Список на национални паркови во Шведска

Националните паркови во Шведска се под раководство на Службата за заштита на природата (швед. Naturvårdsverket). Целта на службата за е да создаде систем на заштитени подрачја кои ги претставуваат сите карактеристични природни предели во земјата.^[1] Првиот национален парк е основан во 1909, а истата година со парламентарна одлука де основани уште осум. Ова се првите национални паркови во Европа. Во периодот помеѓу 1918 и 1962 се отворени уште седум парка, проследени од уште тринаесет помеѓу 1982 и 2009 г. Најнов национален парк е Костерхавет.^[1] Моментално во Шведска постојат 29 национални паркови, со вкупна површина од 731.589 хектари.^[2] До 2013 се предвидени уште шест.^[3]

Абиску

Бјорнландет

Бло Јунгфрун

Далби Седерског

Јуре

Фулуфјелет

Фернебофјерден

Гарфитан

Готска Санден

Хамра

Архипелаг Хапаранда

Костер-
хавет

Мудус

Нора Квил

Падјеланта

Пиелјекајсе

Сарек

Скулескоген

Стенсхувуд

Стура Шефалет

Стуре Мосе

Сонфјелет

Седеросен

Тиведен

Трестиклан

Тиреста

Тефсингдален

Вадвешока

Енгсе

Карта на националните паркови во Шведска

Според службата, националните паркови мора да ги претставуваат сите карактеристични видови на околини, да бидат добро заштитени и да се користат за научно истражување, рекреација и туризам, без притоа да се загрозува природата.^[4] Околу 90% од вкупниот теренот во парковите е планински. Ова се должи на планинските масиви во големите северни паркови Сарек и Падјеланта (секој по 200.000 хектари).^[5][6] Голем дел од северните паркови се наоѓаат во областа Лапонија, која е прогласена за светско наследство на УНЕСКО заради запазеноста на природните предели кои се живеалиште на домородните Лапонци и ирвасите од кои зависат за издршка.^[7] Најјужните паркови - Седеросен, Далби Седерског и Стенсхувуд — се покриени со широколисна шума изаедно зафаќаат околу 2.000 ха.^[8][9][10]

Национални паркови

Речна делта во паркот Сарек

Планината Пиерикпакте во паркот Сарек

Реката Скералид во паркот Седеросен

Паркот Абиску, основан во 1909 г.

Планината Ака зазема голем дел од паркот Стура Шефалет.

Шумата во паркот Далби Седерског

Ридот Стенсхувуд во паркот Стенсхувуд

Готска Санден - еден од најстарите национални паркови во Шведска.

  Ова заедно со * означува дека паркот е дел од подрачје прогласено за светско наследство

  Ова заедно со ** означува дека паркот членува во Мрежата на заштитени подрачја (PAN)

