Лопатица (Прилепско)

Лопатица — село во Општина Прилеп, во околината на градот Прилеп.

Лопатица
Лопатица Местоположба на Лопатица во Македонија Лопатица на карта
Координати 41°10′46″N 21°35′44″E
Општина	Прилеп
Население	19 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	20060
Надм. вис.	842 м
Лопатица на општинската карта Атарот на Лопатица во рамките на општината
Лопатица на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во средишниот дел на Пелагонија, оддалечено 33 километри јужно од Прилеп. Источно од селото се издига Селечка Планина.

Историја

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 316 —     1953 358 +13.3% 1961 410 +14.5% 1971 417 +1.7% 1981 194 −53.5%	Година Нас. ±% 1991 115 −40.7% 1994 80 −30.4% 2002 41 −48.8% 2021 19 −53.7%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Лопатица живееле 210 жители, сите Македонци.^[2] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Лопатица имало 200 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[3]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.^[4]

Според пописот од 2002 година, селото Лопатица брои 41 жител, сите Македонци^[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 19 жители, од кои 18 Македонци и 1 Албанец.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	210	200	316	358	410	417	194	115	80	41	19

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]

Родови

Лопатица е македонско село.

Според истражувањата од 1955 година, родови во селото:

• Доселеници: Шијаковци (4 к.) тие се најстариот род во селото, коишто го заселиле селото; Поповци (9 к.) однекаде доселени; Грујовци (6 к.) доселени се од Кракоперци, тоа било мало село во близина на селото Шелеверци. Некој паша во Кракоперци земал во војска двајца Македонци, и поради тоа паднала крв, потоа избегале во Охридско, каде некое време живееле, па потоа прешле во селото Мојно, потоа во Ерековци, и на крај во денешното село, го знаат следното родословие: Алексо (жив на 50 г. во 1955 година) Стојан-Здраве-Грујо-Јосиф, основачот на родот; Степановци (8 к.) доселени се од селото Пателе кај Лерин во Егејска Македонија (денес во Грција), се населил Стојан, се знае следното родословие: Атанас (жив на 80 г. во 1950-тите) Степан-Стојан, основачот на родот кој се доселил; Аџиовци (13 к.) доселени се од мариовското село Градешница, го знаат следното родословие: Гроздан (жив на 50 г. во 1955 година) Петко-Гроздан-Јове, основачот на родот кој се доселил; Колевци (3 к.) доселени се од мариовското село Рожден; Тресиглаовци (2 к.) доселени се од мариовското село Крушевица.^[10]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1499 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[11]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 40 гласачи.^[12]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[13]

• Неделска Вода — осамен наод од старохристијанско време;^[14]
• Црвеница — населба од непознат период;
• Темна Пештера — светилиште од непознат период;
• Коњарникот — населба од непознат период;
• Кукулаица — населба од непознат период;
• Кале — населба од непознат период;
• Дрмите — населба од непознат период;
• Селска Црква — осамен наод од античко време;

Редовни настани

Личности

• Роза Костеска (р. 1967) - македонска поетеса;

Култура и спорт

Иселеништво