Извор (Кумановско)

Извор — село во Општина Липково, Кумановско.

За други значења на поимот Извор, видете на појаснителната страница

Извор
Извор Местоположба на Извор во Македонија Извор на карта
Координати 42°12′12″N 21°34′41″E
Регион	Североисточен
Општина	Липково
Област	Жеглигово
Население	20 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1325
Повик. бр.	031
Шифра на КО	17041
Надм. вис.	810 м
Извор на општинската карта Атарот на Извор во рамките на општината
Извор на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Жеглигово, во сливното подрачје на Липковска Река, делумно заезерена со акумулацијата Глажња. Атарот е планински, со површина од 5,8 км^2[2] Од источната страна на селото минува регионалниот пат Опае - Злокуќане (Р29272) кој води до граничниот премин за Косово.

Историја

Селото е спомнато се спомнува во Првата архилевичка грамота од 1354/5 г. како дар на деспотот Дејан за црвата во Архилевица. Во 1378-9 г. наследниците на Дејан, Јован и Константин Драгаш, ја дарувале црквата во Архилевица со сите нејзини имоти на манастирот Хиландар на Света Гора.^[3]

На крајот од XIX век Извор било албанско село во Кумановската каза на Отоманското Царство. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г. Извор имал 160 Арнаути муслимани.^[4]

Стопанство

Извор има скромно земјоделство. Од вкупната површина на атарот, 347 ха се шуми, 163 ха се обработливо земјиште, а само 57 ха отпаѓа на пасишта^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 304 —     1953 296 −2.6% 1961 354 +19.6% 1971 293 −17.2% 1981 86 −70.6%	Година Нас. ±% 1991 0 −100.0% 1994 30 —     2002 4 −86.7% 2021 20 +400.0%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 250 Албанци.^[5]

Во 1950-тите и 1960-тите, Извор бил населен претежно од Турци, Албанците биле малцинство (17,9 % во 1953, а 12,4 % во 1961 г). Ова се сменило во текот на наредната деценија, која Турците целосно се иселиле, а на нивно место се доселиле голем број Албанци. Сепак, во 1970-тите населението (сега целосно албанско) доживеало голем пад, кој продолжил сè до денес. На пописот од 2002 година, селото имало 4 жители.

Во 2002 година, селото имало 4 жители, сите Албанци.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 20 жители, сите Албанци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	160	—	304	296	354	293	86	0	30	4	20

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]

Општествени установи

• Изворска џамија
• Подрачно основно училиште на ОУ „Фаик Коница“ - Слупчане

Личности

• Сејфедин Сулејмани (1938-2008) — писател и политичар