Име	Изворно име	Округ[11]	Површина[11]	Основан[11]	Опис
Абиску	Abisko	Норботен	&100000000000077000000007.700 7.700 ха	1909	Паркот се состои од долини опкружени со планински венци на југ и запад, и планинското езеро Турнетреск на север. Ова е најголемото планинско езеро во Скандинавија.[12]
Архипелаг Хапаранда	Haparanda skärgårds	Норботен	&100000000000060000000006.000 6.000 ха	1995	Паркот е сместен во северниот дел на Ботнискиот Залив и се состои од ниски острови со широки песокливи плажи.[13]
Бјорнландет	Björnlandet	Вестерботен	&100000000000011000000001.100 1.100 ха	1991	Бјорнландет го карактеризира голема прашума и планински терен со стрмни клисури и карпести гребени. Во паркот се забележуваат траги од неколку шумски пожари.[14]
Бло Јунгфрун	Blå Jungfrun	Калмар	&10000000000000198000000198 198 ха	1926	Бло Јунгфрун е остров во Балтичкото Море со карактеристични засеци и шуплини на север и шумски предели на југ.[15]
Вадвешока	Vadvetjåkka	Норботен	&100000000000026300000002.630 2.630 ха	1920	Вадвешока е нејсеверниот национален парк во земјата, сместен во планинската област северозападно од езерото Турнетреск. Паркот го носи името на планината Вадвешока.[16]
Гарфитан	Garphyttan	Еребру	&10000000000000111000000111 111 ха	1909	Паркот Гарфитан се состои од земјоделско-шумарски пејзаж со ливади и листопадна шума.[17]
Готска Санден	Gotska Sandön	Готланд	&100000000000044900000004.490 4.490 ха	1909	Готска Санден е остров составен од песок. Пејзажот го карактеризираат плажи, дини и борови шуми.[18]
Далби Седерског	Dalby Söderskog	Сконе	&1000000000000003600000036 36 ха	1918	Паркот има листопадна шума опкружена со 56-метарски бедем од земја што зазема голем дел од паркот.[9]
Енгсе	Ängsö	Стокхолм	&10000000000000168000000168 168 ха	1909	Енгсе е остров во Стокхолмскиот Архипелаг. Карактеристични за паркот се старите земјоделски предели, цветните површини и разновидните птици".[19]
Јуре	Djurö	Вестра Јеталанд	&100000000000024000000002.400 2.400 ха	1991	Паркот Јуре се состои од архипелаг од 30 острови и најголемото езеро во земјата - Венерн.[20]
Костерхавет	Kosterhavet	Вестра Јеталанд	&1000000000003887800000038.878 38.878 ха	2009	Костерхавет е првиот морски парк во Шведска, отворен во септември 2009. Опфаќа делови од морето и крајбрежјето околу Костерските Острови, но не ги опфаќа самите острови.[21][22][23][24]
Мудус*	Muddus	Норботен	&1000000000004934000000049.340 49.340 ха	1942	Националниот парк Мудус се одликува со длабоки клисури и прашуми. Во паркот се наоѓа најстариот бор во Шведска.[25]
Нора Квил	Norra Kvill	Калмар	&10000000000000114000000114 114 ха	1927	Нора Квил е древна шума со високи борови дрва постари од 350 години. Во паркот има три езера: Стура Идејелен, Лила Идејелен и Далскерет.[26]
Падјеланта*	Padjelanta	Норботен	&10000000000198400000000198.400 198.400 ха	1962	Паркот Падјеланта претежно се состои од рамни и отворни предели кои се граничат со езерата Вастенјавре и Вирихавре. На север паркот се граничи со Норвешка.[6]
Пиелјекајсе	Pieljekaise	Норботен	&1000000000001534000000015.340 15.340 ха	1909	Паркот Пиелјекајсе се состои од брезова шума, планински терен и неколку езера. Го носи името на планината Пиелјекајсе, која е негово главно обележје.[27]
Сарек*	Sarek	Норботен	&10000000000197000000000197.000 197.000 ха	1909	Паркот го карактеризираат алпски предели со високи врвови и тесни долини. Има повеќе од 100 ледници и неколку планини над 2.000 м во височина.[5]
Седеросен	Söderåsen	Сконе	&100000000000016250000001.625 1.625 ха	2001	Паркот има особено обликуван пејзаж со клисури до 90 м во длабочина. Долините се прекриени со широколисна шума, претежно брезова.[8]
Скулескоген*	Skuleskogen	Вестернорланд	&100000000000023600000002.360 2.360 ха	1984	Паркот Скулескоген се состои од древна шума, високи планини и морско крајбрежје. Планинските врвови се прекриени со борови шуми. Врвовите ги делат долини што ги образува морето и ледените покривки.[28]
Сонфјелет	Sånfjället	Јемтланд	&1000000000001030000000010.300 10.300 ха	1909	Паркот го носи името на планината Сонфјелет (1.278 м). Планинските предели се пресечени со тесни езера и шумовит дел.[29]
Стенсхувуд	Stenshuvud	Сконе	&10000000000000390000000390 390 ха	1986	Стенсхувуд е рид што гледа во Балтичкото Море. Бидејќи околните предели се релативно рамни, ридот се гледа од голема далечина и во историјата служел како ориентација при пловидба. Предоминира широколисната шума.[10]
Стура Шефалет*	Stora Sjöfallet	Норботен	&10000000000127800000000127.800 127.800 ха	1909	Северните делови на паркот навлегуваат во Скандинавските Планини, каде се извишуваат највисоките врвови во Шведска. Пониските ридови во јужниот дел на паркот се прекриени со шума.[30]
Стуре Мусе	Store Mosse	Јеншепинг	&100000000000078500000007.850 7.850 ха	1989	Паркот го опфаќа најголемото тресишно подрачје во јужна Шведска. Во паркот се наоѓа и езерото Кевшен, кое е живеалиште голем број видови птици.[31]
Тиведен	Tiveden	Вестра Јеталанд и Еребру	&100000000000013500000001.350 1.350 ха	1983	Паркот е дел од големата шума Тиведен, сместен во нејзиниот најнедостапен дел. Пејзажот е планински и каменлив.[32]
Тиреста	Tyresta	Стокхолм	&100000000000020000000002.000 2.000 ха	1993	Тиреста има клисурест терен со каменливи падини. Паркот е прекриен со борови шуми, една од најголемите прашуми во Шведска.[33]
Трестиклан	Tresticklan	Вестра Јеталанд	&100000000000028970000002.897 2.897 ха	1996	Својствено за паркот се раседните долини. Содржи една од ретките недопрени шуми во јужна Скандинавија.[34]
Фернебофјерден	Färnebofjärden	Вестманланд, Даларна, Јевлеборг и Упсала	&1000000000001010000000010.100 10.100 ха	1998	Низ паркот тече реката Далелвен. Нерамното крајбрежје опкружува над 200 острови и островчиња.[35]
Фулуфјелет**	Fulufjället	Даларна	&1000000000003850000000038.500 38.500 ха	2002	Паркот се состои главно од голи планински извишувања и вресишта кои можат да се најдат само во шведските планини.[36]
Хамра	Hamra	Јевлеборг	&1000000000000002800000028 28 ха	1909	Паркот содржи два ниски моренски рида покриени со прашума и големи кружни камења.[37]

