Ијирак (месечина)

Ијирак или Сатурн XXII (22), е мал напредна неправилна месечина на Сатурн. Откриен бил во 2000 година од тимот на Брет Гледман, Џон Џ. Кавеларс и др., и му била дадена привремената ознака S/2000 S 6.^[4][5] Името го добил во 2003 година по ијирак, суштество во Инуитската митологија.^[6]

Неправилни напредни групи на сателити на Сатурн: Инуитска (сина) и Галска (црвена). Орбиталното занесување е претставено со жолти делови кои се протегаат од перицентарот до апоцентарот .

Ијирак

Слики од откривањето на Ијирак земени од CFHT во Септември 2000 г.
Откривање
Откривач	Џ. Џ. Кавеларс Брет Гледман
Откриено	2000
Ознаки
Други именувања	S/2000 S 6
Орбитални особености[1]
Епоха 2000 февруари. 26.00
Голема полуоска	11.124 гигаметри
Занесеност	0.3163
Орбитален период	451.4 ден (1.24 година)
Наклон	46.444° *
Месечина на	Сатурн
Физички особености
Среден пречник	13+50 30 km[2]
Вртежен период	13,03 ± 0,14 часа[2]
Албедо	0.04[3] претпоставка

Ијирак кружи околу Сатурн на просечно растојание од 11,1 гигаметри за 451 ден, со орбита многу слична на таа на Кивиук. Се верува дека Ијирак е во Козаиева резонанца: неговата орбита циклично го намалува наклонот додека ја зголемува занесеноста и обратно. Орбиталниот аргумент на перицентарот осцилира на околу 90° со амплитуда од 60°.^[7]

Физички одлики

Иако Ијирак е член на Инуитската група на нерегуларни сателити,^[8] неодамна било забележано дека е изразито поцрвен од Палијак, Сијарнак и Кивиук. Неговата спектрална косина (мерка за рефлексија на телото во функција на брановата должина) е двојно пострмна од таа на другите сателити од Инуитска група (20% на 100 nm), што е карактеристично за црвени заднептунски тела како Седна, но ги нема кај неправилните сателити. Исто така, во спектарот на Ијирак^[9] нема слаба апсорпција од приближно 0,7 μm (а е пронајдена кај другите три тела) што најверојатно се должи на водена хидратација.^[10]

Име

Ијирак го добил името во 2003 година по Ијирак, суштество од Инуитската митологија.^[6]

Кавелаарс, астроном од Мекмастер Универзитетот, го предложил имево со цел да се престане со именувањето на астрономските тела по ликови од грчко-римската митологија и карактери од ренесансните дела. Поминал неколку месеци во обид да најде имиња кои би биле и мултикултурни и канадски, но не успеал да најде ништо соодветно. Во март 2001 година, додека им читал приказна за Инуитите на своите деца, конечно го нашол тоа што го барал. Ијирак играл криенка, а истото го правеле и овие мали месечини на Сатурн: тешко е да се најдат и се ладни како канадскиот арктик (во тимот на откривачи имало канаѓани, норвежани и исланѓани). Кавелаарс стапил во контакт со авторот на приказната, Мајкл Кусугак, за да добие негова согласност, а тој, исто така, ги предложил имињата за Кивиук и 90377 Седна.