадот „Прскало“ знаменитост, постојка и одморалиште на велосипедската патека и другите патеки во склоп на пределот село Д. Соње - „Борчиња“.

Пределот „село Д. Соње - Борчиња“ е еден од најатрактивните предели на планината, создадени и оптстојани без човечка помош, речиси недопрени со исклучок на ловџиите.

Црквите се културно-историско-верско наслетсво кое опстанало со години. Постарите цркви се многу привлечни за странските туристи и делумно и за нашите. Црквите се привлечни бидејќи ја имаат зачувано својата автентичност со тоа што не се реконструирани,токму тоа наидува на позитивна оцена кај туристите.

Манастирите се споменици на културата и туристичко угостителски објекти. Од една страна тие се споменици, а од друга страна место за престој. Манастирите се посетуваат со многу цели од кои јас потенцирам некои: староста на објектот, староста на фреските, иконте и иконостасот, се доаѓа со цел да се преспие и да воспостави црковна медицина.

Археолошки наоѓалишта^[14]

• Поткарпа — осамен наод од римското време;
• Св. Спас — осамен наод од римското време;
• Чешма — осамен наод од римското време.

Цркви

• „Вознесение Христово“ — главната селска црква;^[15]

Редовни настани

• 6 јануари - Бадникова вечер (музика гозба)
• Велигден (Тапани)
• Спасовден (селска слава)
• Свети Јован
• Водици

Личности

Родени во Долно Соње:

• Ефтим Боцевски (1897-1944) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Димче Анчевски (1921-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Борис Панковски (1927-1944) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Методи Додевски - Манак (?-1944) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
• Вера Зафирова (1915-) — учесник во НОВ на Македонија

Иселеништво

Селето има имиграција и тоа луѓето што во минатото мигрирале во градот повторно се враќаат назад. Селото има голем број викендаши. Во минатиот век имало 2-3 семејства кој го напуштиле селото и заминале во Австралија.

Поврзано

• Каршијак
• Општина Сопиште