Предвидени национални паркови

Највисоката планина во земјата, Кебнекајсе, треба да влезе во национален парк.

Планинскиот венец Силан ќе стане дел од националниот парк Володален-Силарна.

Во 2008 Службата за заштита на природата направила план за воведување на 13 нови национални паркови во блиска иднина. Според планот, седум од нив ќе бидат отворени во периодот од 2009 до 2013. Првиот од нив е националниот парк Костерхавет, отворен во септември 2009. Моментално не се знае кога ќе се отворат преостанатите шест парка.^[3]

Име	Изворно име	Округ[38]	Површина[38]	Основан[38]
Бестетреск	Bästeträsk	Готланд	&100000000000050000000005.000 5.000 ха	2009–2013
Блајкфјелет	Blaikfjället	Вестерботен	&1000000000004000000000040.000 40.000 ха	2009–2013
Вестра Оснен	Västra Åsnen	Крунуберг	&100000000000020000000002.000 2.000 ха	2009–2013
Володален-Силарна	Vålådalen-Sylarna	Јемтланд	&10000000000230000000000230.000 230.000 ха	2009–2013
Винделфјелен	Vindelfjällen	Вестерботен	&10000000000550000000000550.000 550.000 ха	непознато
Кебнекајсе	Kebnekaise	Норботен	&1000000000006500000000065.000 65.000 ха	2009–2013
Копонген	Koppången	Даларна	&100000000000050000000005.000 5.000 ха	непознато
Немдескергорден	Nämdöskärgården	Стокхолм	&1000000000001400000000014.000 14.000 ха	непознато
Рејво	Reivo	Норботен	&1000000000001100000000011.000 11.000 ха	непознато
Роген-Јутулслетен	Rogen-Juttulslätten	Даларна и Јемтланд	&10000000000100000000000100.000 100.000 ха	непознато
Санкт Ана	Sankt Anna	Естерјетланд	&1000000000001000000000010.000 10.000 ха	непознато
Тававуома	Tavvavuoma	Норботен	&1000000000004000000000040.000 40.000 ха	2009–2013

Поврзано

„Список на национални паркови во Шведска“ на Ризницата ?

• Географија на Шведска
• Список на светско наследство во Шведска