Парана - Wikiwand

Парана (португалски: Paraná) — држава во Бразил, се наоѓа во Јужениот регион од земјата, се граничи со Парагвај и Аргентина. Наречена е по големата река Парана која тече низ беа.


Знаме	Грб

Главен град

Куритуба

Најголем град

Куритуба

Службен јазик

Португалски

- Управник Роберто Реквајо

- Подуправник Орландо Песути

Површина

- Вкупно 199,314.9 км² ({{{површина поредок}}}.)

- Вода (%) {{{вода}}}%

Население

- 2006 10,387,378 ({{{население поредок}}}.)

- Густина 52.1/km² ({{{густина поредок}}}.)

БДП (ПКС) 2005 приб.

- Вкупно 126,622,000,000 ({{{БДП поредок}}}.)

- По глава на жител 12,339 ({{{БДП поредок по глава на жител}}}.)

ИЧР (2005) 0.820 ({{{ИЧР поредок}}}.) – висок

Валута

Часовен појас UTC {{{часовен појас}}}

НДД [[]]

Повикувачки број +

Други значења: Парана (фрека)

Remove ads

Историја

Парана била прво заселена од трагачи на злато од Саун Пауло и била дел од капетанијата и провинцијата Саун Пауло.

Првите Језуитски мисии во Парана биле над Водопадите Гуара, Нината принципална мисија е позната под името (град) Сиудад Реал.

Територијата е отделена од Саун Пауло во 1853-та. Педро II од Бразил така го казнил Саун Пауло заради обидот за одделување од централната власт во 1842-ра.

Европски емигранти почнале да доаѓаат после 1850-тите, главно Германци, Италијанци, Пољаци и Украинци.

Remove ads

Демографија

Според БИГС од 2007-ма, државата има 10,410,000 жители. Густината на населеност е 52.1 ж./км².

Урбанизација: 84.5% (2006); Прираст: 1.4% (1991-2000); Домаќинства: 3,177,000 (2006).^[1]

национална структура: 7,620,000 Белци (73.1%), 2,394,000 Пардо (23.0%), 270,000 Црнци (2.6%), 124,000 Азијати или Домородци (1.2%).^[2]

Луѓе со Полско потекло доминираат во централните и јужните региони, во главно околу Куритуба. Италијанците доминираат во престолнината, и покрај брегот. Луѓе со Украинско доминираат во неколку градови, како Прудентополис; Бразилски Германци доминираат во неколку градовиs, како Рондонија. Португалци и нивни потомци има во сите градови.^[3]

Поголеми градови:

Куритуба
Лондрина
Маринга
Фоз до Игуасу
Понта Гроса
Каскавел
Гуарапуава
Паранагуа

Remove ads

Стопанство

Секторот за услуги зазема најголем дел од БДП со 41.6%, следен од индустрискиот сектор со 40%. Земјоделито зазема 18.4% од БДП (2004). Парана извезува: соја 34.2%, возила 21.4%, дрва 10%, замрзнато месо 8.2%, други земјоделски производи 8.8% (2002).

Удел во Бразилската економија: 5.9% (2005).

БДП по глава на жител во 2005 изнесувал R$12,339, или US$5,400, 8-ма во Бразил и компарабилна со Турција.^[4].

Тривијалност

Возила: 3,808,298 (март/2007); Мобилни: 5,9 милиони (април/2007); Телефони: 2,7 милиони (април/2007); Градови: 399 (2007).^[5]

Образование

Португалскиот е службен. Но Англиски и Шпански се дел од официјалниот образовен систем.

Образовни институции

Универзитетски центар во Куритуба (UNICURITIBA);
Универзитетски центар „Франциско до Парана“ (UNIFAE);
Технички универзитет (FATEC);
Државен универзитет Лондрина (UEL);
Државен универзитет Маринга (UEM);
Државен универзитет Центар-Запад (UNICENTRO);
Државен универзитет Северна Парана (UENP));
Државен универзитет Западна Парана (Unioeste)
Државен Универзитет Понта Гроса (UEPG);
Слјузен универзитет на Парана (UFPR);
Сојузен технички универзитет на Парана (UTFPR);
и други.

Remove ads

IИнфраструктура

Интернационални Аеродроми

Куритуба

Меѓународниот аеродром Алфонсо Пена е главен аеродром во Куритуба. Сместен е близу до Сао Жозе дос Пињаис и сите комерцијални летови се оперираат од овој аеродром. Интегриран е во транспортниот систем на Куритуба, со градски автобуси сврзувајки го аеродромот со градот.

Автопати

BR-116, BR-153, BR-158, BR-163, BR-272, BR-277, BR-280, BR-369, BR-373, BR-376, BR-467, BR-469, BR-476, BR-487.

Remove ads

Социјала

Парана има еден од највисоките стандарди во Бразил, со релативно мал криминал, доста внимание е обратено на образованието и здравјето и на Индексот на Човековиот Развој ~0.820, 5-ти во Бразил.